Madde bağımlılığına ‘eğitim’le savaş
Güncelleme Tarihi:
<B>Gaye GÜZELAY</B>
Oluşturulma Tarihi: Ocak 26, 2004 10:07
Özellikle gençler arasında yaygınlaşan madde bağımlılığına karşı açılan savaşta öncelikle öğretmenler ve anne-babalar eğitiliyor. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Yeniden Sağlık ve Eğitim Derneği tarafından yürütülen ‘Okullarda Madde Bağımlılığı ve Mücadele Projesi’ kapsamında oluşturulan ‘Madde Bağımlılığını Önlemede Öğretmen ve Anne Baba Eğitim Notları’ adlı kitapta, gençlerde madde bağımlılığını önlemenin ipuçları veriliyor.
İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü, gençleri tehdit eden madde bağımlılığı riskiyle 'eğitim' yöntemiyle savaşıyor. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Yeniden Sağlık ve Eğitim Derneği tarafından yürütülen ‘Okullarda Madde Bağımlılığı ve Mücadele Projesi’ kapsamında ‘Madde Bağımlılığını Önlemede Öğretmen ve Anne Baba Eğitim Notları’ isimli kitap yayımlandı.
Projenin koordinatörlerinden ve UMATEM (Uçucu Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi) Klinik Sorumlusu Doç. Dr. Kültegin Ögel ve Bilge Erol'un koordinatörlüğünde, Psikiyatrist Ceyda Yılmazçetin ve Pediatrist Sevil Taner tarafından hazırlanan notlarda, öğretmenler ve anne-babalara madde bağımlılığını önlemenin ipuçları veriliyor.
Madde bağımlılığında risk yaratan faktörlerin de yer aldığı çalışmada, madde kullanılmaya başlanmasının nedenleri arasında 'merak', 'sorunlara çözüm arayışı' ve 'sorunlardan kaçış' başta geliyor.
Proje kapsamında, önümüzdeki Mart ayında öğrencilere 'madde bağımlılığının önlenmesi', Nisan ayında da öğretmen ve anne babalara,'madde kullanma riski olan çocuklar' eğitimi verilecek.
İLK NEDEN MERAK
Kitapta, madde bağımlılığında risk yaratan faktörler; ailede alkol alan veya ruhsal sorunu olan birinin ailedeki sağlıklı iletişimi bozarak dengesizliğe sürüklemesi, tutarsız, aşırı kontrolcü ya da aşırı ilgisiz aile tutumları, şiddet içeren davranışların sık olması, düzenli ders çalışmama sonucu okul başarısının düşmesi, bir arkadaş grubuna girebilme gibi sosyal becerilerin yokluğu, başkalarını rahatsız etmek gibi davranışlarda bulunan kişilerle arkadaşlık etme olarak sıralanıyor.
Bu alanda yapılan çalışmalar, kişinin madde kullanmaya başlamasının ilk nedeninin, yüzde 29.4'le merak olduğunu ortaya koyuyor. Onu yüzde 27'yle sorunlara çözüm aramak, yüzde 26'la sorunlardan kaçmak, yüzde 25'le eğlenmek, yüzde 24'le beğeni toplamak ve yüzde 23'le arkadaş baskısı takip ediyor.
Kitapta, öğretmenlere ve anne-babalara da madde bağımlılığına karşı nasıl yaklaşılması gerektiğine ilişkin çok detaylı öneriler veriliyor.
22 bin öğretmen, 26 bin anne-baba eğitildi...
Doç. Dr. Kültegin Ögel, Zararlı Maddelerle Başetme Komisyonu tarafından yürütülen proje kapsamında, öğrencilere madde bağımlılığının önlenmesine yönelik eğitim verileceğini söyledi. Doç. Dr. Ögel, komisyon üyesi rehber öğretmenlerden oluşan 70 kişi tarafından, Şubat ayında rehber öğretmenlerin eğitileceğini belirterek, ‘‘Rehber öğretmenler de öğrencileri eğitecek. Böylece bir eğitim zinciri oluşturmuş oluyoruz’’ dedi. Doç. Dr. Ögel, Nisan ayında da öğretmen ve anne-babaları, madde kullanma riski olan çocuklar konusunda eğiteceklerini vurgulayarak, son bir yılda 22 bin sınıf öğretmeni ile 26 bin anne-babaya eğitim verdiklerini söyledi.
