Kütüphane kitapsız kaldı

Kitapsız kütüphane de gerçekleÅŸti. Texas-Austin’deki Texas Ãœniversitesi kütüphanesindeki 90 bin kitap, kütüphaneden çıkartıldı. Yerine "software suite" adı verilen 4-5 kiÅŸinin bir yuvarlak masa etrafında toplanıp konuÅŸarak çalışabileceÄŸi sayısal hücreler yapıldı.Ãœniversite kütüphanesi, böylece 24 saat aralıksız sayısal hizmet verecek yepyeni bir yapıya kavuÅŸturuluyor. Bugüne kadar, Türkiye’de bile bir çok üniversite, ÅŸu ya da bu düzeyde bir sayısal düzene geçti, ama ilk kez büyük bir uluslararası üniversite, kütüphanesindeki kitapları "temizledi".TU-A olarak bilinen Austin kampüsündeki bu yenilik, eyalette kurulacak daha büyük bir sayısal kütüphanenin yanında ufak kalıyor. 5 büyük üniversitenin kütüphaneleri Texas Sayısal Kütüphanesi adı altında birleÅŸtirilecek. Texas A&M, Texas Tech, University of Houston, Rice ve TU-A üniversiteleri Amerika’daki en büyük sayısal kütüphane ortaklığını gerçekleÅŸtirecek. Her ne kadar Southern California Ãœniversitesi’nin 10 kampüsü 1997’den beri sayısal olarak birbirine baÄŸlı ama ilk kez 5 ayrı üniversite böyle bir amaçla bir araya geliyor. Proje henüz baÅŸladı. TU-A’da bu sonbaharda eÄŸitime baÅŸlayacak öğrencileri, kitaptan arınmış bir kütüphane bekliyor. Kitapların kaldırılmasına bir çok öğretim üyesi itiraz etmiÅŸ. Kütüphaneden sorumlu rektör yardımcısı, "Kitaplar, zihinsel gayretin olmazsa olmaz simgesidir, akademik iletiÅŸim demektir," diyerek gönüllerini almış. "Åžimdi ise," diyor, "güm! diye bir boÅŸluk var kütüphanede." Halen 8 milyon cilt ve her yıl 100 bin ciltle büyüyen kütüphaneyi mevcut binalarda tutmak imkansız hale gelmiÅŸ. Bunun üzerine, "Kütüphane, kitapların depolandığı bir yer deÄŸil, fikirlerin geliÅŸtirildiÄŸi bir yer olmalı" düşüncesiyle hareket edilmiÅŸ. Kitap yerine sayısal kaynaklara baÅŸvurmak, beraberinde, daha önce bilinmeyen zorluk ve sorunlar getiriyor. Tıpkı yeni virüslere karşı tıbbın çaresiz kalması gibi, Google türü arama motorlarını, "araÅŸtırma" niyetine kullanma tembelliÄŸine alışmış bir kuÅŸağın türemesi karşısında üniversitelerin yapabileceÄŸi pek bir ÅŸey yok ÅŸimdilik. Ama kritik nokta ÅŸu: 21. yüzyılda okuryazarlık yetmez. BiliÅŸim okumayı ve bilgiyi bulmayı, kullanmayı bilmeyen, okuryazar sayılmaz. Sayısal kütüphane sisteminin 10.yılını kutlayan Southern California Ãœniversitesi ve benzerlerinde yapılan iÅŸte, gençlere, "bilgi okur yazarlığı" öğretmek. Yani, hangi sorun için hangi soruyu soracaksın. Bu sorunun yanıtını nerede nasıl arayacaksın. "Information literacy" veya "knowledge literacy" denilen bu yepyeni konunun ders olarak okutulmasının nedeni çok basit: Bilgi artık sayısal ortamda ise, bu ortamı tanımak ve bilmek mecburiyeti var. BiliÅŸim eÄŸitimi, ve onu izleyen bilgi okuryazarlığı eÄŸitimi, maliyeti düşük ama sonrasında yaratacağı katma deÄŸer açısından büyük getiri saÄŸlıyor. Genel bir hesaba göre (ABD kaynaklı) bu eÄŸitimin kiÅŸi başına maliyeti 5 bin dolar. EÄŸitimin sonunda yıllık ortalama katma deÄŸer ise 32 bin dolar olarak hesaplanmış.Â