Kursk çıkarılsın mı çıkarılmasın mı?

En iddialı proje denizaltıyı balonla çıkarmak

BARENTS Denizi'nde 12 Ağustos'taki kaza sonucu batan ve 108 metre dipte yatan nükleer denizatlı Kursk'ta ölen 118 denizcinin cesetlerinin kıştan önce çıkarılması için proje hazırlanıyor.

Batan denizaltının teknolojik olanaklarla çıkarılmasının olası olduğunu belirten uzmanlar, böyle bir operasyonun riski konusunda ise ikiye bölündü. Bir bölüm uzman, denizaltının öylece terk edilmesi durumunda, reaktörlerinde bulunan radyoaktif maddenin yavaş yavaş deniz yatağına sızacağını ve bunun da çevre için büyük tehlike yaratacağını, bu yüzden çıkarılması gerektiğini savunuyor. Diğer uzmanlarsa, çıkartma işlemi sırasında, ağır hasar gören gövdenin parçalanabileceğini ve böylece reaktörlerden çok miktarda radyoaktif madde yayılabileceğini belirterek, denizaltının çıkarılması fikrine karşı çıkıyor.

Aralarında Greenpeace örgütü üyelerinin de bulunduğu uzmanlar, 1989 yılında Norveç Denizi'nde batan Rus nükleer denizaltı Komsomelets'e uygulandığı gibi, Kursk'un gövdesinin üzerinin de bir çeşit yapışkan jel ile kaplanabileceği ve radyoaktif sızıntının önüne geçilebileceğini vurguluyorlar.

Denizaltının çıkarılmasına karar verilse bile, çalışmalar ancak aylar sonra başlayabilecek. Rus askeri yetkililer, Kursk'un herbiri 190 megavat gücündeki iki reaktörünün eğer otomatik olarak devre dışı kalmışsa, tamamen soğuması için, en az üç aya ihtiyaç olduğuna dikkat çekiyorlar.

Bir grup uzman ise denizaltının çıkarılması yerine, sadece reaktörlerin bulunduğu bölümü kesip çıkarmanın daha uygun olacağını düşünüyor.

1. Uluslararası derin deniz dalgıçlarından oluşan bir tim, şişirilmemiş 20 adet balonu Kursk'un gövdesine bağlayabilmek için 4 ay kadar çalışmak zorunda.

2. Dalgıçlar, çelik halatları bağlayabilmek için, yüksek basınçlı su fışkırtarak, gövdenin altında tünel açacaklar.

3. Çok sağlam sentetik fiberden yapılmış olan balonlar, nitrojen gazıyla şişirilerek, Kursk'un deniz yüzeyine çıkması sağlanacak. Ardından Kursk, römorkörlerle çekilerek limana alınacak.

4. Kursk'un, şiddetli patlamalarla ağır hasar gören gövdesi, çıkarılma işlemi sırasında ikiye veya daha çok parçaya bölünebilir. Böylece, çok fazla miktarda radyoaktif denize yayılabilir.

5. Kursk'un batmasıyla birlikte, iki nükleer reaktörün otomatik olarak devre dışı kalmış olması gerekiyor. Ancak, çıkarma operasyonu sırasında, gövdenin dik konumda tutulması şart. Aksi halde, kontrol kolu kayıp düşebilir. Bu da felaket anlamına geliyor.