Kritik görüşmenin detayları ilk kez sızdı

Bazı kaynaklardan elde edilen bilgilere göre Suriye lideri Esad, Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'a, BM Güvenlik Konseyi'ndeki son vetonun Rusya ve Çin'e büyük bir yük getirdiğini ve bu yükün iki ülkenin uluslararası ve bölgesel ilişkilerine olan etkisi ve büyüklüğünü ortaya koyduğunu söyledi. Bu yüzden Rusya;nın taleplerini yerine getirmek için yardımcı olmaya hazır olduklarını kaydeden Esad, "maruz kaldıkları uluslararası histeriye karşı konulmasında yardımcı olabilecek tüm hususlara da açıklık getireceklerini" belirtti.

Lavrov'un Suriye'deki mevcut güvenlik durumu hakkındaki bir soruya karşılık Esad şu şekilde cevap verdi:

"Arap gözlemcilerin varlığı Suriye;ye zarar verdi. Silahlı gruplar, gözlemcilerin misyonunu istismar ederek çeşitli bölgelere yayıldılar ve faaliyetlerini artırdılar. Şam'ın sınırlarına kadar geldiler. Bu durum, devletin itibarının yeniden tesisi ve söz konusu silahlı grupların bazı bölgelerdeki kontrolüne son verilmesi için sınırlı bir askeri operasyon başlatmaya bizi mecbur kıldı. Şam kırsalındaki birçok yerde güvenliği yeniden sağladık. Bir tek Zabadani ilçesi kaldı. Halihazırda bu bölgeye yönelik çalışmalarımız sürmektedir. Çabalarımız ayrıca Humus üzerine odaklanmaktadır."

Esad, daha sonra Lavrov'a Humus ilinin mezhepsel ve siyasi yapısını anlatarak, "Devlet, Humus'ta semtler arasında devam eden çatışmalara kayıtsız kalamaz. Şu ana kadar Humus'a ordu birlikleri girmemiştir. Orada, şehri korumakla görevli 'Asayişi Koruma Kuvvetleri' bulunmaktadır. Ancak şehirde semtler arası çatışmalara son verecek kısa ve nitelikli bir askeri operasyonun düzenlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır" dedi.

"OPERASYON KISA VE CERRAHİ NİTELİKTE OLACAK"

Operasyonun ne kadar süreceğiyle ilgili soru soran Lavrov'a Esad, "Kısa ve cerrahi nitelikte olacaktır" cevabını verdi.

Lavrov, mevcut durumu tırmandırmaması ve bu bahane edilerek ilave adımlar atılmaması için söz konusu operasyonun 12 Şubat tarihinde yapılacak olan Arap Birliği Dışişleri Bakanları toplantısından sonraki bir tarihe ertelenmesini talep etti. Gelen bilgilere göre bu talebin nedeni, operasyonda kullanılacak silahların Rus yapımı olması.

Rus Dışişleri Bakanı Lavrov;un, Rus yapımı olmaları ve Rusya;ya baskı unsuru oluşturması ihtimalinden dolayı ağır silahların kullanılmaması yönündeki talebini olumlu karşılayan Esad, "Sorunun başladığı günden bu yana gerçekleştirilen askeri operasyonların hiçbirinde ağır silahlar kullanılmamıştır. Bu durumda Rusya'ya baskı uygulanacağını biliyoruz. Şehirlerde görülen paletli zırhlı araçlar BMW tipi personel taşıtlarıdır. Bu araçlarda sadece bir makineli tüfek bulunmaktadır" ifadelerini kullandı.

Yapılan görüşmede, Suriye'de iç diyalog konusu gündeme geldiğinde Esad'dan diyalog sürecini idare edecek Suriyeli bir şahsiyete geniş yetkiler vermesini talep eden Lavrov'a Esad, daha önce Cumhurbaşkanlığı tarafından çıkartılan bir kararnameyle bu görev için Cumhurbaşkanı Yardımcısı Faruk Al Şara'nın yetkili kılındığını söyledi.

Bu hususun bizzat Esad tarafından kamuoyuna açıklanmasını ve medyaya bildirilmesini talep eden Lavrov'un bu isteğinin ise olumlu karşılandığı kaydedildi.

Daha sonra Lavrov, "Rusya, Moskova'da düzenlenmesi düşünülen diyalog toplantılarına katılmalarını temin için Suriye muhalefetinden taraflarla temaslarda bulunmaktadır" dedi.

