Oluşturulma Tarihi: Ocak 17, 2001 00:00
Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri-TAY Projesi çerçevesinde düzenlenen TAYEx -Tay Keşif Gezisi'nin "Tahribat Raporu" yayımlandı. 4 yıl sürmesi planlanan ve ilk etabı 2000 yılında Oğuz Tanındı başkanlığında Marmara'da ve Mihriban Özbaşaran başkanlığında Ege'de gerçekleşen keşif gezilerinde vahim boyutlarda tahribat saptandı.
Arazi çalışmaları sırasında yaşananlar ve kültür mirası konusunda duyarlı kişilerden gelen talepleri dikkate alan TAY ekibi, yerel halkın bu mirasın korunmasına katılımının sağlanması amacıyla projenin internet sitesinde bir "İhbar Hattı" açtı. Gelen ihbarların izlenmesi ve bunların yerel yetkililere iletilmesi projenin yeni bir ayağını oluşturuyor.
Tay Keşif Gezisi'nin raporuna göre araştırmalarda gözle görülür büyüklükte kimi höyüklerin tescilli olmadığı anlaşıldı. Bazılarının da tescil dereceleri düşürülerek yapılaşmaya açıldığı görüldü. Beycesultan höyüğü örneği gibi, bilimsel kazısı yapılan höyüklerin defineciler ve kaçak kazı yapanlar için çekici olduğu vurgulandı.
Kültürel mirasa ait kalıntıları barındıran kamu arazilerinin işgalcilere satılması önerisinin derhal kaldırılması ve bu konudaki girişimlerin kültürel mirasa ve çevresel değerlere karşı işlenmiş bir suç sayılmasına dikkat çekildi.
Tahribat Raporu'nda tescil edilmemiş tüm arkeolojik yerleşmelerin derhal tescil edilmesine, kazılmış ve kazısı tamamlanmış alanların etrafının çevrilmesine, kasaba ve köylerde yaşayanların bölgeyle ilgili bilgilendirilmelerine, köylerde ve kasabalarda gezici sergi,
film, dia gösterisi, konferans gibi etkinlikler düzenlenmesine dikkat çekiliyor.
TAY ekibi ilk yıl Marmara ve Ege bölgelerinde başlattığı araştırma gezisinde kültürel mirasımızın bir daha yerine konulmayacak biçöçimde nasıl hızla yokolup gittiğini gözler önüne serdi. Tahribatın yoğunluğu tarım ve tarımsal faaliyetler, yapılaşma, kaçak kazılar vd. gözönüne alınarak Marmara ve Ege'de takip edildi.
Tahribatın son 25-30 yılda çok ciddi boyutlara ulaştığı vurgulanan raporda şu gerçeğin altı çizildi, "Arazi çalışmasında tanık olunanlar vahim olduğu kadar düşündürücüdür. Günümüzden binlerce yıl öncesine ait uygarlıklarına ait kalıntıların cahilce, fütursuzca ve bilinçsiz bir şekilde yok edildikleri ayrıntılarıyla belgelendi."
2000 yılı arazi çalışmalarında tahribatın son dönemde kamuoyunun gündemine getirildiği gibi yalnızca barajlarla değil, özellikle Marmara ve Ege'de gözlenenler üzere tarımsal faaliyetler, yapılaşma, arazi rantları ve diğer türleriyle bir katliam görüntüsü çizecek kadar yaygın olduğu vurgulandı.
"Tahribat Raporu"yla TASK VAKFI'nın (Tarih, Arkeoloji, Sanat ve Kültür Mirasını Koruma Vakfı) desteğiyle basılı ve elektronik ortamda Türkçe ve İngilizce yayımlandı.
Bir tahribatın öyküsü: