Kurak topraklara ‘kumaş’la su depoluyor
Güncelleme Tarihi:
Darüşşafakalı Beren Kayalı, Boğaziçi Makine Mühendisliği sonrası yüksek lisans için gittiği İngiltere’de Kraliyet bursu kazandı. Geliştirdiği özel su depolama projesiyle 700 bin sterlin yatırım alıp iş kadını oldu. Şimdi başta Afrika olmak üzere dünyanın kurak bölgelerine gidip kumaş beton teknolojisiyle yaptığı depoları kuruyor.
1999 yılında babasını kaybettikten sonra annesinin yönlendirmesiyle Darüşşafaka’ya başlayan Beren Kayalı zor geçen ilk yılların ardından liseyi ikincilikle, Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nü de onur derecesiyle bitirdi.
Türkiye’deki parlak öğretim kariyerinin ardından, Darüşşafaka ve Boğaziçi’nden mentor hocalarının sağladığı burs destekleriyle yüksek lisans öğretimi için İngiltere’nin yolunu tuttu. İngiltere’de Imperial College London ve The Royal College of Art’taki yüksek lisans öğretimi sırasında tükürükten biyometrik veri elde eden damaklık projesi ile Kraliyet bursu almaya hak kazandı.
Toplumun yüzde kaçı aşırı fanatiktir acaba?‘EN GENÇ YENİLİKÇİ’
Beren Kayalı’nın ifade ettiğine göre bu burs İngiltere’de bir Türk öğrenciye ilk defa veriliyordu ve onun çift yüksek lisansını maddi açıdan rahatça tamamlamasını sağladı. Beren Kayalı şimdi 28 yaşında. Ardında iyi bir eğitim hayatının yanı sıra, ödüller ve projelerle dolu iş hayatı da var. Ama ona İngiltere’de ‘yılın en iyi genç yenilikçisi’ unvanını getiren çalışma, ticari başarının yanı sıra önemli bir sosyal fayda da sağlıyor. Dünyada kıtlık yaşanan bölgelerde su verimliliğini arttırmaya yönelik büyük hacimli portatif su depoları üreten Beren Kayalı, yaptığı işi şöyle anlatıyor:
700 BİN STERLİN YATIRIM
“İngiltere’de sürdürülebilir enerji ve kaynaklarla ilgilenmeye başladım. Mezun olurken de İspanyol arkadaşım Paul Mendieta’yla fikirlerimiz uyuştu. Babası 30 yıl boyunca küçük toplulukların yaşadığı, eşekle, atla gidilen yerlere gidip su projeleri yapmış. Biz de 2019 yılında Kenya’ya gidip kuyu projeleri yaptık. Paul stajını bir ‘concrete canvas’ (kumaş beton) şirketinde yapmıştı.
Erozyon ve toprak kaymasına karşı kullanılan bu malzemeyle su tankı yapabileceğimizi düşündük. 175 köy dolaşıp su tanklarını inceledik. Oradan öğrendiğimiz tekniklerle şimdi su tankı yapıyoruz.
Arkadaşım Mendieta ile birlikte Deploy Tech adında bir şirket kurduk. Geçen yıl bir şirketten 500 bin sterlin yatırım, ayrıca 200 bin sterlin de fon buldum.
Bu parayla fabrika kısmını tamamladık, şimdi seri üretim için çalışıyoruz. Kolombiya’da geçen sene deprem sonrası su sıkıntısı yaşandığı için bakanlık bize ulaştı. 180 adet su tankı yollamamızı istedi, yakında siparişi tamamlayacağız.”
HEM ÇEVRECİ HEM PRATİK
Kayalı ve iş arkadaşlarının kurduğu kumaş su depolarının diğer tanklardan farkı, kısa bir süre içinde yerinde kurulabilmesi ve çevreci olması. Kayalı, “Bizim tankımız, içine yüksek basınçta çimento sıkıştırılmış halı gibi bir malzemeden yapılıyor. Islatılmadığında kolayca oynatılabilir ve betondan hafif, 450 kilo. Balon gibi şişirip, şişirirken de ıslatmaya başlıyoruz. 24 saat sonrasında beton haline dönüşüyor. Çevre dostu kısmı ise şu; birincisi kolayca taşınabiliyor. Bu nedenle nakliyeden kaynaklanan karbon ayak izi çok düşük. İkinci de normalde beton için çok fazla su kullanılması gerekiyor biz ise bu depoyu üretirken yüzde 75 su tasarrufu sağlıyoruz” diyor.
KRALİÇE’NİN KIZINA PROJE SUNDU
Beren Kayalı, hem yaptığı yatırımla hem de 2021’de İngiltere’de ‘yılın en genç yeteneği’ seçilmesiyle aldığı Kraliyet bursunun hakkını fazlasıyla vermiş. Mezuniyet töreninde Kraliçe’nin kızı Prenses Anne’e de projeler sunmuş.