Malazgirt’te baslayan siyaset

NENE HATUN (1857-1955)

Tarihlere '93 Harbi' olarak gecen 1877 Osmanli-Rus Savasi'nda kahramanligi dillere destan olmus Turk kadini. Erzurum'da Rus isgaline ugrayan Aziziye tabyalarini geri almak icin sopa, tas, kazma ve kurekle saldiran sivillerin arasinda olan Nene Hatun, 1955'te 'annelerin annesi' secildi.

ALPARSLAN (1029-1072)

Selcuklu hukumdari. 1071'de sayi bakimindan kendi ordusundan kat kat ustun olan Bizans ordusunu Malazgirt Ovasi'nda yenmesi Turkler'e Anadolu'nun kapilarini acti.

Nizamulmulk (1018-1092)

Selcuklu devlet adami ve dunyanin onde gelen yoneticilik dehalarindan. Uzun yillar Alparslan'in ve oglu Meliksah'in vezirligini yapti. Farsca kaleme aldigi ve 'Siyasetname' adini verdigi yoneticilikle ilgili eseri hemen butun Dogu ve Bati dillerine cevrildi. 900 yil once yazilmasina ragmen, bugun konusunun en onemli kaynaklarindan sayiliyor.

OSMAN GAZI (1252-1326)

Osmanli Imparator-lugu'nun kurucusu. Anadolu Selcuklu Devleti'ne bagli kucuk bir uc beyligi olan Osmanli Beyligi'nin ileriki yillarda uc kit'aya birden yayilacak dev bir imparatorluk olmasinin temellerini atti ve torunlarinin kurdugu imparatorluga Osman Bey'in ismi verildi.

FATIH SULTAN MEHMED

(1432-1481)

Dunya tarihinde yeni cag acan Osmanli hukumdari. Zamaninin onde gelen entellektuellerinden. Istanbul'un fethi ve Bizans'in ortadan kalkmasi Osmanli Devleti'ne tam bir dunya imparatorlugu kimligi verirken gelisme Avrupa'da ronesansin atesleyicisi oldu.

KANUNI (1495-1566)

Osmanli Imparatorlugu'nu tarihinin en genis sinirlarina ulastiran hukumdar. Imparatorluk onun iktidar yillarinda refahin zirvesinde yasarken Kanuni Suleyman da Bati'da 'Muhtesem' unvaniyla anildi.

Ikinci mahmud (1785-1839)

Osmanli'nin en onemli reformcu hukumdari. Osmanli, Bati dunyasiyla gercek anlamda ilk kez onun doneminde tanisti. Bildigimiz 'pantolon' bile Anadolu'ya onun zamaninda girdi. Imparatorluk, Ikinci Mahmud'un idari ve askeri reformlari sayesinde bir asir daha ayakta kaldi.

ABDULMECID (1823-1861)

Babasi Ikinci Mahmud'un baslattigi yenilik ve Batililasma cabalarini kendi yetkilerinin de sinirlanmasina ragmen sonuna kadar devam ettirdi. Turk yenilesme tarihinin en onemli donum noktalarindan 1839 Tanzimat Fermani'nin uzerinde onun tugrasi vardi.

Enver pasa (1881-1922)

Osmanli Imparatorlugu'nun kaderini on yil elinde tuttu. Ittihad ve Terakki'nin liderlerinden olan Enver Pasa, imparatorlugun cokus doneminde oynadigi etkin rol sebebiyle Osmanli Tarihi'nin en onemli isimlerindendir.

KAVALALI MEHMED ALI PASA (1769-1848)

Modern Misir'in kurucusu. Gumushane'de dogdu ve boluk cavuslugundan devlet baskanligina uzanan oldukca macerali bir hayat surdu. Resmen 'vali' unvani tasimasina ragmen Misir'da kendisinden sonra cocuklarina gecen bir hanedan kurdu.

HURREM SULTAN(1504-1558)

Kanuni Suleyman'in buyuk bir askla baglandigi esi. Kendi oglu Sehzade Mustafa'yi tahta gecirebilmek ugruna, Kanuni'nin baska kadinlardan olan iki oglunu oldurtmesi icin elinden geleni yapti ve basardi. Hurrem Sultan bir yerde Osmanli Imparatorlugu'nun en parlak donemini temsil ederken, bir yerde de hukumdarlik makamina gereken guce sahip olmayan bir neslin cikmasina sebep olan kisi olarak bilinir.

