Kravata sahip çıkamadık
Güncelleme Tarihi:
Muharrem AYDIN/İSTANBUL
Oluşturulma Tarihi: Ocak 13, 2002 02:03
Kim 500 Milyar İster adlı yarışma programında ‘‘Kravat hangi ülkeden çıkmıştır?’’ sorusuna ‘‘Hırvatlar’’ yerine ‘‘Fransızlar’’ yanıtını veren yarışmacı Mustafa Erhan Sözen'in doğru yanıt verdiğini ve hakkını aramak için mahkemeye başvuracağını açıklaması, Hırvat basınında geniş yer buldu.
Hırvatistan'ın en ünlü kravat markası ‘‘Croata’’ı üreten firmanın ihracat sorumlusu Suzana Skoko, ‘‘Bizim kravata sahip çıkmamız mümkün değildi. Çünkü bizim bir ülkemiz yoktu’’ dedi.
TÜRKİYE'de çıkan gazete haberlerinin Hırvat basınına geniş bir şekilde yansımasının ardından önceki gün Türkiye'ye gelen Suzana Skoko, beraberinde Mustafa Erhan Sözen'e, tamamen elle yapılan, üzerinde geleneksel Hırvat motiflerinin bulunduğu ve yalnızca 4 adet üretilen, yaklaşık 250 milyon lira değerindeki ipek bir kravatı hediye olarak getirdi. Skoko'nun ihracat sorumlusu olduğu Croata firmasının Türkiye Distribütörü olan Tureks İthalat ve İhracat AŞ'nin sahibi Oytun Özbay, ‘‘Yarışmanın yapımcı firması MED Yapım, Skoko ve Mustafa Bey'i Hülya Avşar Show'da biraraya getirmek istedi. Stüdyoya gittik ama Mustafa Bey hediye kravatı almadığı gibi, programa çıkmak için bizden para istedi. Kendisine olumsuz yanıt verince de programa katılmadı’’ dedi. Skoko, kravatın Hırvatlardan çıkarak tüm dünyaya yayıldığını şöyle aktardı:
EŞLERİ DÜĞÜMLÜYORDU
‘‘Mustafa Bey'in iddiası doğru değil. Çünkü Romalı, Fransız ve İtalyanlar bile tarih kitaplarında kravatın bize ait olduğunu kabul ediyor. Ana Britannica Ansiklopedisi de bunu doğruluyor. Çünkü bazı cesur Hırvat askerleri, 17'nci yüzyılda, Fransa Kralı 14'üncü Louis zamanında Fransa için savaşıyordu. Savaşmak için, lejyoner olarak ülkelerinden Fransa'ya giden Hırvat askerlerinin boyunlarına, geride bıraktıkları eşleri ya da kızkardeşleri geri dönüşün sembolü olsun diye, özel olarak düğümledikleri eşarp türü kumaş parçalarını bağlarlarmış. Hırvat askerleri Paris'e girdiğinde ise başta Kral 14'üncü Louis olmak üzere, Fransız Mahkemesi üyeleri ve diğer halk da bu özel düğümlü kumaş parçalarını çok beğenmişler. Zamanla bu kumaş, kravat adını almış. Çünkü ‘Hırvat usülü'nün Fransızca'daki karşılığı ‘La cravatta'dır. Bu yüzden Hırvat usulü düğümlenen bu kumaş, zamanla kravat adını almış ve Fransa'nın yanı sıra tüm dünyada yaygınlaşmış.’’
Her desenin bir öyküsü var
Croata kravatlarının üretimi için özel dizayn stüdyolarına sahip olduklarını belirten Skoko, şunları anlattı: ‘‘Kravat Hırvatistan'da özel bir yere sahip. Hemen hemen her Hırvat erkeğinin Croata marka bir kravatı vardır. Kravatlarımız yüzde yüz ipektir. Bazı kravatlarımız tamamen el yapımıdır. Üzerindeki desenleri tarihsel sembollerden seçiyoruz. Bunların en ünlüsü ise Dalmaçya'dır. Kravatlarımızda kullandığımız her
figürün bir öyküsü vardır ve bu öyküler Hırvatça ve İngilizce olarak kravat kutusunun içinde etiket halinde anlatılır. Bu uygulama dünyanın hiçbir kravat markasında yoktur.’’
