Güncelleme Tarihi:
Ayrıca partiye kayıtlı olmayan araçlar için yapılan benzin masrafları, cezalı gaz ve telefon faturaları, Halk-TV'ye yapılan canlı yayın masrafları ile Mahkeme bu şekilde, 1.4 milyonluk gideri kabul etmeyerek, Hazine'ye irad kaydedilmesine karar verdi.
CHP'nin gelir ve giderleri Anayasa Mahkemesi'ne takıldı. Mahkeme, 2008 yılı hesaplarında 1.3 milyonluk harcamanın siyasi parti faaliyetleriyle ilgisi olmadığı gerekçesiyle 'reddine' karar verdi. Ayrıca parti gideri olarak gösterilen bilgisayar ve televizyonların 'demirbaş' olarak kaydedilmesi konusunda uyardı.
2009 yılı hesaplarında ise, Deniz Feneri'yle ilgili dava giderinin partiyle ilişkisi soruldu. CHP Lideri Baykal ile MYK Üyesi Ali Kılıç'ın manevi tazminat davası açılması üzerine Avukat Ali Gülen'e yapılan 15 bin euroluk ödemenin partiyle ilişkisi soruldu. Parti yetkililerinin, bu masrafların Deniz Feneri ile ilgili olarak şahıslar adına değil parti adına bir ödeme olduğu açıklaması mahkemece kabul görmedi. Mahkeme, "Parti yetkilileri verilen mütalaaların veya görüşlerin Parti ile ilişkisini kanıtlayan belge ve bilgi sunmamışlar, parti adına yapılan ödemeler olması nedeniyle kayıt altına alındığını ifade etmişlerdir. Bu kişiler Parti üyesi olsalar da dava giderleri şahsi olduğundan yapılan giderlerin Parti tüzel kişiliğince karşılanmaması gerekir. Verilen görüşlerin Parti tüzelkişiliği yerine kişilerle ilgili olması ve istenen bilgilerin verilmemesi nedeniyle söz konusu giderlerin Parti tarafından karşılanmaması gerekir. Bu nedenle 46.961,40TL.nin Hazine’ye irad kaydedilmesi gerekir " denildi. Bu görüşe sadece üye Osman Alifeyyaz Paksüt katılmadı.
PAKSÜT İTİRAZ ETTİ: ANAYASAYA AYKIRI
Anayasa Mahkemesi Üyesi, Osman Paksüt, Deniz Feneri Davası ile CHP Milletvekili Şahin Mengüç tarafından TRT aleyhine açılan dava masraflarının parti gideri sayılamayacağına ilişkin karara itiraz etti. Paksüt itirazında şöyle dedi:
"Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 2009 yılı hesapları arasında yer alan Genel Merkez giderleri kapsamında Genel Başkan Deniz Baykal ve MKYK üyesi Ali Kılıç aleyhine Deniz Feneri E.V. adlı tüzel kişi tarafından açılan manevi tazminat davalarına karşı Almanya’da gerekli savunmanın yapılması için hukuki yardım alınması, Anayasa’nın 36. maddesi ile güvence altına alınan hak arama hürriyetinin kullanılması kapsamında ve parti tüzel kişiliğini de etkileyecek nitelikte güncel siyasi bir olaya ilişkin olduğundan, siyasi parti amaçlarına uygun bir harcama olduğu açıktır.
Aynı yıl giderleri arasında yer alan, CHP milletvekili Avukat Şahin Mengü tarafından TRT aleyhine açılan davanın da TRT’nin davacı CHP aleyhinde hukuka aykırı bir eyleminden kaynaklandığı düşüncesiyle parti adına gerçekleştirildiği, bunun siyasi parti faaliyeti kapsamında anayasal bir hakkın kullanımından ibaret olduğu aşikardır.
Siyasetin doğası gereği bazı kişi ve kuruluşlarla karşılıklı suçlamalar ve bunun sonucunda yargıya intikal eden durumların gerektirdiği masrafların ilgililer tarafından şahsen üstlenilmesini istemek, siyasi faaliyet alanını Anayasa’ya aykırı şekilde daraltan bir yorum tarzıdır.