KARA ALI (17. YY)

350 yil once, bahsi gectiginde herkesi titreten unlu cellát. Padisahlarin, pasalarin ve binlerce siradan insanin canini aldi. Kara Ali'nin adi, yuzyillar boyunca devletin mutlak otoritesini temsil eden bir simge olarak anildi.

KOPRULU MEHMED PASA (1575-1661)

Osmanli Devleti'nde cokusun baslangic doneminin unlu sadrazami ve kendi adiyla anilan vezir ailesinin ilk ismi. Cok gec yasta getirildigi sadrazamligi sirasinda aldigi sert onlemlerle devletin yikilmasini en az 200 yil icin geciktirdi ve Osmanli Tarihi'nin en seckin devlet adamlarindan biri olarak tanindi.

MERZIFONLU KARA MUSTAFA PASA (1634-1683)

Osmanli Imparatorlugu'nda cokusun baslangici 1683 Viyana bozgununa neden olan sadrazam ve kumandan. Tarihciler, Kara Mustafa Pasa hakkinda 'Viyana yenilgisinden sonra idam edilmemis olsaydi bozgunun ocunu mutlaka alirdi, bugun Avrupa haritasi cok baska olurdu' der.

SULEYMAN PASA (14. YY)

Avrupa'ya ayak basan ilk Turk kumandan. Sultan Orhan Gazi'nin oglu olmasina ragmen sehzade unvaniyla degil, askerligiyle taninan Suleyman Pasa birlikleriyle 1354'te Rumeli'ye gecti ve bu gecis 600 kusur yil boyunca devam eden Avrupa maceramizin baslangici oldu.

KOSEM SULTAN (1590-1651)

Osmanli'da 'Kadinlar Saltanati' olarak bilinen donemin en unlu ismi. Birinci Ahmed'in esi Mahpeyker Kosem Sultan, oglu olan iki padisahin doneminde imparatorlugun tek hákimi oldu. Iktidar yillari kanli cekismelerle dolu olmasina ragmen, Osmanli tarihine siyasi gucunun yanisira hayirseverligiyle de gecti.

MUSTAFA RESID PASA (1800-1858)

Osmanli'nin modernlesmesi alaninda ilk adimi atan unlu Sadrazam. Sultan Abdulmecid'in tahta gecmesinden hemen sonra ilán edilen ve ilk 'cagdaslasma belgesi' olarak kabul edilen 1839'daki Tanzimat Fermani'ni o kaleme aldi. Yetistirdigi gencler, sonraki yillarda imparatorlugun cok onemli gorevlerinde bulundu.

GAZI OSMAN PASA (1832-1900)

Osmanli Maresali. 1877 Osmanli-Rus Savasi sirasinda savundugu Plevne Kalesi'nde yarattigi kahramanlik destaniyla Turk Tarihi'nin en unlu kumandanlarindan biri oldu. Adina marslar bestelenip turkuler yakilmis olan ender askerlerdendir.

MIHRIMAH SULTAN(Olumu: 1578)

Kanuni Suleyman'in kizi olan Osmanli prensesi. Annesi Hurrem Sultan'la beraber babasi uzerinde son derece etkiliydi. Kendi parasiyla kadirgalar insa ettirerek padisahi Malta'ya sefer acmaya bile ikna etti. Servetini hayir islerine harcadi. Mimar Sinan'a Istanbul'daki yaptirdigi kendi adini tasiyan cami, Osmanli'nin yukselme doneminden kalma en ozgun eserlerdendir.

BARBAROS HAYREDDIN (1467-1546)

Osmanli Devleti'nin en parlak gunlerinde Akdeniz'i Turk hakimiyeti altina alan ve bir Turk golu yapan amiral. Sadece Osmanli'da degil butun Avrupa'da ve ozellikle Akdeniz ulkelerinde un yapti; adina cok sayida piyes yazilip opera bestelendi.

MIDHAT PASA (1822-1884)

Calismalari kadar olumu de bugune kadar tartisilan Osmanli sadrazami. Demokrasi tarihimizin en onemli adimlarindan olan Birinci Mesrutiyet'in ve ilk anayasanin hazirlayicilarindandi. Abdulhamid tarafindan Taif'e surgune gonderildi, burada can verdi ama oldugu veya olduruldugu konusundaki tartismalardan bir sonuc alinmadi.