Akademisini kurduk
Kravatın Hırvatlar'dan çıktığını, ancak zamanla İngiltere, İtalya ve Fransa'daki moda dünyasının kravata daha çok sahip çıktığını belirten Suzana Skoko, şöyle konuştu:
‘‘Bizim o dönemlerde kravata sahip çıkmamız mümkün değildi. Çünkü bizim bir ülkemiz yoktu. Bağımsızlığımızı 1992 yılında sağladık. Bu yüzden yalnızca kravat konusunda değil, hiçbir konuda uluslararası alanda sesimizi çıkaramadık. Ama 1994 yılında Prof. Marijan Bujic, kravat üzerine yaptığı araştırmalarda elde ettiği bütün belge ve dokümanları toplayarak bir Kravat Akademisi (Academia Cravatica) kurdu. Bu akademisinin misyonu, kravatın Hırvatlar'a ait olduğunu tüm dünyaya anlatmak. Akademi bünyesinde bir kravat müzesi de oluşturmaya çalışıyoruz.’’
Demirel de mağazamızı gezdi
Hırvatistan'da yalnızca kravat üretimi yapan tek firma olduklarını ve firmayla aynı ismi taşıyan ‘‘Croata’’ marka kravatların büyük üne sahip olduğunu belirten Suzana Skoko, Hırvatistan'a resmi ziyarette bulunan çok sayıda devlet adamının Croata marka kravat taktığını ve bunu Hırvat yetkililerine gururla gösterdiklerini söyledi. Skoko ayrıca, ülkelerine gelen tüm devlet adamı ya da ünlü kişilere Croata marka kravat hediye edildiğini, Cumhurbaşkanlığı döneminde Süleyman Demirel'in de Hırvatistan'a geldiğinde, Zagreb'teki mağazalarını ziyaret ettiğini belirtti. Geçen yıl 130 bin adet kravat ürettiklerini ve bu üretimin her yıl yüzde 20 oranında arttığını belirten Skoko, ‘‘Ürettiğimiz kravatların yüzde 70'ini iç piyasaya sürüyoruz. Geri kalan yüzde 30'unu ise ihraç ediyoruz.’ dedi.
TÜRKİYE'de çıkan gazete haberlerinin Hırvat basınına geniş bir şekilde yansımasının ardından önceki gün Türkiye'ye gelen Suzana Skoko, beraberinde Mustafa Erhan Sözen'e, tamamen elle yapılan, üzerinde geleneksel Hırvat motiflerinin bulunduğu ve yalnızca 4 adet üretilen, yaklaşık 250 milyon lira değerindeki ipek bir kravatı hediye olarak getirdi. Skoko'nun ihracat sorumlusu olduğu Croata firmasının Türkiye Distribütörü olan Tureks İthalat ve İhracat AŞ'nin sahibi Oytun Özbay, ‘‘Yarışmanın yapımcı firması MED Yapım, Skoko ve Mustafa Bey'i Hülya Avşar Show'da biraraya getirmek istedi. Stüdyoya gittik ama Mustafa Bey hediye kravatı almadığı gibi, programa çıkmak için bizden para istedi. Kendisine olumsuz yanıt verince de programa katılmadı’’ dedi. Skoko, kravatın Hırvatlardan çıkarak tüm dünyaya yayıldığını şöyle aktardı:
EŞLERİ DÜĞÜMLÜYORDU
‘‘Mustafa Bey'in iddiası doğru değil. Çünkü Romalı, Fransız ve İtalyanlar bile tarih kitaplarında kravatın bize ait olduğunu kabul ediyor. Ana Britannica Ansiklopedisi de bunu doğruluyor. Çünkü bazı cesur Hırvat askerleri, 17'nci yüzyılda, Fransa Kralı 14'üncü Louis zamanında Fransa için savaşıyordu. Savaşmak için, lejyoner olarak ülkelerinden Fransa'ya giden Hırvat askerlerinin boyunlarına, geride bıraktıkları eşleri ya da kızkardeşleri geri dönüşün sembolü olsun diye, özel olarak düğümledikleri eşarp türü kumaş parçalarını bağlarlarmış. Hırvat askerleri Paris'e girdiğinde ise başta Kral 14'üncü Louis olmak üzere, Fransız Mahkemesi üyeleri ve diğer halk da bu özel düğümlü kumaş parçalarını çok beğenmişler. Zamanla bu kumaş, kravat adını almış. Çünkü ‘Hırvat usülü'nün Fransızca'daki karşılığı ‘La cravatta'dır. Bu yüzden Hırvat usulü düğümlenen bu kumaş, zamanla kravat adını almış ve Fransa'nın yanı sıra tüm dünyada yaygınlaşmış.’’