Her iki harcamanın Siyasî Partiler Kanunu’na uygun kabul edilmeyerek Hazine’ye irad kaydedilmesi yolunda verilen çoğunluk kararına katılmıyorum."
Deniz Feneri, CHP incelemesinde böyle yer aldı:
Yevmiye tarih ve no | Açıklama | Tutar |
25.5.2009/184 | Ali Gülen’e “Deniz Feneri E.V. ile ilgili CHP Deniz Baykal ile CHP MYK üyesi Ali Kılıç’a karşı açılan manevi tazminat davalarına ilişkin hazırlanan hukuki mütalaa karşılığı avukatlık ücreti”olarak 15.000 euro ödenmiştir. Verilen mütalaanın Parti ile ilişkisinin açıklanması, | 33.343,50 |
20.5.2009/181 | Sabahat Gürbüz’e “Alman Kooperatif Yasasıyla ilgili hukuki mütalaa ve hukuksal araştırmalarla ilgili avukatlık ücreti” olarak 1.900 euro ödenmiştir. Verilen mütalaanın Parti ile ilişkisinin açıklanması, | 4.223,51 |
9.9.2009/280 | Ali Gülen’e “CHP Grup Başkan vekili Kemal Kılıçdaroğlu ile MYK üyesi Ali Kılıç hakkında ortaya atılan iddialarla ilgili araştırma, hukuki yazışma ve mütalaa ücreti”olarak 3.000 euro ödenmiştir. Verilen mütalaanın Parti ile ilişkisinin açıklanması, | 6.664,80 |
28.2.2009/78 | Avukat Şahin Mengü tarafından, 2.729,60TL harcanarak Davalı TRT’ye karşı Ankara 13.asliye Hukuk Mahkemesinde açılan 2009/44 nolu davanın davanın parti tüzel kişiliği adına mı kişi adına mı açıldığının bildirilmesi ile varsa ilamın bir örneğinin gönderilmesi, | 2.729,60 |
Tablo-2
DÜĞÜN TAKISI DA REDDEDİLDİ TRAFİK CEZASI DA
- 2009 yılı hesaplarında, partiye ait araçların muayene ücretlerinin gecikmesi, trafik cezası gibi parti görevlilerinden kaynaklanan nedenler dolayısıyla yapılan 985 liralık gider;
- Genel Başkanın düğünlerde taktığı 20 bin 150 liralık takı, parti yetkililerinin 'genel başkanın şahsi temsili değil, partiyi temsilidir, tıpkı çiçek çelenk gibi' savunmalarına rağmen, mahkeme tarafından kabul edilmedi. Gerekçede, "2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’nun 3. maddesine göre siyasî partiler tüzük ve programlarında belirlenen görüşler doğrultusunda siyasî etkinlikte bulunan kuruluşlar olduklarından giderlerinin de amaçlarına uygun olması gerekir.
Muhtelif cins ve adette altın ve takı alınarak yapılan giderlerin, Parti’nin siyasî faaliyetleri içinde değerlendirilmesi mümkün olmadığından 20.150TL tutarındaki söz konusu Parti giderinin 2820 sayılı Yasa’nın 75. maddesi uyarınca Hazine’ye irad kaydedilmesi gerekir" denildi.
- Belgesi olmadığı gerekçesiyle 180 bin liralık doğalgaz faturaları, fotokopi giderleri, şahıslara yapılan ödemeler de mahkemece gider olarak kabul edilmedi.
- Genel Sayman Mustafa Özyürek'in gönderdiği 62 bin liralık çiçek faturası da parti gideri olarak kabul görmedi.
HAZİNE, CHP'NİN 2.7 MİLYONLUK MALVARLIĞINA EL KOYACAK
Anayasa Mahkemesi, CHP'nin 2008 ve 2009 yıllarına ait hesaplarındaki inceleme sonucu siyasi parti amacına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün olmayan ve belgelendirilmeyen toplam 2.7 milyon liralık malvarlığının Hazine'ce irad kaydedilmesine karar verdi.
