Küresel Opel

BAŞLIĞA bakıp da Alman otomobil için bedava reklam yaptığımı sanmayın.Öte yandan, ‘Karıncaezmez Şevki’nin sarı kırmızıyla donattığı külüstür taksi de bu markaydı diye, ilk futbol ‘amigo’muz hakkında kalem oynatacak değilim.Biraz gerilere dönerek, bugünün sorunu ‘küreselleşme’ye değineceğim.* * *‘CİNNET yıllarım’la ‘çıraklık yıllarım’ın tam çakıştığı dönemdi ki, ben yarı ‘avanak berduş’, yarı ‘profesyonel devrimci’ kimliğiyle Avrupa’yı turluyordum.Bir gün, Alamanya’nın Rüsselsheim şehrindeki ‘Opel’ fabrikasında çalışan ‘gurbetçi’lerle ‘siyasi temas’ kurmam için, ‘yüksek yerden’, buyruk geldi.Eh, ‘proletaryanın nabzını tutmak’ için hemen Cermen diyarına gittim.Kısa süre için de, göçmen işçilerin kaldığı ve ‘heim’ denilen yurtta yerleştim.* * *TÜRK, Yugoslav, İtalyan falan, bütün ‘misafir emekçiler’, yatakhanelerinde sıra sıra demir karyola ve dolapların dizili durduğu barakalarda yaşamaktadır.Henüz göçün ilk vakitleri ve dolayısıyla, bugünkü gibi ramazan pidesinden Arnavut ciğerine bilûmum ‘Türkiş’ taamları Almanya’da bulabilmek ne kelime?Esmer somunu, tatsız margarini ve alaminut menemeni kantinde tıkıştırıyoruz ve de ben, montaj bandının hızı azaltılsın diye sözümona ‘ajitasyon çekiyorum’(!).Her vardiya sireni ertesi ‘heim’a bitap dönen insanlardan biliyorum ki, robot gibi, motor vidası, kaporta pimi, jant somunu sıkmaktan ‘gurbetçi’nin imanı gevriyor.Sonra, tabii yine ben ‘proletaryanın nabzını’ değil, tam tersine o proletarya benim ‘nabzımı tuttu’. ‘Aman aman, pek hızlı atıyor’ diye bir güzel sepetleyiverdi. Bant hızından şikayet eden yok ve zaten o ‘gurbetçi’ oraya esmer somunu beyaz ekmeğe dönüştürmek için gitmiş, af buyurun, bana ancak halt etmek düşüyor.* * *BUNU şunun için anlattım ki, otuz küsur sene önceden bildiğim Rüsselsheim ‘Opel’ fabrikası, grev, miting, boykot geçen hafta sonundan beri dehşet kaynıyor. Çünkü, patentin sahibi olan Amerikan ‘General Motors’ devi, Avrupa’daki el emeği pahalıya geldiğinden ve şu kadar milyar dolar tasarruf yapacağından, 10 bini Almanya’da olmak üzere, Yaşlı Kıta’daki 12 bin işçisine ‘yallah’ diyeceğini açıkladı.Dolayısıyla, hem Cermen emekçiler sendikaları takmadan greve gittiler; hem de Belçika’dan Polonya’ya, diğer ülkelerdeki ‘GM’ çalışanları onları izlediler.Ekmek parası ve çocuk nafakası bu, daha doğal bir şey düşünülebilir mi?Tamam da, bilhassa bizim açımızdan madalyonun diğer bir yüzü daha var.* * *EVET var, çünkü ‘General Motors’ şimdi otomobili nerede imál edecek?Yüzde bin ihtimalle, üretimi ya Meksika’ya, ya Çin’e, ya da; tıpkı Brüksel’deki kepengini indirip tümden Bursa’ya taşınan ‘Renault’ gibi, Türkiye’de kaydıracak. Başka bir deyişle, montaj bandında vida sıkması için eskiden ‘gurbetçi’ ithal etmiş olan ‘Opel’ şimdi aynı bandı bizzat o ‘gurbetçi’nin ülkesinde döndürecek.Yani, Rüsselsheim’daki Alman ve ‘Alamancı’ işçinin ‘felaket’i, bundan nasipleneceği için Meksikalı, Çinli veya Türk işçi için ‘bayram’ anlamına gelecek.‘Zengin’in fukaralaşması, ‘fukara’nın zenginleşmesine zemin yaratacak. İşte, bilhassa bizim gibi ‘paçayı yarı kurtarmış’ ülkelerin asla ‘kahrolsun’ şiarına indirgeyemeyeceği ölçüde çetrefil ve çelişkili olan ‘küreselleşme’ bu. Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık, şimdi Almanya’daki emekçilerin işsiz kalacağına mı üzülmeli, yoksa Türkiye’deki işsizlerin iş bulacağına sevinmeli?