Her desenin bir öyküsü var
Croata kravatlarının üretimi için özel dizayn stüdyolarına sahip olduklarını belirten Skoko, şunları anlattı: ‘‘Kravat Hırvatistan'da özel bir yere sahip. Hemen hemen her Hırvat erkeğinin Croata marka bir kravatı vardır. Kravatlarımız yüzde yüz ipektir. Bazı kravatlarımız tamamen el yapımıdır. Üzerindeki desenleri tarihsel sembollerden seçiyoruz. Bunların en ünlüsü ise Dalmaçya'dır. Kravatlarımızda kullandığımız her
figürün bir öyküsü vardır ve bu öyküler Hırvatça ve İngilizce olarak kravat kutusunun içinde etiket halinde anlatılır. Bu uygulama dünyanın hiçbir kravat markasında yoktur.’’
Akademisini kurduk
Kravatın Hırvatlar'dan çıktığını, ancak zamanla İngiltere, İtalya ve Fransa'daki moda dünyasının kravata daha çok sahip çıktığını belirten Suzana Skoko, şöyle konuştu:
‘‘Bizim o dönemlerde kravata sahip çıkmamız mümkün değildi. Çünkü bizim bir ülkemiz yoktu. Bağımsızlığımızı 1992 yılında sağladık. Bu yüzden yalnızca kravat konusunda değil, hiçbir konuda uluslararası alanda sesimizi çıkaramadık. Ama 1994 yılında Prof. Marijan Bujic, kravat üzerine yaptığı araştırmalarda elde ettiği bütün belge ve dokümanları toplayarak bir Kravat Akademisi (Academia Cravatica) kurdu. Bu akademisinin misyonu, kravatın Hırvatlar'a ait olduğunu tüm dünyaya anlatmak. Akademi bünyesinde bir kravat müzesi de oluşturmaya çalışıyoruz.’’
Demirel de mağazamızı gezdi
Hırvatistan'da yalnızca kravat üretimi yapan tek firma olduklarını ve firmayla aynı ismi taşıyan ‘‘Croata’’ marka kravatların büyük üne sahip olduğunu belirten Suzana Skoko, Hırvatistan'a resmi ziyarette bulunan çok sayıda devlet adamının Croata marka kravat taktığını ve bunu Hırvat yetkililerine gururla gösterdiklerini söyledi. Skoko ayrıca, ülkelerine gelen tüm devlet adamı ya da ünlü kişilere Croata marka kravat hediye edildiğini, Cumhurbaşkanlığı döneminde Süleyman Demirel'in de Hırvatistan'a geldiğinde, Zagreb'teki mağazalarını ziyaret ettiğini belirtti. Geçen yıl 130 bin adet kravat ürettiklerini ve bu üretimin her yıl yüzde 20 oranında arttığını belirten Skoko, ‘‘Ürettiğimiz kravatların yüzde 70'ini iç piyasaya sürüyoruz. Geri kalan yüzde 30'unu ise ihraç ediyoruz.’ dedi.