Mahkeme bu kararını 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’na dayandırdı. Kanunun 70. madsinde "Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır” ve aynı Kanun’un 75. maddesinde, “Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir” ve 76. maddesinde de, “Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir” hükümleri anımsatıldı.
REDDEDİLEN HARCAMALARDAN BAZILARI:
- Genel Sayman olarak görev yapan Mustafa Özyürek tarafından gönderilen çiçeklerin Parti’yi temsilen değil, kişisel olduğundan parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmediği belirtilerek reddedildi.
- 2008 yılı incelemesinde de 22 bin liralık altın harcaması soruldu. Parti yetkilileri “Emek kuyumculuktan alınan hediyelik altınlar Genel Başkan’ın şahsi temsili olmayıp Parti’yi temsil adına yapmış olduğu takılardır. Tıpkı temsil giderlerine kaydedilen çiçek, çelenk vs. gibi” açıklaması yaptılar. Ancak mahkeme, “2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’nun 3. maddesine göre siyasî partiler tüzük ve programlarında belirlenen görüşler doğrultusunda siyasî etkinlikte bulunan kuruluşlar olduklarından giderlerinin de amaçlarına uygun olmalıdır. Muhtelif cins ve adette altın ve takı alınarak yapılan giderlerin, Parti’nin siyasî faaliyetleri içinde değerlendirilmesi mümkün olmadığından 22.248YTL tutarındaki söz konusu Parti giderinin 2820 sayılı Yasa’nın 75. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Hazine’ye irad kaydedilmesi gerekir” denildi.
- 82.5 liralık sigara harcamasının da siyasi parti gideri sayılamayacağı belirtilerek, kabul görmedi.
İŞTE TAKI LİSTELERİNDEN BİR ÖRNEK
- Altın alımları
- Yevmiye tarih ve no | - İçerik | - Fatura tarih ve no | - Tutar |
- 20.2.2008/16 | - 22 ayar altın alımı | - 9.2.2008/036276 | - 240 |
- 7.3.2008/33 | - 14 ayar mamül hediyelik | - 7.3.2008/036336 | - 1.000 |
- 14.3.2008/41 | - 22 ayar hediyelik altın alımı | - 14.3.2008/036347 | - 260 |
- 20.4.2008/77 | - 14 ayar mamül | - 19.4.2008/036395 | - 1.100 |
- 20.5.2008/116 | - 14 ayar mamül | - 14.5.2008/036439 | - 2.000 |
- 31.5.2008/134 | - 14 ve 22 ayar mamül | - 28.5.2008/036464 | - 350 |
- 31.5.2008/134 | - 14 ayar mamül | - 29.5.2008/345855 | - 2.000 |
- 9.6.2008/143 | - 14 ve 22 ayar mamül | - 6.6.2008/036479 | - 350 |
- 20.6.2008/163 | - 14 ayar mamül | - 18.6.2008/345883 | - 1.000 |
- “ “ | - 22 ayar mamül | - 18.6.2008/345886 | - 248 |
- 30.6.2008/173 | - 14 ayar mamül | - 30.6.2008/345903 | - 2.000 |
- 7.7.2008/184 | - 22 ayar mamül | - 5.7.2008/344530 | - 2.250 |
- 15.7.2008/193 | - 14 ayar mamül | - 14.7.2008/345548 | - 1.100 |
- 31.7.2008/209 | - 14 ayar mamül | - 31.7.2008/345935 | - 1.000 |
- “ “ | - 14 ayar mamül | - 1.8.2008/345937 | - 1.000 |
- “ “ | - 14 ayar mamül | - 1.8.2008/345938 | - 1.000 |
- 1.9.2008/243 | - 14 ayar mamül | - 1.9.2008/345974 | - 120 |
- “ “ | - 22 ayar mamül | - 1.9.2008/345973 | - 230 |
- 28.9.2008/268 | - 14 ayar mamül | - 26.9.2008/344653 | - 2.000 |
- 5.11.2008/312 | - 14 ayar mamül | - 5.11.2008/346026 | - 1.000 |
- “ “ | - 14 ayar mamül | - 5.11.2008/346027 | - 1.000 |
- “ “ | - 14 ayar mamül | - 5.11.2008/346028 | - 1.000 |