Maske kaygıları da gizledi! ‘Virüs için taktığımı söylüyorum ama...'
Güncelleme Tarihi:
Pandemi ile hayatımıza giren maske, şimdilerde çıkmaya hazırlanıyor. Maske, bizi iki yıl boyunca koronavirüsten korumakla kalmadı, estetik kaygıları da gizledi. Maske zorunluluğunun kalkmasına 'üzülenlerle' konuştuk
Covid-19 ile tanıştığımız ilk günlerde insanlar hastalıktan korunma yolları konusunda endişeliydi. Neyse ki maskeler imdadımıza yetişti. İlk zamanlar maskeli bir hayatın nasıl olacağına dair şüphelerimiz varken, şimdilerde maskemiz neredeyse bir uzvumuz haline geldi.
Son normalleşme kararlarıyla birlikte toplu ulaşım ve hastaneler hariç kapalı alanlarda maske zorunluluğu son buldu. Bu gelişme pek çok kişiyi mutlu ederken, bazılarını neredeyse üzdü. Üzülenler arasında ergenler çoğunluktaydı. Çünkü maskeyi Covid-19’dan korunmaktan ziyade kusur olarak gördüklerini örtmek için kullanıyorlardı.
Geçtiğimiz günlerde 15 yaşlarında iki genç ‘Güzin Abla’ köşesinde bu dertleriyle yer aldı. İkisi de burnunun şeklinden ve büyüklüğünden şikayetçiydi. Burunlarını şimdiye kadar maske ile kapatabiliyorlardı ancak kuralların gevşemesiyle maskelerini çıkardılar ve arkadaşlarının kaba laflarına maruz kaldılar. Bir tanesi yaşadıklarını şöyle anlatıyordu 'Güzin Abla'ya:
“Sınıf arkadaşlarım 'Maskeni neden indirmiyorsun? Bir kere indirsene' gibi şeyler söylüyor. Arkadaşım maskemi tutup açıyor ve 'Çok değişiksin, burnun çok büyük. Estetik yaptırmayı düşünüyor musun, bence yaptırmalısın' gibi şeyler söylüyor. Bana gülüyorlar.”
Maske çıkınca yüzlerine bakamıyorumÜstelik bu iki gençle benzer sorunlar yaşayanların sayısı da pek azımsanacak gibi değil...
Maskeyi çıkaracağı için tedirgin olanlardan biri olan 19 yaşındaki D.K. yaşadıklarını şöyle aktardı:
‘NASIL OLSA MASKE TAKIYORUM, SİVİLCELERİM GÖRÜNMEZ’
“Pandeminin başından beri sivilce problemiyle uğraşıyorum. Gitmediğim doktor, kullanmadığım krem kalmadı ama bir türlü sivilcelerden kurtulamadım. Sonunda ağır da olsa sivilceler için kesin çözüm olan bir ilaç kullanmaya başladım. Ancak ilaç daha da fazla sivilcemin çıkmasına sebep oldu. Bu, tedavide normal bir durum olsa da bu şekilde dışarı dahi çıkmam imkânsız hale geliyor. Geçtiğimiz sene üniversiteye başladığımda dersler internet üzerinden gerçekleşiyordu. Katıldığım hiçbir derste kamera açmam da istenmiyordu. Bu sebeple ergenlik kaynaklı sivilcelerimi kapatmak için ne makyaj yapmam gerekiyordu ne de başka bir şey... Yarı dönemde okul değiştirmem gerekti. Yeni okulumda dersler yüz yüze gerçekleşiyordu. Bunu öğrendiğimde “Nasıl olsa maske takıyorum, sivilcelerimin çoğu görünmez” diye kendimi avutuyordum.”
‘MASKE TAKMAYA DEVAM ETMEM GARİP KARŞILANIYOR’
“Ta ki kapalı alanda maske yasağı sona erene kadar… Sınıfta neredeyse herkes maske takmayı bıraktı ama ben devam ediyorum. Haliyle de arkadaşlarım biraz garip karşılıyor. Onlara 'Pandemi hâlâ devam ediyor' desem de buna kendim bile inanmıyorum.”
‘BİR AN ÖNCE NORMALLEŞMEK İSTİYORUM’
Sınıfta tıpkı benim gibi maske takmayı bırakmayan bir kişi daha var. Yüzünün açık olan kısımlarında belirgin bir sivilce göremesem de içten içe onun da sivilcelerle mücadele ettiği için takmaya devam ettiğini düşünüyorum. Tedavimin bir an önce son bulmasını, sivilcesiz suratıma kavuşmayı ve diğerleri gibi normalleşebilmeyi istiyorum.”
Maske dişteki kusurları da kapatmak için önemli bir kalkan. 16 yaşındaki M.T. de yaşadıklarını ve korkularını Hurriyet.com.tr ile paylaştı:
‘DİŞ TELİNİ KENDİM BİLE GÖRMEYE TAHAMMÜL EDEMİYORUM’
“16 yaşında, lise öğrencisiyim. Yaklaşık 2 yıldır diş teli tedavisi görüyorum. Liseye ilk başladığım yıl koronavirüs ortaya çıktı ve eğitime evden devam ettik. Sonra araya yaz tatili girdi derken okula pek gitmeden seneyi tamamladım. İkinci senede ise okula başladığımda maske takma zorunluluğu vardı. Benim için her şey yolundaydı çünkü maskem dişlerimi ve haliyle tellerimi gizliyordu.
