Latife Hanım böyle yıkıldı

Mustafa Kemal Atatürk, İzmir'de bir genç kızla tanıştı ve evlendi. 2 yıl, 6 ay, 4 gün birlikte yaşadılar. 25 Ağustos 1925 günü, Latife Hanım “Latife Gazi Mustafa Kemal” olarak çıktığı İzmir'e tekrar “Latife Uşaklıgil” olarak döndü.

10 Kasım 1938'de Atatürk saat 9'u 5 geçe hayata gözlerini yumarken, 2.5 yıllık hayat arkadaşı Latife Hanım'ın göğsüne de adeta bir hançer saplandı. Latife Hanım'ın o günkü duygularını satır satır anlatan bir mektup, Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanan ”Cumhurbaşkanlığı Tarihi” adlı kitapta gözler önüne serildi.

Latife Hanım'ın Atatürk'ün ölümünün ardından 11 Kasım 1938 günü Bern'deki bir hastane odasından Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'ye yazdığı orijinal mektubun tam metni şöyle:

“Reiscumhur General İsmet İnönü/Ankara
Çok aziz ve muhterem Şefim,
Bu sabah, aylardan beri yattığım bir hastahane odasında, mutad üzere gelen gazeteleri görünce beynimden vurulmuşa döndüm.
On üç senedir çektiğim azabı bütün vicdanıyla tartmış, beni her suretle korumuş olan zatı devletinizin, bu büyük felaketle ne kadar sarsıldığımı tahmin buyuracağına eminim.
Şu anda, beni, millet ve memleket adına müteselli eden, O'nun taşıdığı ağır mesuliyetin sizin omuzlarınıza yüklenmiş olmasıdır.
Size ne derin bir samimiyetle hitabettiğimi bilirsiniz.
Bütün merbutiyetimle daima muvaffakiyet, sıhhat ve uzun ömür dilerken, bu kanatları kırık ve hasta kızınızı şefkat ve himayenizden mahrum etmemenizi rica eder, mübarek ellerinizden öperim.
Latife...
Adres: F. Sadık
Lindenhofspital
Bern-Suisse”

İSMAİL HAKKI'NIN KALEMİNDEN LATİFE HANIM

Kitaba göre, Mustafa Kemal Paşa ile Latife Hanım'ın 29 Ocak 1923 günü yapılan nikah töreninde bulunanlardan Muhafız Takım Komutanı İsmail Hakkı şunları anlatıyor:

“Latife Hanım, Uşakizadelerden Muammer Bey'in kızıydı. Nikahları, İzmir'de babasının evinde kıyıldı. Ben de nikahta vardım. Kendilerini ilk tebrik eden, ben oldum. Latife Hanım, kültürlü, birkaç yabancı dil bilen bir kadındı.
(O dönemde eski bir gelenek olarak) törende nikahlanacaklar bulunmazdı. Onların yerine seçtikleri vekiller ile şahitler bulunurdu. Atatürk ve Latife Hanım, vekil tayinine lüzum görmemişler, bir yenilik olmak üzere, törende bizzat hazır bulunmayı tercih etmişlerdi.

Atatürk'ün şahitleri rahmetli Müşir Fevzi Paşa (Mareşal Fevzi Çakmak) ile rahmetli Kazım Karabekir Paşa; Latife Hanım'ın şahitleri de İzmir Valisi rahmetli Mustafa Abdülhalik Bey (sonradan Maliye ve Milli Müdafaa Vekillikleri ve Büyük Millet Meclis Reisliği yapan Renda) ile rahmetli Başyaver Salih Bozok idi.”

TARİHİ BELGELER

Atatürk'ün el yazısıyla kaleme alınmış çok sayıda belgenin de yer aldığı kitapta, Ata'nın kullandığı kartvizit ve başlıklı kağıt örneklerine de yer veriliyor.

“Türkiye Reisicumhuru”, “Mustafa Kemal”, “Gazi Mustafa Kemal” yazılı kartvizitlerin yanı sıra, “GMK” antet ve “Gazi Mustafa Kemal” mühürlü kağıt örnekleri de kitapta yer alıyor.

LATİFE UŞAKLIGİL

AA muhabirinin derlemesine göre, Atatürk'ün eşi Latife Hanım'ın özgeçmişi şöyle:

“1898 yılında İzmir'de doğdu. İzmir Lisesi'ni bitirdi, Paris ve Londra'da hukuk okudu (1921). Türkiye'ye döndüğünde Kurtuluş Savaşı henüz bitmemişti. Türk Ordusu'nun İzmir'e girişinin ikinci günü Başkumandan Mustafa Kemal'in şehre geldiğini duydu (11 Eylül 1922). Bunun üzerine Latife Hanım Kumandanlık karargahına giderek Atatürk'ten güvenlik gerekçesiyle Göztepe'deki konaklarında kalmasını istedi. Atatürk, bu çağrıyı memnunlukla karşıladı...

Bu tanışma, taraflar arasında devamlı haberleşmenin başlangıcı oldu. Mustafa Kemal 1923'te annesinin ölümü dolayısıyla gittiği İzmir'de Latife Hanım'la evlendi (29 Ocak 1923). 1925 yazında Doğu Anadolu gezisinde aralarında geçen tatsız bir tartışmadan sonra 5 Ağustos 1925 tarihinde boşandılar.

Atatürk'ün yaklaşık olarak 2 yıl evli kaldığı Latife Hanım, Kuleli Köşk'ün hanımefendisiydi. Atatürk, eşinden ayrıldıktan sonra bir süre daha eski köşkte kaldıktan sonra 1932 yılında yeni yapılan Çankaya Köşkü'ne taşındı.

Latife Hanım, 5 Ağustos 1925'te Atatürk'ten ayrıldıktan sonra ailesiyle birlikte İzmir'de yaşamaya başladı. Ailesinin vefatından sonra ise İstanbul Harbiye'ye yerleşti.

12 Temmuz 1975... Latife Uşaklıgil, 77 yaşındayken İstanbul'da hayata veda etti...”