"Marmara'da deprem beklentisi yok"

Marmara'da deprem olacağına ilişkin söylentiler, deprem uzmanı Jeofizik profesörleri tarafından yalanlandı. Jeofizik Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ercan ve Kocaeli Üniversitesi Jeofizik mühendisliği Sismoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Özer Kenar Marmara'da yakın zamanda deprem olacağı iddialarının bilimsel bir temele dayanmadığını belirterek, gerçekçi olmadığını açıkladı.

PROF. ERCAN: YAKIN ZAMANDA DEĞİL

Ä°stanbul Teknik Ãœniversitesi (Ä°TÃœ) öğretim üyesi ve Jeofizik Kurumu Genel BaÅŸkanı Prof. Dr. Ahmet Ercan, Marmara'da yıkıcı bir deprem meydana geleceÄŸinin bilinmesine karşın, eldeki verilerin bunun yakın bir zamanda olacağını göstermediÄŸini söyledi.Â

Prof. Dr. Ercan, Saros Körfezi'nde meydana gelen 5.3 büyüklüğündeki depremin, Marmara'da meydana gelebilecek büyük depremin habercisi olarak algılanmaması gerektiÄŸini bildirdi.Â

Saros'taki depremin büyüklüğünün, ''küçük-orta boy'' olarak adlandırılan bir sarsıntı olduÄŸunu ve ÅŸiddetinin, Ä°stanbul'da olması beklenen depremin, binde biri düzeyinde olduÄŸunu kaydeden Prof. Dr. Ercan, ''Böyle küçük bir depremin kendinden bin kat büyük bir depremi yaratması mümkün deÄŸil'' dedi.Â

Prof. Dr. Ercan, küçük bir depremin, büyük depremin sadece ''ayak sesi'' olabileceÄŸini ifade ederek, şöyle devam etti:Â

''Ancak, bunda dahi tedbirli konuÅŸuyorum. Bunlar o bölgede gerilimin biriktiÄŸini gösterir. Yer kırılmadan önce küçük küçük çatlamalar olur. Bu çatlamalar sonucunda 2-4 büyüklüğünde depremcik dediÄŸimiz sarsıntılar ortaya çıkar. Bu çatır dalamalar, Marmara'da 1972 yılından beri ölçülüyor. Bunların ÅŸu andaki sayısı 3 bin 500. Bu çatırdamalar bir çizgisellik gösteriyor ve TekirdaÄŸ Mürefte'den Sivriada'nın önüne doÄŸru uzanıyor.''Â

''Ä°KÄ° BÃœYÃœK DEPREM OLACAK, ANCAK ZAMANI VAR''

Bu çatırdamaların, Marmara'da oluÅŸacak büyük depremde gerilim boÅŸalmasının nerede, boÅŸalmanın kaç kilometre derinde olacağını, kaç parçalı kırılma meydana geleceÄŸini, hangi büyüklükte olacağını ve depremin yakınlaşıp yakınlaÅŸmadığını gösterdiÄŸini vurgulayan Prof. Dr.Ercan, şöyle konuÅŸtu:Â

''Bu jeofizik bilgileri ışığında, doÄŸudan Marmara'ya gelen yılda '1,5 10 üzeri 21 Erg'lik bir itme gücü var. Bu bir atom bombasına denkgelir. Her yıl bu kadarlık bir bindirme oluyor. Bu itme 55-65 atom bombasına eriÅŸtiÄŸinde kırılma gerçekleÅŸecektir. Bu da yaklaşık 6 milyar giga tonluk bir itmeye denk geliyor. Bu, Marmara'da iki parçalıkırılmayla sonuçlanacak. Kırılmalardan biri Sivriada-Büyükçekmece arasında olacak ve 6.4 büyüklüğünde bir deprem yaratacak. DiÄŸeri de onun bıraktığı yerden Büyükçekmece-Mürefte arasında 7-7.2 büyüklüğündeolacak.Â

Birincisinin süresi 9 yıl önce doldu, uzatmaları oynuyor. Ama Saros, depreminin bununla hiçbir ilgisi yok. Bu deprem herzaman olabilir. DiÄŸeri için yeterli gerilim birikmemiÅŸ durumda. Bunun eÅŸik yılı 2007, son yılı ise 2032'dir. Bunun, Marmara EreÄŸlisi'nin önünde meydana gelmesini bekliyorum. Her iki depremde, 7-10 kilometre derinlikte meydana gelecektir.''Â

