Madımak’ta devlet ağır kusurlu

CUMHURBAŞKANLIĞI Devlet Denetleme Kurulu’nun (DDK), 2 Temmuz 1993’te Sivas Madımak Oteli’nde yaşanan katliamla ilgili 1.5 yıllık çalışma sonucunda hazırladığı rapor, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün onayıyla kamuoyuna açıklandı. 1402 sayfalık “Gizli” nitelikli raporun 78 sayfalık sonuç bölümü Cumhurbaşkanlığı’nın internet sitesinde yayınlandı. Halen ortaya çıkmayan faillerin bulunduğu belirtilen raporda, “Olayın ortaya çıkmasında, önlenememesinde ve soruşturulmasında/yargılanmasında devlete terettüp eden ağır bir hizmet kusuru bulunmaktadır” denildi.

ALEVİ-SÜNNİ FAY HATTI

“Alevi-Sünni” ayrımının sürekli gerilim üreten en önemli sosyal fay fatttı olduğu belirtilen raporda, “37 kişinin ölümü ile sonuçlanan bir ‘katliam’ ile ilgili olarak taraflarca geliştirilen tutum ve davranışlarda tarihsel tecrübe ve toplumsal yapımızdaki kırılmaların ve mücadelelerin izlerini görmek mümkün” denildi. Bazı kesimlerin “çeşitli biçimlerde direnç gösterdikleri” kaydedilen raporda aşağıdaki tespitler yer aldı:

SİVAS TEPKİ ÇEKTİ

“Daha önce Banaz köyünde yapılan bir etkinliğin ilk iki gününün şehir merkezine taşınması ve bir Alevi etkinliğine ‘Şeytan Ayetleri’ kitabının çevirisinin tefrika edilmesi ile gündeme gelmiş, Aziz Nesin’in onur konuğu olarak davet edilmesi neticesinde milliyetçi ve dini reflekslerle bir protesto gerçekleşmiştir, tepkilere yol açmıştır.”

HEYKEL TAHRİK ETTİ

“Kalabalığı en çok tahrik eden ve/veya kalabalığın tahrik edilmesinde kullanılan unsurlardan birisinin, bir gün önce Ozanlar Anıtı yerine Pir Sultan Abdal heykelinin dikilmesi hususunun olduğu kanaati edinilmiştir. Bazı Alevi vatandaşların anıta el sürme gibi kutsiyet atfetmeye yönelik ritüel ve davranışlardan anıtın Pir Sultan Abdal Anıtı olarak kabul edildiği anlaşılmaktadır.”

ŞİDDETE İZİN VERİLDİ

“Ancak, bu protestoların olacağının bilinmesine rağmen yeterli güvenlik önlemleri alınmamıştır. Toplanan kalabalığı dağıtmaya yönelik herhangi bir etkili çaba gösterilmemiştir. Protestoların şiddetlenmesine ve kalabalığın Madımak Oteli önünde toplanmasına izin verilmiştir. Göstericilerin şehir içerisine dağılacağı ve bir Alevi-Sünni çatışması çıkabileceği gerekçesiyle göstericilerin dağıtılmayıp toplu olarak kalmaları için özellikle gayret gösterildiği kanaatine varılmıştır. Otele zorla giren göstericilerin gözaltına alınmak yerine tekrar kalabalıklar arasına bırakılması gibi hususlara bağlı olarak kalabalıkta güvenlik unsurlarının caydırıcılığının kaybolduğuna ilişkin inanç gelişmesine neden olunduğu kanaatine varılmıştır.”

ÖZEL HAREKâT ÇEKİLDİ

“Özel harekat personeli ile Sivas ve Divriği’de bulunan jandarma komando birliklerinin 1 Temmuz 1993 günü Zara ve Divriği kırsalına operasyon için gönderildiği ve ihbarın asılsız çıktığı anlaşılmıştır.”

OTELDE KALDILAR

“İdare tarafından cılız bir biçimde otelden ayrılmaya yönelik ikna çabaları dışında zorunlu tahliye seçeneği düşünülmemiştir. Otelde kalanlar adına karar verenler tarafından da otelde kalmanın daha güvenli olduğu ve/veya oteli terk etmenin mevzii kaybetmek ve irticaya geçit vermek olarak telakki edildiği için ısrarla otelde kalınmaya devam edilmiştir.”

SLOGANLAR EKLENDİ

“Cumhuriyet ve laiklik aleyhine atıldığı iddia edilen bazı sloganların soruşturma ve yargılama aşamasında sonradan ilave edilmesi, kesin bir tespitin yapılmamış olmasına rağmen Atatürk büstünün tahrip edildiğinin kabul edilmesi, olayların önlenmesi konusunda sorumluluğu bulunan hiçbir kamu görevlisinin adli kovuşturma sürecinden geçmemesi gibi hususlar da iyi yönetilmeyen bir toplumsal krizdeki kamu yönetimi sorumluluklarının acilen gizlenmesine ve/veya geleneksel olarak farklılıklarla yüzleşmekten kaçınılmasına yönelik tutum ve davranışlar olduğu anlaşılmaktadır.”

ÖRGÜT BAĞI YOK

“Sivas olaylarının bir komplo veya provokasyonun neticesinde gerçekleştiğine dair herhangi bir illiyet bağı kurulamamıştır. Zira, yargılanan ve mahkûm olan olaylardaki başat kişilerin (81 kişi) hiçbirisi ile ilgili herhangi bir illegal örgüt ya da yapı arasında bağlantı kurulamamıştır.”