‘Hayır’ demeyi öğretin, 'tehdit' etmeyin
Okulda sigara kullanımınızı sınırlayın. Özellikle küçük yaştaki öğrenciler davranışınızı örnek alabilir.
Onu dinleyin. Sizinle konuşmak istediği sırada bir işle meşgulseniz işinize ara verin. Söylediklerini doğru anladığınızdan emin olmak için soru sorun. Sorular, ona dinlendiğini hissettirmeli.
Israrlarla başa çıkabilmesi için ona ‘Hayır’ demeyi öğretin.
İstediğiniz gibi davranmadığında bu sizi kızdırabilir. Ama yaptığı davranışın nedenleri olabileceğini düşünün.
Deneyimlerinizi paylaşmanız önemli ancak bunlar nasihat tarzında olduğunda karşınızdaki kişinin iletişim kanalları kapanır ve iletişiminiz daha başlamadan biter.
Tehdit o an için onu sadece korkutur ama etkili olmaz. Çünkü 'tehdit'tir. Söylediğiniz sonuç gerçekleşmediğinde yaptığınız her türlü uyarının zamanla ciddiye alınma olasılığı düşer.
Onun hayatı hakkında bilgi sahibi olmanız önemli ancak bunları öğrenmenin yolu sorgulama veya hesap sorma şeklinde değil, ona kendisiyle ilgilendiğinizi hissettirecek şekilde olmalı.
Önyargılar iletişiminizi bloke eder. Önyargılarınızın farkına varın ve onlarla ilgili gerçek bilgiler edinin.
Okul çağında bilgi verin, tutarlı olun
Okul öncesi dönemdeki çocuklar madde kullanıcıları olmadıkları için bilgi vermek gereksiz. Ancak bu dönemdeki onaylamalarınızın büyük ödül değeri taşıması ve öğrettiğiniz şeylerin sorgulanmadan kabul edilmesi önemli. Sizin alkol veya sigara kullanımınız onların da bunu yapabileceği yönünde bir mesaj gönderir.
Zararlı maddeleri çocukların kolaylıkla ulaşamayacakları yerlerde saklayın.
Okul çağındaki çocukların öğrenmeleri hálá deneme-yanılma metoduna dayanıyor. Bu dönemde sigara, alkol ve uçucu maddelerin zararları hakkında bilgi vermek yararlı olur.
Ergenlik döneminde akran grupları büyük önem kazanır. ‘Grup’, ne giyeceklerini, hangi müzikleri dinleyeceklerini, hangi aktiviteleri gerçekleştireceklerini belirler. Maddelerin sağlık, görünüş, spor ve diğer aktiviteler üzerinde nasıl etki yapacağını vurgulayın.
Kurallarınızda tutarlı olun. Spor ve sinema, tiyatro gibi sosyal faaliyetlere yönlendirin.
Suçlamayın, ortamı sakinleştirin
Çocuğunun madde kullandığını öğrenen anne-babanın ilk tepkisi, 'Bu benim çocuğumun başına gelemez' olur. Suçlamalarda bulunmayın. 'Tedavi olamazlar', 'İflah olmaz bu' gibi önyargılar çocuğunuza ulaşmanızı ve ona yardım etmenizi engeller.
Onları etiketlemekten, onun adına sorumluluklarını yerine getirmekten kaçının.
Ona destek olmayı amaçladığınızı belirterek, yardım ya da danışmanlık almasını sağlayın.
Maddeler çocuğunuzu birçok şekilde etkileyebilir, uyuşmalarına ya da halüsinasyon görmelerine neden olabilir. Derin ve uzun nefesler almasını sağlayın.
Nasihat etmeyin, gerilimi azaltın
Bir öğrencinin sigara içtiğinden şüphelendiğinizde, nasihat dilini kullanmadan sigaranın etkileri üzerine konuşun. Sınıf içindeki konuşmalarınız ona değil, üçüncü şahısa yönelik olsun. Sınıf içinde sigara ve etkileri başlıklı bir tartışma düzenleyin.
