Korsanı yolcu yakaladı

Adana-Ankara seferini yapan RJ-100 tipi Gaziantep uçağı, kendisini ‘‘Allahın şehidi’’ diye tanıtan Mehmet Dal adlı bir kişi tarafından kaçırıldı. Korsan, taşıdığı oyuncak pandanın içinde bomba olduğunu belirterek, pilot ve yolcuları tehdit etti. Tahran'a gitmek isteyen korsan, ‘‘yakıt yeterli değil’’ denilerek Diyarbakır'a inmeye ikna edildi. Özel tim operasyon için emir beklerken, korsan yolcular tarafından etkisiz hale getirildi.

Ankara'ya gitmek üzere dün saat 21.05'te Adana Şakir Paşa Havalimanı'ndan 5 mürettebat ve 62 yolcusuyla havalanan THY'ye ait TK-491 sefer sayılı RJ-100 tipi Gaziantep uçağı, KKTC uyruklu bir hava korsanı tarafından kaçırıldı. Korsan, uçak havalandıktan 26 dakika sonra, bir puro yakıp, yolcuları elinde tuttuğu fitili ateşlemekle tehdit etti. Kendine ‘‘Allah'ın şehidiyim’’ diyen 1.65 boyunda, 30- 35 yaşlarındaki korsan, elindeki siyah beyaz panda oyuncak ayının içinde patlayıcı olduğunu iddia ederek İran'a gitmek istediğini bildirdi.

Bunun üzerine pilotlar Ali Gürkan, Erdoğan Koç ile Sevgi Akbulut, Şöhret İşsever, Aylin Elbasanlı'dan oluşan uçuş ekibi Adana Hava Trafik Kontrol Kulesi'ne 7400 numaralı gizli Hi Jack (Uçak kaçırılıyor) alarmını gönderdi. Kıbrıs uyruklu olduğu belirlenen hava korsanının isteği üzerine uçak önce Van istikametine döndü, ancak pilotlar yeterli yakıt bulunmadığını belirterek teröristi Diyarbakır'a inme konusunda ikna ettiler. İlk denemesinde pisti pas geçen uçak ikinci denemede tekerlek koydu. İran'a gitmek için yeni ekip ve daha büyük bir uçak isteyen korsan, ‘‘Uçaktaki kimseye zarar vermek istemiyorum. İran'a gitmek istiyorum. İki pilotla 5 kişiyi yanıma alacağım. Kadın ve çocukları bırakacağım’’ dedi.

ANKARA'DAN ÖZEL TİM

Olay duyulur duyulmaz, Ankara'da bulunan uçak kaçırmalara dönük operasyonları yapma yetisine sahip özel bir TİM, hemen Diyarbakır'a gönderildi. Alana ayrıca bir psikolog getirildi. Olağanüstü Hal Bölge Valisi Aydın Arslan, İl Valisi Nafiz Kayalı, Emniyet Müdürü Gaffar Okan ile 2. Taktik Hava Kuvvet Komutanlığı'ndaki üst düzey görevliler de havalimanına geldi.

HASTALARI BIRAKTI

Korsan, fenalaşan yolcuları saat 23.00'ten itibaren bırakmaya başladı. İlk olarak bir hostes ile 8'i hastalanan 28 yolcu uçağı terk etti. Emniyet Müdürü Gaffar Okan, hava korsanı ile temasını sürdürürken, hava korsanının, alkollü bir yolcunun saldırısına uğradığı ve bu kişiyi etkisiz hale getirdiği telsiz anonslarından anlaşıldı.

Saat 00.30 sıralarında, özel hareket timleri, bir operasyon için uçağa yaklaştı. Timler, son anda Emniyet Müdürü'nün emri ile geri çekildi.

Bu arada yurt dışındaki Ulaştırma Bakanı Necdet Menzir'e vekalet eden Devlet Bakanı Refaiddin Şahin, ikna edilememesi halinde korsanın isteklerinin yerine getirileceğini belirtti. Şahin, İran hava sahasının hergün saat 22.30'dan itibaren kapandığına da dikkat çekerek, korsana bunun anlatıldığını ve zaman kazanılmasına çalışıldığını bildirdi.

YOLCU OPERASYONU

Ankara'dan gönderilen özel tim, bu arada uçağa yanaştı ve operasyon için emir verilmesini bekledi. Özel tim operasyon için emir beklerken, uçaktaki yolcular, ‘‘Temizlik yapalım’’ diyerek kendi operasyonlarını başlattı. Yolculardan Avukat Vedat Gülşen ile Erdener Özekli, korsanın üzerine atlayarak, yere devirdi. Saatler 01.40'ı gösterirken, yolcular korsanı etkisiz hale getirdi ve uçağın kapısını açarak özel tim görevlilerine teslim etti. Korsan, derhal uçaktan indirilerek askeri bir ambülansla alandan uzaklaştırılırken, tüm yolcular sağ salim kurtuldu.