Şimdilerde ise maske takma zorunluluğu kalktı. Fakat ben buna sevinemiyorum çünkü tellerimi görmeye kendim bile tahammül edemezken, maskemi çıkarıp yüzümü herkese sergilemekten korkuyorum.”
‘VİRÜSTEN KORKTUĞUM İÇİN TAKTIĞIMI SÖYLÜYORUM’
“Sınıfta halen maske takan iki üç kişiden biriyim. Arkadaşlarıma virüsten korktuğum için maske takmaya devam ettiğimi söylüyorum ama asıl sebep dişlerim. Sınıfımda benim gibi diş teli tedavisi gören olmadığı için de bu konuda kendimi yalnız hissediyorum ve dalga geçilmesinden endişe ediyorum. ‘En azından bahçede maskeni çıkar’, ‘Yasak yok, çıkar artık’ gibi söylemler gün içinde en fazla mücadele ettiğim şeyler oldu.
Bir an önce okullar kapansın ve bu yükten kurtulayım istiyorum. Kendimi çok çirkin hissediyorum ve bu yüzden arkadaşlarımla istediğim gibi yakınlık bile kuramıyorum.”
Kendini maskesiz huzursuz ya da çirkin hissedenlerin sayısı aslında hiç de azımsanmayacak kadar fazla... Öyle ki bu durum diğer insanların bile dikkatini çekmiş durumda. Konuyla ilgili dijital forum sitelerinde 'çirkinlerin maske takmaya devam etmesi' başlıklı tartışmalar dahi açılıyor. Bu tartışmalara hem kendini çirkin hissettiği için maske takmaya devam eden, hem de çevresinde bu tarz insanların olduğunu fark edenler yorum yazıyor.
Peki özellikle gençler neden kendilerini maske ile daha rahat hissediyor? Diş telleri, sivilceler veya burunlarının büyüklüğü gibi faktörler neden kendilerini 'çirkin' hissetmelerine neden oluyor?
Berk Karaoğlu ve Ramazan Şimşek, maske takmanın insan psikolojisi üzerindeki etkilerini psikolog gözüyle yorumladı…
MASKESİZ HAYAT STRES FAKTÖRÜ OLDU
İnsanoğlunun her şeye uyum sağlamak üzere evrimleşmiş bir varlık olduğunu ifade eden Karaoğlu, “İlk başta çok anlamsız gözüken ve bizi birçok noktada engelleyen maskeye bile uyum sağladık ve şimdi tekrar maskesiz hayata dönmek bir stres faktörü olarak karşımıza çıktı. Ancak maske takmak yüzümüzün büyük bir bölümünü kapadığı için jest ve mimik vermenin ve sağlıklı bir iletişim kurmanın önünde engel olduğunu düşünüyorum” dedi.
Maskeyle kendini güzel ve çekici bulan, maskesiz ise çirkin bulan kişiler için sorunun artık başka boyutta olduğunu vurgulayan Şimşek ise "Gençlik döneminde fiziksel çekiciliğin etkisi çok yüksek. Bu, gelişim döneminin doğal bir özelliği. Burun estetiği olmadan maskeyi çıkarmak istemeyen genç danışanlarım oldu. Geçici bir durumsa sorun olmaz ama ısrar eden, kendi içinde bunun sıkıntısını çok yoğun yaşayanların öncelikle destek almalarını öneriyorum" ifadelerini kullandı.
MASKE BAZILARI İÇİN KAZANCA DÖNÜŞTÜ
Özellikle pandemiden önce de sosyal anksiyetesi veya kaybetme korkuları olan danışanlarının maske ile bu sürecin dışında da bir bağ kurduğunu gözlemlediğini söyleyen Karaoğlu şöyle devam etti:
“Kendini çok fazla beğenmeyen, kusurlu gören, iletişime genel olarak kapalı olan veya olmak isteyen kişilerin bu dönemde maskeyle bağları gelişti. Yani maske onları hastalıktan korumanın yanı sıra bir nevi ikincil bir kazanca dönüşmüş oldu.”
KORKUYU MASKEYİ ÇIKARTARAK YENEBİLİRLER
Maskesiz kendilerini çirkin bulduklarını söyleyen, yasakların kalkmasından mutsuzluk duyan ve deyim yerindeyse ‘psikolojik bir buhran’ içine giren gençler için de konuşan Berk Karaoğlu, “Lise çağındakiler yaş itibarıyla ergenlik döneminin içinde olduğundan bu konuya ergenlik psikolojisi üzerinden bakmak daha doğru olur. Gençler zaten hali hazırda fiziksel ve benlik gelişimlerini daha tam tamamlayamadıkları için kendilerini yetersiz, kusurlu, eksik bulabiliyor” dedi ve ekledi:
Sağ mı sol mu? Hangi tarafa yatmak daha sağlıklı?“Bu korkuyu aslında maskeyi çıkartarak yenebilirler ama bu durumun algısal noktalarını da atlamamak gerekiyor. Maskeyi çıkardıklarında nasıl hissettiklerini, düşünceleri ve duyguları üzerinden konuşarak bu dönemi sağlıklı bir şekilde aşmalarına yardımcı olabiliriz.”
Şimşek, maskesiz toplum içine çıkamama korkusunun geçici olabileceğinin altını çizerek, "Böyle düşünenlerin bir kısmı alışacak ama bir kısmı kolay kolay alışamayacak. Bunun önüne geçilmesinin en önemli adımı bir konuda kendilerini geliştirmeleri. Herhangi bir konuda çok iyi olmak özgüven açısından çok önemli. Diğer bir adım da benlik saygısı, beden algısı üzerine bir uzmandan destek almak olabilir" dedi.