Makbuz davası

Vakıflardan sorumlu Devlet Bakanı Yüksel Yalova, ‘‘tüm uyarılara rağmen usulsüz bir şekilde kendi bastırdıkları makbuzlarla camilerde bağış topladıkları’’ için Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz'ın Türkiye Diyanet Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanlığı görevinden alınması için dava açtı. Yalova, Teftiş Kurulu incelemesi sonucunda varılan karar gereği açtığı davada, Yılmaz ile birlikte Vakfın Genel Müdürü Mehmet Kervancı'nın da görevden alınmasını istedi. Yalova'nın Diyanet'te şok yaratan, Asliye Hukuk Mahkemesi'ne açtığı davanın gerekçesi, 27 Mart 1998 tarihinde Başbakanlık tarafından yayınlanan bir tebliğ ile başladı. Tebliğ, Medeni Kanun hükümlerine göre kurulan vakıfların ‘‘bağışları ancak Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün bastırdığı makbuzlarla toplayabilecekleri’’ hükmünü getiriyordu. Tebliğ, vakıfların ellerinde bulunan makbuzları da 1 Ocak 1999 tarihine kadar bitirmelerini ve bu tarihten itibaren bağışları Vakıflar Genel Müdürlüğü'nden alacakları makbuzlar aracılığıyla toplamalarını da hükme bağlıyordu. Başbakanlığın yayınladığı Tebliğe ilk tepki Türkiye Diyanet Vakfı'ndan (TDV) geldi. Vakıfların kendi makbuzlarını kullanmalarına getirilen yasağın başlayacağı 1 Ocak tarihinden bir gün önce, 31 Aralık 1998 tarihinde TDV, Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne (VGM) bir yazı gönderdi.

Makbuz yasağının getirildiği Tebliğin yayınlanmasından 9 ay sonrasına rastlayan ve ‘‘Türkiye Diyanet Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı ve Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz’’ imzasını taşıyan yazıda şöyle denildi: ‘‘Şubelerimizin aylık ortalama makbuz ihtiyacı ise takriben 25 bin-30 bin cilttir. Halen Vakfımızın şubelerine verilmek üzere basımı yaptırılan ve depomuzda bulunan makbuz miktarı da 275 bin 963 cilttir.’’ Yılmaz, yazısında, TDV'nin, tebliğ ile getirilen ‘‘vakıflar bağışlarını Vakıflar Genel Müdürlüğünden aldığı makbuzla toplayabilir’’ yasağının dışında bırakılmasını da istedi ve hizmetlerinden sözetti. TDV'den gelen bu yazıya, VGM'den ancak 2,5 ay sonra, 16 Mart 1999 tarihinde, ‘‘bağış makbuzlarının vakfınızca bastırılması mümkün görülmemektedir’’ karşılığı verilebildi.

DANIŞTAY'A DAVA TDV, bu uyarılar üzerine Danıştay 10'uncu Dairesi'ne başvurarak, Tebliğ ile getirilen yasağın kaldırılmasını istedi. Buna rağmen dönemin Vakıflar Genel Müdürü Mustafa Keten, TDV'yi bir kez daha, ‘‘bastırdığınız makbuzlarla bağış toplamaya devam ettiğiniz tesbit edilmiştir. Bu uygulamaya son verin’’ uyarısında bulundu. TDV bu uyarılardan iki ay sonra, eski makbuzlarla bağış toplama işlemine son verdiklerini duyurdu. VGM ile TDV arasındaki ‘‘makbuz’’ yazışması, ilerleyen aylarda da devam etti. Her defasında da TDV Genel Müdürü Kervancı uygulamayı durduracakları sözünü verdi. Ekim ayında Vakıflardan sorumlu Devlet Bakanı Yüksel Yalova, Cuma namazı için gittiği camiden çıkışta bağış yapınca Diyanet Vakfı'nın ‘‘artık kullanmıyoruz’’ dediği makbuzları hálá kullandığı ortaya çıktı. Yalova, Hürriyet'in sorularını yanıtlarken şunları söyledi: ‘‘Diyanet Vakfı defalarca uyarılmış. Buna rağmen devam etmişler. Sayın Yılmaz'ın bu işle fazla ilgisi olduğuna inanmıyorum. Ama benim de yasaları uygulama gibi bir yükümlülüğüm var.’’