Adını Muhammet olarak açıklayan korsanın, 1967 Adana Karataş nüfusuna kayıtlı Mehmet Dal olduğu belirlendi.

63 yolcu

Korsan dahil, 63 yolcunun isimleri şöyle:

Shuman Salatha, Mersin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Vural Ülkü, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Sedat Ünal, Ahmet Önal, Gürol Bahadır, Aydın Sümer, A. Aziz Yazar, Ahmet Kerpitçi, Dönmez Güler, Ahmet Yardım, Fatih Demirdış, Tunç Öztürk, Hüseyin Kılıç, Hamit İzol, Ömer Meti, Nadir Saygılı, Gülseren Karge, Tuğba Kaymak, Ali Ataklı, Enver Sungur, Seyfettin Tatlı, Yasemin Çolak, Haluk Ergün, Prof. Doğan Taner, Prof. Kazım Türker, Abdelselam Ikak, Haydar Seham, Musa Seyyar, Meryem Maiwald, Erdener Özekli, Osman Uzuner, Adnan Erdem, Serdar Özdemir, E. Volkan Kalyoncu, Ünye Çimento Genel Müdürü Hikmet Dizdaroğlu, Oyak Genel Müdür Yardımcısı Hasan Işık, İhsan Beyazıt, Servet Moran, Vedat Gülşen, Nihat Özdemir, Ml. Yeşilbağ, G. Bollito, Fahrettin Ulusoy, Seviye Öncel, Sabahattin Ütkür, Fikret Moray, Çağhan Bacaksızlar, Fatih Levent, İbrahim Aydın, Bülent Özdemir, Fatih Kösebalan, Adana Çimento Yönetim Kurulu üyesi emekli orgeneral Metin Okçu, Adana Çimento yönetim kurulu üyesi emekli orgeneral Halil Sezal, Gökhan Terzioğlu, M. Sait Göksu, Adem Sezginer, Ergin Gürsoy, Hakan Alfat, İsmet Sandalcı, Refik Karahan, Adem Dinçer, Turhan Toydemir, Mehmet Dal (uçağı kaçıran korsan).

Üzerine atlayıp, hemen pandasını elinden aldık

Mehmet Dal adlı hava korsanını etkisiz hale getiren kahraman yolcular, olayın başlangıcını şöyle anlattı:

‘‘Önce tuvaleti sordu, hostes arkada olduğunu söyleyince, ön tarafa gitmek istediğini söyledi. Ön tarafa yürüdü, kokpitin perdesini açtı. Aksanlı konuşuyordu. Elinde siyah beyaz oyuncak panda ayı vardı. İçinin barut ve çivi dolu olduğunu söylediği oyuncağın içinden sarkan fitil görünüyordu. Diğer elinde tuttuğu puro ile fitili ateşleyeceğini söylüyordu. Kimseye zarar vermek istemediğini söyledi. İçki içen bir yolcuya kızdı ve uçakta içki içilmesini yasakladı. Bu sırada hostesten kaşkol istedi. Kaşkolla yüzünü sakladı.’’

KİMLİKLERİ TOPLADI

Kaçırıldıklarını, korsanın ‘‘Kapıyı aç’’ diye bağırmasıyla anladıklarını belirten yolculardan Nadir Saygılı, şöyle devam etti: ‘‘Pilot endişeye gerek olmadığını söyledi. Bu sırada hava korsanı hosteslere talimat vererek herkesin kimliğini toplattı ve tek tek inceledi. Sonra da, bunların arasından seçeceği 5 kişiyle Tahran'a gideceğini söyledi.’’

Korsanın üzerine atlayarak etkisiz hale getiren yolculardan Avukat Vedat Gülşen, yolcu operasyonunu şu ifadeyle dile getirdi:

ÜZERİNE OTURDU

‘‘Korsan, ben bunu Allah yolunda yapıyorum. Bunun için canımı adadım. Oyuncak ayının içinde bomba olabileceğine inanmıyordum. Bir bayan yolcudan yerimizi değiştirmek için izin istedim. Müdahale edeceğiz dedim. Adana'da çok sıkı güvenlik önlemi var. Ben avukat olduğum halde çantamı didik didik ettiler. Benim Erdener Bey'le müdahale edeceğimi anlayınca, beni dördüncü sıraya gönderdi.

Erdener Bey üzerine atladı. Elindeki pandayı aldı. Samsunlu bir arkadaş vardı, ağırdı, oda korsanın üzerine oturdu. Ben de yerimden korsanın üzerine atladım. Onu tamamen etkisiz hale getirdik. Sonra kapıyı açarak onu aşağıya attık.’’

