OluÅŸturulma Tarihi: Haziran 24, 2005 00:00
Birkaç noktaya dikkat ettikten sonra Ä°nternet’te kredi kartı kullanmak restoranda kullanmaktan daha güvenli. Bu hafta, kendim kadar sizin için de Ä°nternet’ten alışveriÅŸin güvenli olup, olmadığını araÅŸtırdım.Ä°lk önce, Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) Ä°nternet sitesine girdim. Sitedeki istatistik bilgiler tatmin etmeyince, BKM’nin Genel Müdürü Sertaç Özinal’ı aradım.Kredi kartıyla gerçekleÅŸtirilen sahtekarlık ve dolandırıcılık olaylarının tüm dünyada olduÄŸu gibi Türkiye’de de hızla arttığını söyledi. Özinal, 2002 yılında 1.6 milyon dolar olan kredi kartı sahtekarlığının 2004 yılında 11.5 milyon dolara kadar ulaÅŸtığına dikkat çekti. Özinal’a göre, 10 binde 1 olan kredi kartı sahtekarlık oranı 2004 yılında 10 binde 4’e kadar çıktı. Buna raÄŸmen, Türkiye’de kredi kartlarıyla yapılan dolandırıcılık olaylarının boyutu, on binde 7 olan dünya ortalamasının altında kalıyor. BKM’nin istatistiklerine göre, Türkiye’de toplam 28 milyon adet kredi kartı bulunuyor. GeçtiÄŸimiz yıl kredi kartıyla gerçekleÅŸtirilen dolandırıcılık olaylarının sayısı 58 bin 208 adede ulaÅŸtı. Bu 58 bin 208 olayda, kart sahipleri toplam 11.7 milyon dolar dolandırıldı. Bunun yarısına yakını da düzenlenen sahte kartlarla gerçekleÅŸtirildi. Kayıp ve çalıntı kartlarla yapılan dolandırıcılığın boyutu ise 4 milyon 116 bin doları buldu. Tüm dolandırıcılık olayları içindeki payı ise yüzde 35’i aÅŸtı. Ä°nternet üzerinden gerçekleÅŸtirilen dolandırıcılıklar ise 1 milyon 348 bin dolar seviyesinde kaldı. Ä°nternet üzerinden gerçekleÅŸtirilen bu dolandırıcılık olaylarının toplamdan aldığı pay da yüzde 11.5 oldu. Sahte baÅŸvuru ve sahibine ulaÅŸmayan kredi kartlarıyla gerçekleÅŸtirilen dolandırıcılıkların payı ise yüzde 4’ü geçmedi.Sıralama, 2005 yılının ilk dört ayında da deÄŸiÅŸmedi. Yılın ilk dört ayında toplam 3 milyon 893 bin dolarlık 18 bin 901 adet dolandırıcılık iÅŸlemi gerçekleÅŸti. Sahte, çalıntı ve kayıp kartla yapılan dolandırıcılıkların payı az da olsa gerilerken, Ä°nternet üzerinden gerçekleÅŸtirilen dolandırıcılıklarda da az bir artış gözlendi. GeçtiÄŸimiz yıl yüzde 11.5 seviyesinde olan bu dolandırıcılıkların payı, yılın ilk dört ayında yüzde 17’ye ulaÅŸtı.Sertaç Özinal, Ä°nternet üzerinden gerçekleÅŸtirilen dolandırıcılık iÅŸlemlerinin gerek adetsel gerekse parasal boyut açısından diÄŸerlerine oranla düşük seviyelerde bulunmasına raÄŸmen, yine de tüketicileri sanal kart kullanmaları konusunda uyarmadan etmiyor. Sanal kart kullanıldığı taktirde, kart kopyalansa dahi limitin düşük olması nedeniyle, kaybın büyük boyutlara ulaÅŸmayacağını, bunun da itiraz durumunda geri alınabileceÄŸini söyleyerek, yüreklere su serpiyor.internet’ten alışveriÅŸte nelere dikkat eTmeliÄ°nternet ortamında mümkün olduÄŸu kadar fiziki ortamda geçerliliÄŸi olmayan ve limiti sıfırlanabilen ‘sanal kart’lar tercih edilmeli.Ä°nternet üzerinden kredi kartlarıyla alışveriÅŸ yapılırken güvenliÄŸi uluslararası sertifikalar ile saÄŸlanan alışveriÅŸ sitelerinden, uluslararası kart kuruluÅŸlarının güvenlik sistemine dahil olan bankaların kartlarını kullanmaya özen gösterilmeli.Banka logosu ve adı kullanılsa bile kiÅŸisel bilgileri isteyen e.postalar ve siteler yanıtlanmamalı.Ä°nternet kafeteryalar gibi halka açık ve kalabalık yerlerde bulunan bilgisayarlardan Ä°nternet aracılığıyla alışveriÅŸ yapılmamalı.Güvenilir olmayan sitelerden exe, .com, .vbs, .jpg gibi uzantılarından dosyalar bilgisayara indirilmemeli.Kredi kartları sanal ortamda kullanılırken artan virüs tehlikelerine dikkat edilmeli. Tüketiciler her zaman bilgisayarlarına antivirüs programı yüklemeli ve bu programları güncellemeli.Bazı siteler sahte adres ve dizaynları kullanarak kredi kartı numaralarını kolayca ele geçirebilmekte. Böyle bir durumla karşılaÅŸmamak için bankaların Ä°nternet ÅŸubelerine e.postalarla iletilen linklerle deÄŸil, Ä°nternet tarayıcı programları ile girilmeli.Â
button