Kurdeşen nedir? Kurdeşen hastalığı neden olur?

Ürtiker ya da halk arasında yaygın kullanılan Kurdeşen ani olarak ortaya çıkan kısa sürede kaybolabilen deride kızarıklık, kabarıklık ve kaşıntı ataklarıyla karakterize sık rastlanılan bir deri hastalığıdır. Ürtikerin farklı tipleri bulunmaktadır; en sık olağan ürtiker görülür. Eğer kızarıklık ve kaşıntı atakları 6 haftadan kısa süreli ise “akut kurdeşen” olarak adlandırılır ve bu aşamada hastayı ileri derecede tetkik etmeye gerek yoktur. Ancak şikayetler 6 haftayı geçerse olay “kronik kurdeşen” olarak adlandırılır ve bu durumda ile hastanın altta yatan başka bir şikayeti mi bu duruma yol açıyor şüphesi ile araştırma yapılmalıdır.

Anjioödem Nedir?

Bu tabloda göz kapakları, dudaklar, ellerde arı sokmuş gibi aşırı derecede şişme olabilir. Bu tabloda en büyük sıkıntı hastanın dilinin ve üst hava yollarının şişerek nefes alma sıkıntısı oluşmasıdır. Bu tabloda hastaların hemen acil servise başvurması ve evde vakit kaybetmemeleri gerekir. Ani solunum sıkıntısı ile hasta nefes alamayabilir ve hayati risk oluşabilir. Anjiodem ve kurdeşen beraber aynı hastada görülebilir.

Şikayetleri : Kurdeşende en belirgin özellik vücutta yaygın kızarıklık ve deride oluşan kabarıklıklardır. Genellikle ilk 24 saat içinde kızarıklık ve kabarıklıklar solup yer değiştirebilir, bazen gözkapakları ve dudaklarda aşırı derecede şişebilir ve hastalar aynaya baktığında tanınmaz hale gelebilirler. Kaşıntı ve kabarıklık son derece rahatsızlık verici düzeyde olup hastalar panik içinde olabilirler.

Bulguları :

Kurdeşende gözkapakları ve dudakta aşırı şişme, ve bazen dilde şişme ile nefes almada zorluk
Vücutta 24 saat içerisinde yer değiştiren, biri solarken yenisi çıkan irili ufaklı, kaşıntılı, kırmızı kabarıklıklar
Bu kabarıklıklar vücutta harita benzeri görünüme yol açabilir
El-ayakta şişme

Tanısı İçin Neler Yapılmalıdır:

Kurdeşende tanı klinik görünüme ve fizik muayene bulgulaına dayalı olarak konulur. Yapılan kan testlerinde %70 hastada hiçbir neden bulunmaz. Hastaların yaşadığı aşırı stres, yeni kullanmaya başladığı ilaçlar ve vücutta iltihabi reaksiyona bağlı kurdeşen oluşabilmektedir. Eğer kurdeşen 6 haftayı geçen sürede oluşmuş ve dirençli kronik hale gelmiş ise tiroid testleri, alerji parametreleri ve altta yatan neden yönelik kan, idrar tetkikleri istenebilir. Çok dirençli kişilerde hastalığın aktif olmadığ dönemde alerji testleri ayrıntılı yapılabilir.

Vücudumuzda alerjiye neden olan madde, deride yer alan mast hücrelerinden histamin salınımıdır ve bu hastalığa yol açar. Histamin salınımına neler yol açar?

Egzersiz
Aşırı stres
Deriye basınç uygulanması
Sıcak-soğuk gibi fiziksel etmenler
Yiyecekler; fındık, fıstık, yer fıstığı, balık, çilek, domates gibi gıdalar
İlaçlar; Her ilaç kurdeşene neden olabilir en sık antibiyotikler, ağrı kesiciler, kas gevşeticiler, tansiyon ilaçları, aspirin gibi çoğu ilaç sorumlu olabilir.
Enfeksiyonlar- vücuttaki iltihabi durumlar, nezle, grip, idrar yolu iltihapları, diş abseleri
Alkol
Nedeni bilinmeyen grup, bu hastalarda uyaran faktör ne yazık ki tespit edilemez.

Tedavisi İçin Neler Yapılmalıdır: Kurdeşeni oluşturan sebepten uzaklaşmak esastır.

Antihistaminikler: Bu ilaçlar vücutta kızarıklık ve kaşıntıya yol açan histamin salınımını baskılar ve hastayı rahatlatır. Bu ilaçları doktor kontrolünde kullanmak esastır. Duruma göre doktorunuz ilaç dozunu artırabilir ya da farklı grup alerji ilaçlarını sizin durumunuza göre belirleyip beraber verebilir. Bu ilaçların bir kısmı uyku ve dikkatte azalma yapabileceği için dikkat gerektiren işlerde çalışan kişilerde (araba, motorlu diğer araçlar, yükseklerde çalışan gibi) mutlaka doktor önerisi ile kullanılmalıdır. Bu ilaçları bazı uzun süren hastalık durumlarında yıllarca kullanmak gerekebilir. Olay kısa süreli ise 7-14 günlük tedaviler yeterli olmaktadır.
Alerji ilaçları ile baskılanamayan şiddetli kurdeşende kortizon gibi ilaçlar, uzun süren kurdeşende ise aylık alerjiyi önleyen iğneler yapılmaktadır.
Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir:

Kurdeşende hasta neler yapmalıdır?

Çok gerekli olmadıkça kendi kendinize ağrı kesici, antibiyotik gibi ilaçları kullanmayın
Aşırı egzersiz, sıcak ve soğuk ortamlardan kaçının
Aşırı dar kıyafet, sıkan kemer, sıkan çorap, dar ayakkabı gibi basınç yaratan durumlardan kaçının
Katkı maddeleri içeren, boyalı, ya da daha önce alerji yaşadığınız gıdalardan uzak durun
Aspirinden kaçının (sadece doktor önerisi ile kullanılabilir)
Aşırı stres ve gerginlik yaratan durumlarda ilgili hekimden yardım isteyiniz
Tansiyon ilaçlarını (özellikle ACE inhitörleri içeren) doktorunuza danışarak alın
Daha önce kurdeşen yaşadıysanız ve neden belli ise buna ait alerji kartınızı yanında taşıyın
Hastaneye uzak tatil yöresine gitme durumunda ve daha önceden şiddetli kurdeşen ve anjioödem yaşadıysanız mutlaka yanınızda çocuk ve erişkin için özel hazırlanan adrenalinli iğneleri (bunların nasıl yapıldığını doktorunuz size gösterecektir) ve alerji ilaçlarınızı yanınızda bulundurun.