Kriz ve Avrupa BirliÄŸi'nde hegemonya mücadelesi
Güncelleme Tarihi:
İrlanda, küresel finans krizinin ardından dış yardıma muhtaç hale gelen ilk Avrupa ülkesi değil. Uzmanlara göre, AB'nin kurtarması gereken son euro ülkesi de olmayacak.
Yunanistan'la başlayan ve İrlanda ile devam eden sürecin Portekiz ve İspanya ile sürebileceği öngörülüyor.
Belçika ve Ä°talya gibi ülkeler de sorunlu ekonomiler kategorisinde.Â
Peki, AB ve özellikle euro bölgesinin geleceği açısından karamsar bir tablo çizen bu durum, AB içinde Almanya ve Fransa gibi güçlü aktörlere hegemonya mücadelesi için yeni bir fırsat mı sunuyor?
Almanya euro bölgesi içinde mali birlik üzerinden nüfuzunu perçinleyecek mi?Â
İrlanda krizi ve euro bölgesinin geleceğini Londra'da King's College'daki Avrupa Çalışmaları Merkezi'nin direktörü Alex Callinicos'la konuştuk.
Güney Yıldız: İrlanda hükümet kurtarma paketi müzakerelerinde uluslararası şirketlere sağladığı düşük vergi avantajını aynen koruma konusunda anlaşmış görünüyor. Dolayısıyla krizin faturası çokuluslu şirketlere çıkmayacak. Peki kredinin gizli ve açık bedellerini kim ödeyecek?
Alex Callinicos: İrlanda halkı büyük bir bedel ödeyecek. Şimdiden üretimin beşte birini yok eden ve özellikle de kamu sektöründeki maaşlarda çok önemli kesintiler yapılmasına yol açan bir kriz yaşadılar. Bu sözde kurtarma planı karşılığında da daha büyük bedeller ödemeleri beklenecek. Bir kaç ay önceki bir IMF raporunda İrlanda'nın, maaşları rekabetçi düzeylere çekebilmesi için bir devalüasyon yapması gerektiğinden bahsediliyordu. Dolayısıyla İrlanda halkından şimdiye kadar yaptıklarından daha da fazla fedakârlık yapmaları istenecek.
BBC: Kesintiler, İrlanda'da öğrenci ve işçi hareketini Yunanistan ve Fransa benzeri protestolara yöneltebilir mi?
Alex Callinicos:Ekonomik krizin hemen ardından, hükümet 2008 sonbaharında emeklilik sistemine saldırma tehdidinde bulunduğunda büyük protestolar yaşanmıştı. O zamandan bu yana, özellikle de hükümet ve sendikalar arasındaki ilişki dolayısıyla da az sayıda büyük protestolar yapıldı. Ancak şimdi eylemciler başbakanlık binasının etrafını sarmış halde. Dolayısıyla bu, çok daha büyük gösterilerin başlangıcı.
BBC: Yunanistan'ın ardından İrlanda’yla devam eden süreç euro bölgesinin geleceği hakkında ne gibi ipuçları veriyor?
Alex Callinicos: Euro bölgesinin temel problemi birbirinden oldukça farklı boyutlardaki, özelliklerdeki ve rekabet gücündeki ulusal ekonomileri bir araya getirme fikri üzerine inşa edilmiş olmasından kaynaklanıyor. Bu, farklı tüketim biçimlerinin yani yaşam biçimlerinin bir araya getirilmesini de içeriyor. 1999'dan yani Euro bölgesinin ortaya çıkmasından bu yana euro para birimini kullanmaya başlamış ulusal ekonomiler arasındaki farklılıklar azalmadığı gibi artmakta. Özellikle Almanya ekonomisinin, diğer ülke ekonomileri arasından sivrildiği gözlemleniyor.
Bunun, Almanya'da diğer ülkelerin aksine reel ücretlerin düşük tutulması gibi birçok farklı sebebi vardı. Ancak neticede Alman ekonomisi diğerlerine göre çok daha avantajlı bir pozisyona yerleşti. Gelinen bu noktada euro bölgesi ekonomileri arasındaki bu büyük dengesizliği azaltmanın yolu olarak tasarruf önlem paketleri gündeme geldi. Daha önce Yunanistan'da gördüğümüz gibi, bugün İrlanda'da yaşanan gibi. Ancak bunun çözüm getirmeyeceği çok açık.
BBC: Peki sizce euro bölgesinde yaşanan kriz Almanya'nın Avrupa Birliği'nde finansal mekanizmalar üzerinden hakimiyetini perçinlemesi için bir fırsat sunabilir mi?
Alex Callinicos: Evet böyle bir olasılık kesinlikle söz konusu. Almanya Birlik üzerindeki etkisini, gücünü artırmaya gayret ediyor ve bunu oldukça sert finansal yöntemlerle yapmayı deniyor. Mesela Angela Merkel'in Birlik bünyesinde kurumsallaştırmak ve kalıcı hale getirmek için yoğun çaba gösterdiği "uzun vadeli ülke kurtarma programı" bunun bir örneği. Öte yandan, ekonomik kriz yaşayan ülkelere Almanya tarafından bu şekilde dayatılan kurtarma paketlerinin, birlik içinde gerilim yarattığı da açıkça ortada.
EkoNet'i Facebook'ta takip etmek için:               http://www.facebook.com/#!/HurriyetEkonet                                                                               EkoNet'i Twitter'da takip etmek için:            Â
Â