M4’te 4 yıl sonra devriye hazırlığı

Rusya ve Türkiye’nin Suriye topraklarında, Halep-Lazkiye kentlerinden geçen M4 ve Gaziantep ile Ürdün’ü birbirine bağlayan iki ana yolun açılması konusunda mutabakata vardığı iddia edildi. Suriye’nin El Vatan gazetesi, Ankara-Şam normalleşme adımlarına paralel olarak M4 karayolu üzerinde Türk-Rus ortak askeri devriyelerinin yeniden başlatılmasının planlandığını aktardı. Türkiye ve Rusya 5 Mart 2020’de imzaladıkları İdlib Ateşkes Mutabakatı’nın ardından 15 Mart’ta, İdlib’in güneyindeki M4 karayolunda ortak devriyelere başlamıştı. Karayolunun kuzeyinde ve güneyinde 6’şar kilometrelik alanda güvenli şerit oluşturulacak ve böylece karayolu da kullanıma açılacaktı. Ancak temmuz ve ağustos aylarında Türk ve Rus askeri konvoylarına devriyeler sırasında yapılan saldırılar arttı. Araçlar hasar görürken, ağustos ayı sonunda 26’ncı ortak devriye sırasında düzenlenen bir saldırıda bir Rus askeri hafif şekilde yaralandı. Daha sonra da ortak devriyelere, bölgedeki radikal grupların saldırıları nedeniyle ara verildiği duyuruldu. Ortak devriyelerle stratejik M4 karayolunun trafiğe açılması ve kontrolünün sağlanması, ayrıca faaliyet kapsamında bölgedeki terörist unsurların hareketleri gözlemlenmesi ve yerleşim yerlerindeki durumun incelenmesi amaçlanmıştı. Yaklaşık dört yıl sonra Türkiye ve Rusya’nın tekrar devriyelere başlayacak olmasını uzmanlar Hürriyet’e yorumladı... 

ABDULLAH AĞAR: BÖLGEDEKİ GÜVENİ ARTIRIR

Türkiye ve Rusya arasındaki devriyeler uzun zamandır yapılmıyordu. Bu devriyelerin yapılması önem taşıyor. Türkiye ve Suriye arasında gelişen sürecin arabulucusu Rusya. Putin’in Özel Temsilcisi Lavrentiyev’in Esad’la görüşmesinden sonra Esad ekseninden olumlu bir mesaj geldi. Şart koşmadı Esad, hatta önkoşulsuz görüşmeye dair bir umut doğdu. Ancak Suriye Dışişleri Bakanlığı’ndan gelen çelişkili açıklamalar sürecin ne kadar zor olduğunu bize bir kez daha gösterdi. Burada şimdi Esad bir önkoşul dayatacak mı dayatmayacak mı o da belli değil. Türkiye ve Rusya ilişkilerinin sahada kendisini ortak bir harekete dönüşecek şekilde ilerlemesinin önemli olduğunu düşünüyorum. Ancak ne vaat ediyor bunu şu an göremiyorum.  Esad çelişkili açıklamalar yaptı, bu çelişkili açıklamaların ardında ben İran’ı görüyorum.

ESAD KUZEYİ GARANTİYE ALACAK

Rusya ile tekrar ortak devriyelerin başlamasının güvenin ve sahadaki etkinin gelişmesi adına önemli olduğunu düşünüyorum. Ama önümüzde çok uzun ve zorlu bir yol var. Sahada direnç var, İdlib bir muamma, İran’dan direnç var. ABD’den yapılan açıklamalar son derece olumsuz. Ama Türkiye ve Rusya, Suriye rejimi üzerinden şekillenebileceğini umut ettiğimiz bir süreç var. M4 karayolu üzerinde bir anlaşma yapıldığı söyleniyor. Lübnan savaşı başlarsa Esad’ın kontrol ettiği topraklar cepheye dönüşecek. Esad da şunu düşünüyor; ‘bu önemli bir faktör, Türkiye ile görüşüp kuzey sınırımı garanti altına alırsam aşağıda daha az riskle karşı karşıya kalırım’. Bu, Esad’ın Türkiye ile görüşmesini motive eden bir faktör.

OLUMLU BİR ADIM AMA...

- Eray Güçlüer: Erdoğan ve Putin arasında görüşmelerde var olan anlaşmaya işlerlik kazandırma noktasında düşünmek lazım. Esad ile görüşmeden Türkiye-Suriye arasındaki normalleşmenin gerçekleşme söylemi çok mümkün değil. Bunlar daha önce de yaşandı. Olumlu bir adım olarak düşünmek lazım ama Türkiye’nin Suriye’deki büyük stratejisine çok da arzu edilen ve yeterli bir gelişme değil. Ben oyalama taktiği olarak düşünürüm. Kamışlı’da hâlâ PKK’lılar duruyor. Türkiye ve Rusya anlaşması gereği bu devriyeler daha önce de yapılmıştı.”