Kriz sonrası dünyanın kusurları düzeltilmeyi bekliyor

Wolf, çok büyük küresel dönüşümlerin yaşandığı günümüzde dinamik bir küresel ekonominin, ekonomik gelişmenin, çevresel sürdürülebilirliğin ve uluslararası ilişkilerde barışın ve işbirliğinin sürdürülebilirliğini sağlamak için büyük bir çaba gerektiğine dikkat çekti.

Bunun en üst düzey devlet adamlığı gerektiren zorlu bir görev olduğunu belirten Wolf, Başkan barack obama’nın durumun iç yüzünü kavradığını ancak ne onun ne de diğer dünya liderlerinin karşılarındaki engelin boyutları hakkında bilgi sahibi olmadığını belirtti.

Yapılması gerekenlerin büyük bir çoğunluğunun ekonomistlerin boyunu aştığını belirten Wolf, nükleer silahların teröristlerin eline geçebilme riskini önlemenin veya karbon salınım miktarının kesilmesi üzerinde işe yarar bir anlaşma sağlanmasının ekonomistlerin elinde olmadığını, ancak küresel ekonominin sağlığına yeniden kavuşturulmasında ekonomistlerin katkısı olabileceğini belirtti.

Hafta başında Financial Times’da yayımlanan bir başka makalede Arvind Subramanian ekonomi biliminin dünya ekonomisini krizden çıkararak rüştünü ispatladığını belirtmişti. Wolf, bu iddianın bir yerden sonra yanlış olduğunu ifade etti.

Zira pek çok ekonomist önlemlerin gereksiz hatta zararlı olduğunu iddia etmişti. Dahası Wolf’a göre sıra dışı müdahaleler ekonomiyi sağlıklı günlerine döndürmeyi başaramadı, sadece ölmesini önledi. Bugün elimizde iyileştirilmesi gereken beş kronik sorun söz konusu.

DÜZELTİLMESİ GEREKEN BEŞ DURUM

İlk olarak abd ve İngiltere dâhil olmak üzere bazı yüksek gelirli ülkelerin bilânçolarındaki gerilemelerden kaynaklanan daimi bir baskı bulunuyor. Bu ülkelerdeki özel sektörlerin yüksek borca sahip bölümleri büyük olasılıkla uzun vadede borçlarını azaltmaya ve tasarruflarını yükseltmeye çalışacaklar.

İkincisi, kamu sektörü borçları sorununun çözülebilmesi için görülmemiş ölçekte bir özel sektör borcuna girildi. Bu durum bir süre daha devam ettirilebilir ve abd ve İngiltere gibi ülkeler italya’ya benzemeye başlar. Ancak italya’nın daha sağlıklı özel sektör finansmanı olmaksızın sonsuza kadar süremez.

Üçüncü olarak, ılımlı ve muhtemelen geçici azaltmalara rağmen abd, İngiltere, İspanya ve diğer balon ekonomileri kapsamlı yapısal cari açıklara çin, Almanya, Japonya, petrol ihracatçıları ve diğerleri de bu açığı dengeleyen bütçe fazlalarını sürdürmeye devam edecek.

Ancak bu dış borç sürdükçe, söz konusu ülkeler kamu sektöründe, özel sektörde veya her iki sektörde de sürekli finansal açık vermek zorunda kalabilirler. Bir başka deyişle küresel denge sağlanmadan iç bilanço sorunları kötüye gidecektir.

Dördüncüsü, başta çin olmak üzere üretim fazlası olan ülkelerin gerekli politika değişikliklerini yapmaya niyetli olmamaları. Dolayısıyla bu ülkelerin fikirlerini mümkünse işbirliği yoluyla değiştirmeleri için bir yol bulmak gerekiyor.

Son olarak finans sitemi hala tamir edilebilmiş değil. Sistem sadece “yetenekli” çalışanlarının yarattığı “zararlı varlıklarını” döndürmeye çalışmakla kalmıyor aynı zamanda dünya genelinde de krizin yapısal sebeplerine çözüm bulunması konusunda bir başarısızlık yaşanıyor. Bankacılık sisteminin kriz sonrası kavuştuğu oligopol yapı kriz öncesi dönemden daha büyük bir risk teşkil ediyor.

 Küresel ekonominin ve küresel medeniyetin temellerindeki hassasiyet hala çok tehlikeli. Dolayısıyla Wolf kendimizi çıkardığımız işten olayı tebrik etmek yerine ekonominin yeniden sağlığına kavuşması için gösterdiğimiz çabalara devam etmemiz gerektiğini belirtiyor. Bunun için işbirliği içinde politikalar üretilmesi ancak ondan önce ülkelerin kayıtsızlıktan çıkması gerektiği belirtiliyor.