'Langırt' yasağı iptal edildi

1968 Tarihli ve 1072 Sayılı Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanun’un 1. maddesinin birinci fıkrasında yer alan ‘langırt’ ibaresini iptal eden AYM, ayrıca; "Bu kanuna aykırı hareket edenler bir yıldan beş yıla kadar hapis ve yüz günden bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırır" şeklindeki ikinci maddesini de langırt yönünden iptal etti.

Karar, Hayrabolu Asliye Ceza Mahkemesi’nin başvurusu üzerine alındı. İşyerinde langırt bulundurmak suçundan dolayı sanıkların hakkında açılan kamu davasında, asliye ceza mahkemesi, itiraz konusu kuralları Anayasa aykırı bulması nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. AYM, kanun maddelerini ‘langırt’ ibaresi yönünden incelemeye aldı.

İncelemede şu ifadeler yer aldı:
"1960 yıllarda langırt ve benzeri oyunların gerek yetişkinlerin gerekse gençler arasında yaygınlaşmasının, yetişkinlerin iş ve aile düzenlerinin bozulmasına, gençlerin eğitimlerinin aksamasına ve kötü alışkanlıklar edinmesine neden olduğu, bu durumun toplumda bu gibi oyunlara karşı olumsuz bir tepkiye yol açtığı, bu tepkinin bir yansıması olarak da bu oyunların oynandığı alet ve makinaları bulundurma, çalıştırma, yurda sokma, imal etmenin yasaklanarak cezai yaptırma bağlandığı anlaşılmaktadır.

Masa futbolu olarak da adlandırılan langırt, masa üzerinde bulunan oyuncu maketlerinin bir sopa vasıtasıyla yönetilerek en az iki kişi tarafından oynanan ve daha çok el becerisine dayanan bir oyun olarak tanımlanmaktadır.

Bilgi ve maharet artırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki elektronik oyun alet ve makinelerin, yetkili makamlardan işletme izni alınmak suretiyle umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde kişilerin serbestçe kullanımına açık olduğu ve kumar oymanın suç olmaktan çıkarıldığı bir hukuk düzeninde, el becerisine dayanarak oynanan langırt makinesinin herhangi bir kazanç kastıyla oynamasa dahi, bulundurma, çalıştırma, yurda sokma veya imal etmenin yasaklanması, demokratik bir toplumda zorlayıcı bir toplumsal ihtiyacın karşılanması amacına yönelik olmadığı gibi hukuk devletinin gereği olan ‘adalet’ ve ‘hakkaniyet’ ilkeleriyle de bağdaşmamaktadır."

Karar bölümünde; "1968 tarihli ve 1072 Sayılı Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanun’un;

A- 1.Maddesi’nin birinci fıkrasında yer alan ‘’…langırt…’’ ibaresi,

B- 23.1.2008 tarihli ve 5728 Sayılı Kanun’un 325. Maddesi’yle değiştirilen 2. maddesi’nin , Kanun’un 1. maddesinin birinci fıkrasında yer alan ‘’…langırt…’’ ibaresi yönünden,
Anayasaya aykırı olduklarına ve iptallerine oybirliğiyle karar verilmiştir" denildi.

Langırt ibaresinin iptal edildiği kanun maddesi şöyle; "Madde 1 - Türk Ceza Kanununun 228’nci maddesinin kapsamı dışında kalsa bile umuma mahsus veya umuma açık yerlerde her ne ad altında olursa olsun kazanç kasdiyle oynanmasa dahi rulet, tilt, langırt ve benzeri baht ve talihe bağlı veya maharet isteyen, otomatik, yarı otomatik el veya ayakla kullanılan oyun alet veya makinaları ile benzerlerini bulundurmak veya çalıştırmak veya yurda sokmak yahut imal etmek yasaktır.

Bu kanunun uygulanmasında spor kulüpleri, gençlik teşekkülleri ve dernekler umuma açık yer sayılır.

Ancak 7470 sayılı T. C. Turizm Bankası Kanununun 18 inci maddesi hükümleri saklıdır.’’

Langırt yönünden iptal edilen kanun maddesi ise şöyle; "Madde 2- (Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./325.mad)

Bu Kanuna aykırı hareket edenler bir yıldan beş yıla kadar hapis ve yüz günden bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır."