'Küçük Adamlara Büyük Oyunlar' oynanıyor

Gün boyunca çizgi film izleyen ya da çok uzun süre bilgisayar oyunu oynayan çocuk ve gençlerin bu durumdan hem ruhsal hem de bedensel olarak olumsuz etkilendiği, toplumda zaman zaman tartışılıyor. Son olarak Amerika’daki Newtown okul saldırısında 20 yaşındaki bir gencin 27 kişiyi öldürmesiyle birlikte bu konu yeniden gündeme oturmuş, Electronic Arts firması, ürettiği savaş oyunlarının içindeki Amerikan silah şirketlerinin erişim bağlantılarını kaldırmak zorunda kalmıştı.

“Küçük Adamlara Büyük Oyunlar” adlı kitabında, çizgi film ve bilgisayar oyunlarından örnekler sunarak, bu kültür ürünlerinin içine yerleştirilen mesajları irdeleyen Ömür Kurt, araştırmayı yaparken dehşete kapıldığını belirtiyor. Amacının ailelerin ve eğitimcilerin bu konularda bilinçlendirilmesi olduğunu söyleyen Kurt, “Çocuk ve gençlere yönelik bilgisayar oyunları ve çizgi filmlerdeki mesajlar, genellikle aileler farkında olmadan çocuklara ulaşıyor. Aileler çocuklarını kimlerin eline emanet ettiğini bilmeli” diyor. İşte kitapta işlenen konulardan satırbaşları:

Çizgi filmler ve bilgisayar oyunları yoluyla propaganda�

Oyunların ve çizgi filmlerin içinde çok ciddi siyasi ve kültürel propaganda yapılıyor. Özellikle Amerikan kaynaklı Ben10, Bakugan, Süpermen, He-man, Batman, Örümcek Adam gibi çizgi filmlerde “En büyük güç Amerika”, “Dünyayı -yani aslında Amerika’yı- kötülüklerden kurtar”, “Teröristleri öldür” deniliyor. Bilgisayar oyunlarında ise “Bush Savunmada”, “Amerikan Başkanlık Yarışı”, “Başkomutan”, “Başkanlık Seçimi Sokak Dövüşü 2008”, “Obama Mc Cain’e Karşı” gibi oyunlarla çocuklar, Amerikalı siyasilerin yerine geçiriliyor. Özellikle 3 boyutlu oyunlarda ise Araplar ve Doğulu halklar ‘terörist’, Amerikalılar ise ‘kurtarıcı’ olarak gösteriliyor. Bilgisayar oyunlarının bir propaganda aracı olması konusunda, Amerika’nın ünlü Neo-Nazi gruplarından National Alliance’ın sözcüsü William Pierce “Genç insanlara ulaşmak istiyoruz ve bunun en iyi yolu da bilgisayar oyunları! Bilgisayar oyunları olduğu sürece ve bu oyunlar insanları etkiledikleri sürece, bu metaları politik görüşlerimizi yaymak için kullanmak zorundayız” diyor. Bu kuruluşun ürettiği oyunlar arasında “Etnik Temizlik” adlı ırkçı oyunlar bulunuyor. Ayrıca Amerikan bağımsızlık gününde tüm dünyada aynı anda yayımlanan America’s Army adlı oyunda da “Ben Amerikan yaşam tarzının bekçisiyim, ben Amerikan askeriyim” deniliyor. Pentagon ise bu oyunun üretilmesi konusunda “Bu oyun Amerikan ordusunun iletişim stratejilerinin sadece bir parçası” diyor.