Prof. Dr. Ercan, ilk deprem için hesaplanan sürenin dolmasına karşın, bu depremin yaklaÅŸtığına iliÅŸkin bir gösterge bulunmadığını vurgulayarak, şöyle devam etti:Â

''Bu depremlerin, yaklaÅŸtığına iliÅŸkin herhangi bir birleÅŸik bilgiyok. Böyle bir tehlikeden bahsedebilmek için, sismik dalga geçiÅŸ uzunluÄŸundan, yerdeki ısınma, ÅŸiÅŸme, radyasyon ve radon gazı çıkışına kadar 15 ayrı bilgi olması gerekiyor.Â

TÃœBÄ°TAK'ın bahsettiÄŸi radon çıkışları 3,5 milyon yıldır oluyor. Önemli olan radon çıkışındaki olaÄŸan deÄŸerin 2-10 kat artmasıdır. DiÄŸer iÅŸaretlere de bakmak gerekir. ÖrneÄŸin, yerin yamulmasında yüzde 18-30 arasında artış olması gerekiyor. Bu 15 deÄŸerde herhangi bir farklılaÅŸma olmadan biz jeofizikçiler (Deprem geliyor) diyemeyiz. Bu belirtilerin çoÄŸu yok.''Â

''ENDÄ°ÅžELENÄ°YORSANIZ, HAYVANLARA BAKIN''

Prof. Dr. Ahmet Ercan, jeofizik biliminin, depremin ne zaman olacağını bugünkü teknolojik imkanlarla saat duyarlılığında bilmesininmümkün olmadığını belirterek, bu konuda endiÅŸe duyanlara hayvan davranışlarına dikkat etmelerini önerdi.Â

''Biz, depremin ne zaman olabileceÄŸini en çok gün olarak belirleyebiliyoruz. ÖrneÄŸin yerdeki yamulma 4 gün önce büyük deÄŸiÅŸiklikler gösteriyor. Yeraltı suyundaki deÄŸiÅŸim ise 1-2 gün önce oluÅŸuyor'' diyen Prof. Dr. Ercan, ÅŸunları söyledi:Â

''Depremde saatsal yaklaşımı ancak hayvanlar belirleyebiliyor. Balıklar deprem öncesi sığda yüzer ve bol balık tutulur. Martılar denize konmaz. Plajlarda bol miktarda yengeç görülür. Halk, denize baksın. Depremden 1-1,5 saat önce ev hayvanlarında huysuzlanma baÅŸlar.Kümes hayvanları, arkalarından çakal kovalıyormuşçasına kaçışır. VatandaÅŸlar rahat bir yaz geçirsinler, bu konuda endiÅŸe duyarlarsa önceden bilgi almak için hayvanların gösterdiÄŸi belirtilere dikkat etsinler. Ben acil bir deprem beklemiyorum.''Â

Prof. Dr. Ahmet Ercan, deprem konusunda yapılan yersiz açıklamalarla kamuoyunun endişeye sevk edildiğini ifade ederek, vatandaşların bu tür ''deprem geliyor'' şeklindeki açıklamalara itibaretmemelerini istedi.

PROF. DR. KENAR: YAKIN TARÄ°HTE DEPREM BEKLEMÄ°YORUZ

Kocaeli Ãœniversitesi Jeofizik mühendisliÄŸi Sismoloji Anabilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Özer Kenar, Saros'ta meydana gelen depremin Marmara'yı etkileyerek yeni bir depremi tetiklemesinin mümkün olmadığını belirterek, yakın tarihte deprem beklemediklerini bildirdi.Â

Prof. Dr. Özer Kenar, yaptığı yazılı açıklamada, Saros Körfezi'ndeki depremin oluÅŸtuÄŸu fay hattının ayrı bir kol olduÄŸuna iÅŸaret ederek, Saros depreminin Kocaeli'yi veya Ä°stanbul'u etkileyecekbir depremi meydana getirmesi mümkün deÄŸil'' dedi.Â

Saros ve Gölcük'teki kırıkların, tektonik olarak birbirini etkilemesinin olanaksız olduÄŸunu savunan Kenar, ''Ä°stanbul ve Kocaeli'nde iddia edildiÄŸi gibi yakın tarihte deprem beklemiyoruz'' diye konuÅŸtu.Â

Mevcut imkanlarla depremin üç beÅŸ saniye bile önceden bilinmesininmümkün olmadığını öne süren Kenar, ÅŸunları kaydetti:Â

''TÃœBÄ°TAK MAM BaÅŸkanı Prof. Dr. Naci Görür'e aften gazetelerde yeralan 'depremi önceden bildi' yargısı bilimle çeliÅŸmektedir. Görür'ün öne sürdüğü gibi radon gazının çıkışından sonra birkaç gün içinde deprem meydana geleceÄŸin söylemek bilimselliÄŸe aykırıdır. Radon gazı genelde derin kuyularda ölçülür. Radon gazı deprem parametrelerinden biridir, ancak böyle bir gözlem 20-30 km yarıçaplık alanda gerçekleÅŸtirilmelidir. 5 büyüklüğündeki bir depremin bilinmesi için 120 gün, 7 büyüklüğündeki bir depremi tahmin etmek için ise en az 20 yıl radon gazının gözlenmesi gerekir.''Â

DEPREMÄ°N 15 PARAMETRESÄ°

Radon gazı ölçümünün tek başına yeterli veri olmadığını belirten Kenar, ÅŸunları söyledi:Â

''Bir deprem öncesi yerin içinde yaklaşık 15 ayrı olay ve hareket meydana gelir. Bu deÄŸiÅŸiklikleri bazılarını, deprem dalga sırtlarında deÄŸiÅŸme, kayaçları sıkıştıran kuvvetlerinin ekseni ve yönlerindeki deÄŸiÅŸme, manyetik alanda deÄŸiÅŸiklik,  radon gazı ve petrol kuyularındaki veriminde deÄŸiÅŸiklik, kuyu suyu seviyelerinde deÄŸiÅŸiklikve öncü depremlerinin sayısında azalma ÅŸeklinde sıralayabiliriz.''Â

Ä°stanbul BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanı Ali Müfit Gürtuna'nın, depremi önceden haber verecek bir sistem kurduÄŸu yönündeki açıklamasını inandırıcı bulmadığını da bildiren Kenar, ''Sayın Gürtuna, deprem oluÅŸtuktan bir iki saniye sonra elektrik, doÄŸalgaz gibi tehlike yaratacak durumların üstesinden gelmek için geliÅŸtirilen sistemden söz ediyor olmalı. Yoksa çalıştığı ekibin 'biz depremi önceden biliyoruz' diye iddiada bulunduklarını sanmıyorum'' dedi.Â

Ä°stanbul'da meydana gelecek depremin büyüklüğünün 6,5'tan fazla olmayacağını da iddia eden Kenar, şöyle konuÅŸtu:Â

''Elimizde, Ä°stanbul'da geçmiÅŸte meydana gelen depremlerin bu orandan büyük olduÄŸu yönünde bilgi de bulunmuyor. Bunu daha iyi kavramak için Sultan Ahmet Meydanı'ndaki DikilitaÅŸ'a bakmak gerekiyor.Bu taÅŸ 500 yıldan fazla orada yerinde duruyor. 6'dan büyük bir deprem bu taşı devirir. Fakat yapılan araÅŸtırmalar taşın devrilmediÄŸini gösteriyor. 7'nin üzerinde deprem bekleyenlere duyurulur.Â

KOÜ'NÜN ARAŞTIRMALARI

Öte yandan Kocaeli Ãœniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü'nden Yrd. Doç. Dr. Fatma Sertçelik'in baÅŸkanlığında 4 kiÅŸilik araÅŸtırma grubunun, Kocaeli'nde DeÄŸirmendere, Derince, AkmeÅŸe, Derbent, Bursa'da Cihatlı, Adapazarı'nda Adliye ve Düzce'de kurulu istasyonlardaki araÅŸtırmaları sürüyor.Â

İstasyonlardaki verileri değerlendiren Yrd. Doç. Dr. Sertçelik, Kuzey Anadolu Fay (KAF) hattında herhangi bir hareketlilik gözlemlenmediğini kaydetti.