"ANAYASA ÇALIŞMALARINI HIZLANDIRIN"

Esad, görüşme sırasında Rusya Dış İstihbarat Başkanı Vradkov'un Suriye'nin yeni anayasası hakkında bilgi verilmesi talebine, "söz konusu anayasayı hazırlamakla görevli bir komisyon bulunmaktadır. Anılan yeni anayasa, muhalefetin talepleri doğrultusunda başta cumhurbaşkanının en fazla iki kez görev yapması, siyasi çoğulculuğun ve çok partili bir sistemin kurulması ve seçimlerde en fazla oy alan partinin hükümeti kurması gibi hususları içermektedir" cevabını verdi.

Anayasanın hazırlanmasının bir ay süreceğini söyleyen Esad'a, Vradkov'un bu sürenin daha kısa olmasını talep ettiği ve Esad'ın bu konuda bir vaatte bulunduğu ifade edildi.

Arap Birliği gözlemciler heyetinin üstlendiği görevlerin genişletilmesini ve gözlemcilere daha fazla yetki verilmesini isteyen Lavrov'a Esad, heyetin yetkilerinin genişletilmesi ve arttırılması konusunda esnek davranmayı kabul ettiklerini söyledi.

Ardından, son vetodan sonra Suriye;yle ilgili meselenin BM Güvenlik Konseyi'nde kalmasına gerek olmadığını düşündüğünü ve Arap Birliği;ne geri gönderilmesinin daha iyi olacağını belirten Esad'a, Lavrov, "BM Güvenlik Konseyi'nde kalmasında bir sorun yoktur. Bu durum, tutumunu belirlemesi için Rusya;ya güç ve imkan vermektedir. Mesele BM Güvenlik Konseyi'ne intikal edip masaya yatırılmamış olsaydı Rusya veto kullanamazdı. Meselenin BM Güvenlik Konseyi'nde kalmasında bir sakınca yoktur" dedi.

Esad ise, "Rusya'ya, Suriye'nin çıkarlarına riayet edilmesi suretiyle meseleye sarılma ve elde bulundurma konusunda yardımcı oluyorsa konunun BM Güvenlik Konseyi'nde kalmasında bir problem yoktur" cevabını verdi.

TÜRKİYE'NİN TUTUMU

Görüşmenin ilerleyen dakikalarında, Lavrov, Rusya'nın Suriye meselesinde Rusya, Türkiye ve İran arasında gerçekleştirilecek bir bölgesel işbirliği üzerinde çalıştığını ve Türk yetkililerle temas halinde olan İranlıların Türkiye'nin tarafsız kalması için çaba göstermekte olduklarını söyleyerek, bu konuda Türkiye, Rusya ve İran arasında bir sürecin başlatılması için gayretler bulunduğunu belirtti.

Bunun yararlı bir gelişme olacağını söyleyen Esad, sözlerine şu şekilde devam etti: "Ancak Erdoğan ve Davutoğlu'nun Suriye'ye karşı son açıklamaları sözünü ettiğiniz yönde değildir. Buna rağmen Suriye, bu konuda sergilenecek çabalardan memnuniyet duyarak başarıyla sonuçlandırılması için hazırlıklı olacaktır."

Daha sonra ise Vradkov, Suriye topraklarında olup bitenlerle ilgili olarak her şeyin medyaya açıklanmasını talep ederek, Suriye topraklarında silahlı eylemlere katılan yabancıların bulunup bulunmadığı ve bunların bazılarının yakalanıp yakalanmadığını sordu.

Vradkov'un sorusuna cevap olarak, Esad, "Elimizde, tamamlamaya çalıştığımız kanıtlar bulunmaktadır. Bunların arasında Libyalı ve Iraklılar vardır. Arap gözlemcileri bunları kendi gözleriyle görmüşlerdir. Ama bunları henüz tutuklayamadık. Bu husustaki bilgilerin tamamlanmasını bekliyoruz" dedi.

Suriye'de yaşanan olaylarda bir “dış finansmanın" bulunduğu ve komşu ülkelerden silah kaçakçılığı yapıldığı yönündeki bilgilerin doğruluğunun sorulması üzerine ise Esad, "Bu konuda da elimizde kanıtlar vardır. Ancak halen kesinlik kazanan, tamamlanmış kanıt ve bilgileri derlemekteyiz" sözlerini kullandı.

Rus heyetinin, söz konusu bilgi ve kanıtların tamamlanması ve ivedi bir şekilde yayınlanması meselesine büyük önem verdikleri kaydedildi.