KuÅŸlar kaçıyor Tuz Gölü küçülüyor

Tuz Gölü, BeyÅŸehir Gölü, Akyay Gölü, EreÄŸli Ovası, Karapınar Ovası gibi 50 kilometrekarelik bir alanı kapsayan Konya Havzası, SOS vermeye baÅŸladı.Havzada su seviyesi günden güne azalıyor, kuraklık tehlikesi belirdi. Bolluk ve Terkasan gölleri kurudu. 1997’de 260 bin hektar alanı kaplayan Tuz Gölü, 7 yılda 100 bin hektar azalarak 160 bin hektara düştü. WWF (Dünya DoÄŸayı Koruma Vakfı) tarafından biyolojik çeÅŸitliliÄŸi yönünden dünya çapında önemli 200 ekolojik bölgeden biri olarak tanımlanan Konya Havzası kuraklıkla karşı karşıya. WWF’nin Türkiye ÅŸubesi DoÄŸal Hayatı Koruma DerneÄŸi’nce havzada araÅŸtırmalar yapılıyor, ekipler çözüm yolları arıyor, bir yandan da halk bilgilendiriliyor. Burası ülkemizin en büyük kapalı havzası olması nedeniyle çok önemli. Tüm dünyada nesli tehlike altında olan 13 kuÅŸ türünden 8’ine üreme olanağı saÄŸlayan 16 bölge bu havzanın içinde.WWF, ekim 2003’te, Konya Havzası’nın Akılcı Kullanımına DoÄŸru adını taşıyan proje çalışması baÅŸlattı. Ekipteki Kentsel Politika uzmanı Aysin Tektaş’ın hazırladığı ‘Konya Havzası’nın Başına Gelenler’ baÅŸlıklı rapor, havzanın acil önlem beklediÄŸini ortaya koydu. TektaÅŸ, Türkiye’nin toplam yüzölçümünün yüzde 7’sini oluÅŸturan Konya Havzası’nın durumunu anlattı.KONYA HAVZASI ÇÖLLEÅžME TEHLÄ°KESÄ°YLE KARÅžI KARÅžIYAKonya Havzası’nda son yıllarda artan tarımsal faaliyetler, aşırı ve bilinçsiz su kullanımı nedeniyle göller kurudu, yeraltı sularının seviyeleri azaldı. Samsam Gölü de tarla yapılmak üzere yıllar önce kurutuldu. Bölgenin tarıma açılmasının üzerinden yıllar geçti ama topraklar hálá büyük ölçüde tuzlu. Kesinlikle verim alınamıyor. Önümüzdeki yıllarda havzanın kuraklık ve çölleÅŸme tehlikesiyle karşılaÅŸması kaçınılmaz. Çok su isteyen bir bitki olan ÅŸeker pancarı yoÄŸun olarak ekiliyor. Bu da havzanın suya olan talebini artırıyor. Bu durum doÄŸrudan yeraltı su seviyelerinde düşüşe yol açtı. Bolluk Gölü ve Terkasan Gölü de kurumaya baÅŸladı. Bu gidiÅŸe ‘dur demek’ için mevcut suyun akılcı kullanılması gerekiyor. KAYBEDÄ°LEN SULAK ALAN ÜÇ VAN GÖLÃœ BÃœYÃœKLÜĞÜNDETuz Gölü’nün çevresi de 4 yıldır Özel Çevre Koruma Bölgesi olmasına karşın gölde belirgin bir küçülme baÅŸladı. Türkiye’nin toplam tuz üretiminin yüzde 55’ni saÄŸlayan Tuz Gölü tehlike altında. Türkiye son 40 yılda 1 milyon 300 bin hektar, bir baÅŸka deyiÅŸle Van Gölü’nün üç katı kadar sulak alan kaybetti. Geriye yaklaşık 1 milyon 250 bin hektar sulak alan kaldı. Çevreciler, Konya havzasının da kaybedilmemesi için uÄŸraÅŸ veriyor.KORUNMA ÖNCELÄ°KLÄ° KUÅž TÃœRLERÄ° HIZLA AZALIYORAkarsulara yapılan yanlış müdahaleler sonucu Samsam Gölü, Hotamış Sazlığı, EÅŸmekaya Sazlığı gibi önemli kuÅŸ alanları özelliÄŸini yitirdi. KuÅŸlar buralardan kaçtı. ÖrneÄŸin, son on yılda havzada nesli tüm dünyada tehlike altında olan sekiz kuÅŸ türünden beÅŸinin sayısında yüzde 75’in üzerinde düşüş gözlendi. Bu düşüşler ayrıca ‘Avrupa ÖlçeÄŸinde Korunmada Öncelikli’ olan 33 kuÅŸ türünden 12’sinde de görüldü.ACÄ°L KORUMA ALARMIHavzadaki 16 önemli kuÅŸ alanı, 6 önemli bitki alanı, BeyÅŸehir Gölü Milli Parkı, KızıldaÄŸ Milli Parkı, Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı ve birçok doÄŸal sit alanı tehlike altında. Tuz Gölü, Bolluk Gölü, Tersakan Gölü, Obruk Yaylası, EreÄŸli Ovası ve Kulu Gölü’nün ‘çok acil’ olarak korunması gerekiyor.Zarar gören bölgelerBeyÅŸehir Gölü: Konya-Çumra Ovası’ndaki tarım alanlarının sulanması amacıyla aşırı su çekimi yapılıyor. Göl kıyılarında kumullaÅŸma, erozyon, sualtı bitkilerinde artış, balıkların yumurtlama alanlarında bozulma baÅŸladı. Balık türlerinde büyük azalma görüldü. Atıklar ve tarımdan dönen sular gölü tehdit ediyor.Hotamış Sazlığı: Tahliye ve sulama kanallarıyla alanın su rejimine yapılan müdahaleler sonucu sazlık büyük ölçüde kurudu. DSÄ°, Konya Ovası Projeleri kapsamında tarımdan dönen suların Hotamış’ta depolanması için alanın baraja dönüştürülmesini planlamakta. Bu plan gerçekleÅŸmezse sulak alan tümüyle kaybedilecek.EÅŸmekaya Sazlığı: Devlet Su Ä°ÅŸleri, Aksaray ilçesi sınırındaki bu sazlığı baraj gölüne çevirme çalışmalarına 1995’te baÅŸladı ama çeÅŸitli nedenlerden dolayı bitirilemedi. Sulak alan büyük ölçüde zarar gördü, alanın tamamı kurudu.Milli parklarKızıldaÄŸ Milli Parkı: BeyÅŸehir Gölü’nün Isparta Ä°li sınırları içinde kalan bölümü 1993’te Milli Park ilan edildi. BeyÅŸehir Gölü Milli Parkı: Gölün Konya Ä°li sınırları içinde kalan bölümü 1993’te Milli Park statüsü kazandı. Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı: Göl çevresindeki alan Eylül 2000’de Özel Çevre Koruma Bölgesi (ÖÇKB) ilan edildi. 7 bin 414 kilometre ile Türkiye’nin en büyük Özel Çevre Koruma alanı.Ihlara Özel Çevre Koruma Alanı: 1990 yılında ÖÇKB ilan edilen alanın bir kısmı, havza sınırları içinde. DoÄŸal Sit Alanları: Bolluk Gölü, Tersakan Gölü, EreÄŸli Sazlıkları (Akgöl), Meke Gölü, Acı Göl, Düden Gölü (Kulu Gölü), Kozanlı Gölü (Gök Göl), Hotamış Sazlığı, Kulu Gölü, Samsam Gölü ve EÅŸmekaya Sazlığı.Â