10 yaş altı çocuklara cinsellik öğretiliyor

Düşünün ki 10 yaş altı hedef kitle için üretilen bir çizgi film eşcinselliği özendirsin… Düşünün ki bir bilgisayar oyunu çocuklara “Samanlıkta kimseye görünmeden gizlice öpüş” desin, çizgi filmlerde kan davası, adam öldürme, şiddet, cinsellik, gasp, hırsızlık, ırkçılık, tecavüz, satanist ayinler aralıksız işlensin... Özellikle 7-8 yaşlarındaki çocuklar için üretilen “öpüşme oyunları”, “çıplak çocukları giydirme oyunları” bunların başında geliyor. Bu tür oyunların isimleri bile bizi dehşete düşürmeye yeter. “Ofiste öpüşme”, “Ahırda öpüşme”, “Sualtında Öpüşme”, “Yatakta aşk oyunu”, “Okul servisinde gizlice öpüşme”, “İş arkadaşını öpme”, “Komşu kızını öpme” ve yine Amerikalı bir firma tarafından üretilen “Antalya’da tatil öpücükleri” bu oyunlara örnek olarak verilebilir. “Sınıfta öpüşme” oyunu ile de çocuklara “öğretmenine görünmeden sınıf arkadaşını gizlice öp” denilmektedir. Son zamanlarda bilim insanlarının sıkça dile getirdiği ergenlik yaşının düşmesinin nedenlerinden biri de, çizgi filmler ve bilgisayar oyunları yoluyla cinselliğin bu kadar yoğun bir şekilde işlenmesidir.

Bilgisayar oyunu üreten askerlikten kurtuluyor

Bilgisayar oyunları büyük bir güç! Örneğin, Güney Kore’de bilgisayar oyunu üretmesini bilen gençler zorunluk askerlik görevlerinden muaf tutuluyor ve askerlik hizmetini Güney Kore adına bilgisayar oyunu üreterek tamamlıyorlar. Başta Amerika, Çin, İngiltere, Fransa ve Kanada olmak üzere pek çok ülkede bilgisayar oyunu üretimi, devlet tarafından destekleniyor. Amerika’da bilgisayar oyunları üretmek için üniversiteler bünyesinde araştırmalar yapılıyor ve askeri teknolojinin geliştirilmesinde kullanılıyor. Bu oyunların pek çoğu çocuk ve gençler tarafından da oynanıyor.

Bilgisayar oyunlarıyla savaş propagandası yapılıyor

Oyun üreticileri tarafından en çok üretilen oyun türlerinin başında savaş oyunları geliyor. Bu oyunlarda ise ciddi birer Amerikan ordusu propagandası yapılıyor. Call of Duty, Modern Warfare, Battlefield, Generals, Cross Fire gibi oyunları oynayanlar sanal olarak Amerikan askeri oluyor ve Amerikan silahlarını ve ‘gücünü’ tanıyor. Savaşılan yerler ise genellikle Afganistan, Irak, Rusya, Küba, Çin gibi ülkeler…

Amerika’da bilgisayar oyun sanayi Hollywood ile yarışıyor

Dünya oyun sanayi hızla gelişirken, bu sanayinin milyarlarca dolara varan geliri, sadece Amerika’da Hollywood ile yarışacak düzeyde. 2012’nin ilk çeyreğinde sadece Amerika’nın oyun geliri %17’lik büyüme ile 3 milyar dolar seviyesine ulaştı. ABD’de kurulu olan The Interactive Digital Software Association (IDSA) yazılım mühendisliği, bu alanın her yıl %26 büyüdüğünü belirtiyor.

Oyun bağımlılığı git gide artıyor

Son yıllarda bilgisayar oyunu oynarken hayatını kaybeden gençler ya da kendini ‘süper’ kahraman zannedip camdan atlayan çocuklar ile ilgili haberlerin ardı arkası kesilmiyor. Küresel oyun sanayinin %50’lik payını elinde bulunduran Amerika, üniversiteler bünyesinde bu konularda araştırmalar yapıyor. Özellikle “şiddet içerikli oyunların saldırganlaştırdığı” yapılan araştırmaların sonuçları arasında. Ayrıca saatlerce bilgisayar başında hareketsiz bir şekilde vakit geçirenlerin öldüğü gerçeği de göz önünde bulundurulursa, bu alanda araştırmalar yapmanın ne kadar önemli olduğu ortaya çıkacaktır.

Türkiye de oyun ve çizgi film üretmeli

Türkiye’de oyun ve çizgi film üretimi çok kısıtlı. Devlet desteği ile üniversitelerle el ele verilerek doğru mesajları olan ve çocuk ve gençlerin gelişimine de katkıda bulunabilecek hem eğlenceli hem de eğitici oyunlar üretilmelidir. Bu alanda ancak bu şekilde söz sahibi olunabilir.