Bir öğrenciyi sigara içerken yakaladığınızda, gerilimi azaltın, kuralları hatırlatın ve kararın sorumluluğunu ona verin.
Madde kullanan öğrenciye yaklaşırken destek ve yardımcı olmak istediğinizi anlatın.
Öğrenci maddenin etkisinde ise, sağlıklı tepki veremez. Onu sessiz ve sakin bir ortama götürerek kendine gelmesini sağlamak gerekir. Çocuğun kendine zarar verme olasılığına karşı onu yalnız bırakmamanız yerinde olur.
Projenin koordinatörlerinden ve UMATEM (Uçucu Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi) Klinik Sorumlusu Doç. Dr. Kültegin Ögel ve Bilge Erol'un koordinatörlüğünde, Psikiyatrist Ceyda Yılmazçetin ve Pediatrist Sevil Taner tarafından hazırlanan notlarda, öğretmenler ve anne-babalara madde bağımlılığını önlemenin ipuçları veriliyor.
Madde bağımlılığında risk yaratan faktörlerin de yer aldığı çalışmada, madde kullanılmaya başlanmasının nedenleri arasında 'merak', 'sorunlara çözüm arayışı' ve 'sorunlardan kaçış' başta geliyor.
Proje kapsamında, önümüzdeki Mart ayında öğrencilere 'madde bağımlılığının önlenmesi', Nisan ayında da öğretmen ve anne babalara,'madde kullanma riski olan çocuklar' eğitimi verilecek.
İLK NEDEN MERAK
Kitapta, madde bağımlılığında risk yaratan faktörler; ailede alkol alan veya ruhsal sorunu olan birinin ailedeki sağlıklı iletişimi bozarak dengesizliğe sürüklemesi, tutarsız, aşırı kontrolcü ya da aşırı ilgisiz aile tutumları, şiddet içeren davranışların sık olması, düzenli ders çalışmama sonucu okul başarısının düşmesi, bir arkadaş grubuna girebilme gibi sosyal becerilerin yokluğu, başkalarını rahatsız etmek gibi davranışlarda bulunan kişilerle arkadaşlık etme olarak sıralanıyor.
Bu alanda yapılan çalışmalar, kişinin madde kullanmaya başlamasının ilk nedeninin, yüzde 29.4'le merak olduğunu ortaya koyuyor. Onu yüzde 27'yle sorunlara çözüm aramak, yüzde 26'la sorunlardan kaçmak, yüzde 25'le eğlenmek, yüzde 24'le beğeni toplamak ve yüzde 23'le arkadaş baskısı takip ediyor.
Kitapta, öğretmenlere ve anne-babalara da madde bağımlılığına karşı nasıl yaklaşılması gerektiğine ilişkin çok detaylı öneriler veriliyor.
22 bin öğretmen, 26 bin anne-baba eğitildi...
Doç. Dr. Kültegin Ögel, Zararlı Maddelerle Başetme Komisyonu tarafından yürütülen proje kapsamında, öğrencilere madde bağımlılığının önlenmesine yönelik eğitim verileceğini söyledi. Doç. Dr. Ögel, komisyon üyesi rehber öğretmenlerden oluşan 70 kişi tarafından, Şubat ayında rehber öğretmenlerin eğitileceğini belirterek, ‘‘Rehber öğretmenler de öğrencileri eğitecek. Böylece bir eğitim zinciri oluşturmuş oluyoruz’’ dedi. Doç. Dr. Ögel, Nisan ayında da öğretmen ve anne-babaları, madde kullanma riski olan çocuklar konusunda eğiteceklerini vurgulayarak, son bir yılda 22 bin sınıf öğretmeni ile 26 bin anne-babaya eğitim verdiklerini söyledi.
‘Hayır’ demeyi öğretin, 'tehdit' etmeyin
Okulda sigara kullanımınızı sınırlayın. Özellikle küçük yaştaki öğrenciler davranışınızı örnek alabilir.
Onu dinleyin. Sizinle konuşmak istediği sırada bir işle meşgulseniz işinize ara verin. Söylediklerini doğru anladığınızdan emin olmak için soru sorun. Sorular, ona dinlendiğini hissettirmeli.
Israrlarla başa çıkabilmesi için ona ‘Hayır’ demeyi öğretin.
İstediğiniz gibi davranmadığında bu sizi kızdırabilir. Ama yaptığı davranışın nedenleri olabileceğini düşünün.
Deneyimlerinizi paylaşmanız önemli ancak bunlar nasihat tarzında olduğunda karşınızdaki kişinin iletişim kanalları kapanır ve iletişiminiz daha başlamadan biter.
Tehdit o an için onu sadece korkutur ama etkili olmaz. Çünkü 'tehdit'tir. Söylediğiniz sonuç gerçekleşmediğinde yaptığınız her türlü uyarının zamanla ciddiye alınma olasılığı düşer.
Onun hayatı hakkında bilgi sahibi olmanız önemli ancak bunları öğrenmenin yolu sorgulama veya hesap sorma şeklinde değil, ona kendisiyle ilgilendiğinizi hissettirecek şekilde olmalı.
Önyargılar iletişiminizi bloke eder. Önyargılarınızın farkına varın ve onlarla ilgili gerçek bilgiler edinin.
Okul çağında bilgi verin, tutarlı olun
Okul öncesi dönemdeki çocuklar madde kullanıcıları olmadıkları için bilgi vermek gereksiz. Ancak bu dönemdeki onaylamalarınızın büyük ödül değeri taşıması ve öğrettiğiniz şeylerin sorgulanmadan kabul edilmesi önemli. Sizin alkol veya sigara kullanımınız onların da bunu yapabileceği yönünde bir mesaj gönderir.
Zararlı maddeleri çocukların kolaylıkla ulaşamayacakları yerlerde saklayın.
Okul çağındaki çocukların öğrenmeleri hálá deneme-yanılma metoduna dayanıyor. Bu dönemde sigara, alkol ve uçucu maddelerin zararları hakkında bilgi vermek yararlı olur.
Ergenlik döneminde akran grupları büyük önem kazanır. ‘Grup’, ne giyeceklerini, hangi müzikleri dinleyeceklerini, hangi aktiviteleri gerçekleştireceklerini belirler. Maddelerin sağlık, görünüş, spor ve diğer aktiviteler üzerinde nasıl etki yapacağını vurgulayın.
Kurallarınızda tutarlı olun. Spor ve sinema, tiyatro gibi sosyal faaliyetlere yönlendirin.
Suçlamayın, ortamı sakinleştirin
Çocuğunun madde kullandığını öğrenen anne-babanın ilk tepkisi, 'Bu benim çocuğumun başına gelemez' olur. Suçlamalarda bulunmayın. 'Tedavi olamazlar', 'İflah olmaz bu' gibi önyargılar çocuğunuza ulaşmanızı ve ona yardım etmenizi engeller.
Onları etiketlemekten, onun adına sorumluluklarını yerine getirmekten kaçının.
Ona destek olmayı amaçladığınızı belirterek, yardım ya da danışmanlık almasını sağlayın.
Maddeler çocuğunuzu birçok şekilde etkileyebilir, uyuşmalarına ya da halüsinasyon görmelerine neden olabilir. Derin ve uzun nefesler almasını sağlayın.
Nasihat etmeyin, gerilimi azaltın
Bir öğrencinin sigara içtiğinden şüphelendiğinizde, nasihat dilini kullanmadan sigaranın etkileri üzerine konuşun. Sınıf içindeki konuşmalarınız ona değil, üçüncü şahısa yönelik olsun. Sınıf içinde sigara ve etkileri başlıklı bir tartışma düzenleyin.
Bir öğrenciyi sigara içerken yakaladığınızda, gerilimi azaltın, kuralları hatırlatın ve kararın sorumluluğunu ona verin.
Madde kullanan öğrenciye yaklaşırken destek ve yardımcı olmak istediğinizi anlatın.
Öğrenci maddenin etkisinde ise, sağlıklı tepki veremez. Onu sessiz ve sakin bir ortama götürerek kendine gelmesini sağlamak gerekir. Çocuğun kendine zarar verme olasılığına karşı onu yalnız bırakmamanız yerinde olur.