Ecevit, Bakanlığa taksi ile gitti

Olayın haber alınmasının ardından, Başbakan Yardımcısı Ecevit, beraberindeki Devlet Bakanı Hüsamettin Özkan ile ticari taksiyle İçişleri Bakanlığı'na geldi. Ecevit, bir süre önce Bakanlığa gelmiş olan İçişleri Bakanı Murat Başesgioğlu ile durum değerlendirmesi yaptı. İlerleyen dakikalarda İçişleri Bakanlığı'na Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel, Emniyet Genel Müdürü Necati Bilican, OHAL Valisi Aydın Aslan, Diyarbakır Valisi Nafiz Kayalı da geldi. Bu arada İçişleri Bakanı Murat Başesgioğlu'nun başkanlığında, Necati Bilican'ın da yeraldığı ‘‘Kriz masası’’ oluşturuldu. İstanbul Atatürk Havalimanı'nda da bir kriz masası oluşturuldu. THY Yönetim Kurulu Başkanı Cem Kozlu, Genel Müdür Yusuf Bolayırlı ve şirket yöneticileri, gelişmeleri burada anında izledi.

KORSAN ACEMİ

Yetkililer, uçağın kaçırılma biçimi, yöntem ve gelişmelerden çıkan izlenimin, korsanın acemi olduğu yönünde ağırlık kazandığını bildirdiler. Korsanın ağırlıklı olarak yalnız olduğunun sanıldığı ve bundan da organize bir kaçırma olayıyla karşı karşıya bulunulmadığı sonucunun çıktığı belirtildi. Korsanın yeni bir uçuş ekibi istediğini kaydeden yetkililer, ‘‘Bundan da pilotların bir gerekçeyle uçamayacakları konusunda korsanı ikna ettikleri anlaşılıyor’’ dediler. Ayrıca korsanın uçağı Diyarbakır'a indirmesinin de büyük acemilik olduğu savunuldu. Askeri liman olan Diyarbakır Havalimanı'ndan uçağın kalkış izni alabilmesi oldukça zor. Ayrıca Türkiye'deki en gelişmiş yeteneklere sahip ve uçak kaçırma konusunda uzmanlaşmış Özel Tim mensupları da Diyarbakır'da bulunuyor.

Demirel canlı yayında öğrendi

Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Gaziantep uçağının kaçırılmasını dün akşam canlı yayına katıldığı Show TV'deki 32. Gün programında öğrendi. Yayın sürerken yaveri, Demirel'e bir not ulaştırdı. Notta, Gaziantep uçağının kaçırılması ve sonraki gelişmelere yer veriliyordu. Demirel de bu notu canlı yayında okuyarak izleyicilere duyurdu. Program süresince zaman zaman Demirel'e olayla ilgili gelişmeler de aktarıldı. Demirel, ‘‘Müessif bir hadise. Umuyorum bizi üzecek hadise olmadan yolcular kurtarılır’’ dedi.

Kriz masaları devrede

Hava korsanının uçağı ele geçirmesi üzerine pilotlar özel bir sinyalle, kaçırıldıklarını Ankara Esenboğa Havalimanı'na bildirdi. Bu andan itibaren uçağın seyri izlemeye alındı. Hava korsanının Tahran'a götürmek istediği uçak, yakıt ikmali bahanesiyle Diyarbakır'a indirildi. Ulaştırma Bakanlığı'nın yanısıra, Adana ve Diyarbakır'da Kriz Masası oluşturuldu. Adana'da Vali Oğuz Kaan Köksal başkanlığındaki Kriz Masası, bir yandan hava korsanının uçağa nasıl girdiğini, silah sokup sokmadığını araştırırken, bir yandan da yolcu yakınlarına bilgi ulaştırıldı. Uçağın Diyarbakır'a yönelmesinden hemen sonra, Olağanüstü Hal Bölge Valisi Aydın Arslan, İl Valisi Nafiz Kayalı, Emniyet Müdürü Gaffar Okan ile 2'nci Taktik Hava Kuvvet Komutanlığı'ndaki üst düzey görevliler de alana geldi. Uçağa operasyon için hazırlık yapıldı.

Pilotlar müdahale edemiyor

Havacılık kurallarına göre, pilotun hava korsanına karşı çıkma hakkı bulunmuyor. Kaptan pilot, yolcuların güvenliği açısından hava korsanının söylediği herşeyi yapmakla yükümlü. Ancak pilot, kaçırma sırasında uçakta bulunan özel bir düğme ile radar kontrol merkezine kaçırıldığı sinyalini gönderiyor. Radar ekranında özel sinyali gören radar kontrol, kural gereği pilot ile temasa geçerek, ‘‘Niyetiniz ne efendim’’ sorusunu yöneltiyor ve şifreli konuşma başlıyor. Pilot da kaçırılmakta olduğu yönü radar kontrol merkezine bildiriyor. Bunun üzerine merkez hava korsanının şüphelenmemesi için ‘‘Anlaşıldı, iyi uçuşlar’’ yanıtını veriyor.