Masada 3 madde vardı: Gazze F-16 ve İsveç

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Türkiye ziyareti için 5 Ocak akşamı İstanbul’a geldi. Blinken, Vahdettin Köşkü’nde dün önce Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’la, ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la görüştü. Basına kapalı kabulde Bakan Fidan, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve ABD’nin Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake de hazır bulundu.

İNSANİ YARDIM VE TAKAS

Görüşmelerde Gazze’ye insani yardım ve rehine takası ele alınırken, F-16’lar ve İsveç’in NATO’ya katılım süreci ile bölgesel konular da masaya yatırıldı. Türkiye, ABD’den F-16 satış sürecinde ilerleme, ABD ise aslında iki süreç birbiriyle ilgili değil mesajı verse de Türkiye’nin, İsveç’in NATO’ya katılım protokolüne onay vermesini bekliyor. F-16 satışı Kongre’ye iletilecek, 15 gün içinde ABD Kongre üyeleri itiraz etmezse sürecin önünde engel kalmayacak. ABD yönetiminden Türkiye’ye iletilen mesaj, İsveç’in üyeliği onaylanmazsa Kongre’nin itiraz edeceği yönünde.

‘EŞZAMANLILIK’ VURGUSU

Hürriyet’e bilgi veren kaynaklar, önceki görüşmelerde iki Dışişleri Bakanı arasında İsveç ve F-16 süreçleri konusunda mutabakata varıldığını belirtti. “İyi niyet süreci” olarak da anılan bu mutabakat her iki başlıkta koordineli olarak atılacak adımları içeriyor. Buna göre TBMM, İsveç’in katılım protokolünü onay verdikten sonra uluslararası anlaşma niteliğindeki protokol Cumhurbaşkanı onayına gidecek. İki ülke arasındaki mutabakat gereği bu aşamada ABD Başkanı Biden da Kongre’ye F-16 satış yetkisi için ilgili düzenlemeyi gönderecek. Gündemde bu adımların eşzamanlı atılması tartışması var. Cumhurbaşkanı Erdoğan, aralık ayı başında Katar dönüşü “ABD’nin Kongresi varsa bizim de kongremiz yani Meclisimiz var. ‘Beraberce eşzamanlı olarak bu adımları atalım’ diyorum” açıklamasını yapmıştı. İki lider arasındaki son telefon görüşmesinde ABD Başkanı’nın da eşzamanlılık konusunu gündeme getirdiği belirtiliyor. Türkiye ziyaretinin ardından Yunanistan’a geçen Blinken, X hesabından Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmesinden fotoğraf ile, Gazze’deki çatışmayı, NATO müttefikleri olarak ortak güvenlik önceliklerimizi ve karşılıklı yatırım ve ticareti genişletme arzularımızı görüştük” dedi.

FİDAN’DAN ‘DERHAL ATEŞKES’ ÇAĞRISI

- Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken görüşmesinde iki ülke ilişkileri kapsamlı şekilde ele alındı. Fidan, F-16 alım sürecinin sonuçlanmasını beklediğimizi muhatabına aktardı. İsveç’in NATO üyelik süreciyle ilgili nihai kararın Meclisimize ait olduğunu ifade etti. İki Bakan, Gazze’de devam eden insanlık trajedisini de değerlendirdi. İsrail’in saldırganlığının bölgeye yönelik bir tehdit olduğuna dikkati çeken Fidan, derhal ateşkes ilan edilerek, Gazze’ye kesintisiz insani yardım ulaştırılması gerektiğini vurguladı; iki devletli çözüme yönelik müzakerelere bir an önce başlanması çağrısında bulundu. Bakan Fidan, Rusya ve Ukrayna’da üretilen gıda ürünlerinin güvenli biçimde dünya pazarlarına ulaştırılması için gösterdiğimiz çabalar konusuna da değindi. ABD Dışişleri ise yaptığı açıklamada, Blinken’ın Türkiye görüşmelerinde, “Gazze’deki çatışmanın yayılmasının önlenmesine ve Filistin devletinin kurulmasında ilerleme sağlayan bölgesel barış doğrultusunda çalışmaya duyulan ihtiyaca vurgu yaptı” denildi.

BLİNKEN’A FİLİSTİN PROTESTOSU

Blinken, Vahdettin Köşkü’nde Fidan’la görüştüğü sırada Anadolu Gençlik Vakfı üyeleri ABD’li bakanın Türkiye ziyaretini protesto etti.