OluÅŸturulma Tarihi: Åžubat 18, 2004 00:00
Korsan yayınla mücadele için bazı kanunlarda değişiklik yapılmasını öngören yasa tasarısı, TBMM Milli Eğitim Kültür Turizm Gençlik ve Spor Komisyonu'nda kabul edildi. Kitap ile kaset, CD, VCD ve DVD gibi materyallerin sokakta satışına izin verilmemesini öngören tasarıda, korsan yayın faaliyetleri de ''organize suçlar'' kapsamına alınıyor. Tasarı ile 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında korunan eser, icra ve yapımların tespit edildiği kitap, kaset, CD, VCD ve DVD gibi mevcut materyaller ile ileride bulunacak teknik imkanlardan yararlanılarak üretilecek taşıyıcı materyallerin, yetkili mercilerden izin alınmış ve işgal harcı ödenmiş olsa bile sokakta satışının engellenmesi amaçlanıyor.     RÜSUM VERGİSİ BAKANLIK'A    Komisyonda verilen bir önerge ile ''rüsum vergisi'' olarak bilinenve sinema biletlerinden alınan yüzde 10 oranındaki verginin bundan sonra belediyeler tarafından değil, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca toplanması kararlaştırıldı. Toplanan paraların yüzde 75'i sinema sektörünün gelişimi için harcanacak, yüzde 25'i de
film gösteriminin yapıldığı yerin belediyelerine verilecek. Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı'na göre, radyo ve televizyon kuruluşlarınca yayınlanan ve iletilen eser, icra, fonogram ve yapımlar için ödenecek telif hakları da hüküm altına alınıyor. Buna göre, radyo-televizyon kuruluşları, eser sahipleri, bağlantılı hak sahipleri veya bu kişilerin üyesi oldukları meslek birlikleri ile sözleşme yapacak ve bu sözleşmeyle belirlenen mali hak bedellerini ödemekle yükümlü olacak. Tasarıyla Sinema, Video ve Müzik Eserleri Denetleme Kurulu'nun oluşumu ve karar alma şekli de değiştirilecek. Kurul, 9 üyeden oluşacak ve 5 üyenin aynı yönde oyuyla karar alınacak. Tasarı, eserlerin film ve fonogram hak sahipliğinde ispat kolaylığı sağlanması amacıyla eser ve yapımların kayıt ve tescil usullerini de yeniden düzenliyor. Tasarı, serbest sözleşmeyi esas alan bir sistem ile taraflar arasında uzlaşma sağlanması amacıyla umuma açık mahallerde eser, icra,fonogram, yapım ve yayınların kullanılması veya iletilmesine ilişkin ödemelerin usule bağlanmasını da öngörüyor.     MESLEK BİRLİĞİ KURULMASINA OLANAK SAĞLANIYOR     Tasarıya göre, Fikir ve Sanat Eserleri Yasası'na uygun olarak düzenlenmiş sözleşmelerle eser veya hak
sahibinden mali hakları kullanma yetkilerini devralarak veya eser üzerindeki hakları kullanarak, süreli olmayan yayınları basanlar meslek birliÄŸi kurabilecek. Ayrıca tüzel kiÅŸiler de eser sahipliÄŸi alanında meslek birliÄŸi oluÅŸturabilecek. Tasarı ile meslek birliklerinin yükümlülükleri ve tarife tespitineiliÅŸkin esaslar da yeniden düzenlendi. Buna göre, birlikler temsil ettikleri eser, icra, fonogram ve yapımlar ile üyelerine iliÅŸkin tüm bilgileri bakanlığa bildirecek ve ilgili kiÅŸilere açık bu bilgileri 3 ayda bir güncelleyecek. Birlikler, üyelerinin haklarının idaresini hakkaniyete uygun koÅŸullarda saÄŸlamak ve elde ettikleri gelirleri dağıtım planlarına uygun olarak hak sahiplerine dağıtmakla yükümlü olacak. Birliklerin hesapları yeminli mali müşavirlerce onaylanacak. Tarifeler, uluslararası uygulamaların ülkenin koÅŸullarına uyarlanabilirliÄŸi göz önünde bulundurularak makul seviyede belirlenecek. Aynı alanda faaliyet gösteren birlikler tarife tespiti sözleÅŸmesi yapılmasında beraber hareket edebilecek. Aynı alanda birden fazla meslek birliÄŸi olduÄŸunda bu birlikler temsil kabiliyetleri ile temsil ettikleri eser, icra, fonogram, yapım ve yayınlara iliÅŸkin kullanım oranlarını bakanlığa bildirmekle yükümlü olacak. Meslek birlikleri idari ve mali açıdan Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından denetlenecek.     SAHNEYE KONMUÅž ESERLER               Radyo-televizyon kuruluÅŸları uydu ve kablolu yayın kuruluÅŸları ilemevcut veya ilerde bulunacak teknik imkanlardan yararlanılarak yayın veya iletim yapacak kuruluÅŸlar, yayınlarda yararlanacakları opera, bale, tiyatro ve benzeri sahneye konmuÅŸ eserlerle ilgili olarak hak sahiplerinden önceden izin alacaklar. Bu kuruluÅŸlar sahneye konmuÅŸ eserler dışında kalan eser, icra, fonogram ve yapımlar için meslek birlikleri ile sözleÅŸme yaparak izin almak zorunda olacak. Fikri mülkiyet haklarının korunması ve etkin bir ÅŸekilde takibininsaÄŸlanması amacıyla fikir ve sanat eserlerinin tespit edilmesi ve çoÄŸaltılmasına iliÅŸkin materyalleri üreten veya bu materyallerin dolum, çoÄŸaltım ve satışına yapan ya da herhangi bir ÅŸekilde yayan ve umuma arzeden yerler bakanlıkça sertifikalandırılacak. Mimari eserler hariç olmak üzere güzel sanat eserlerinin asılları ile özgün eser olduÄŸu kabul edilen kopyalarının koruma süresi içerisinde satılarak el deÄŸiÅŸtirmesi durumunda, eser sahibi de pay alabilecek. Eserin önceki satış bedeli ile son satış bedeli arasında açık bir oransızlık varsa satışı gerçekleÅŸtirilen bedel farkından uygun bir payı eser sahibine ya da mirasçılarına, bunlar da yoksa ilgili alan meslek birliÄŸine ödeyecek.     AÄžIR CEZALAR GELÄ°YOR      Tasarı, yasaya aykırı hareket edenlere ağır cezalar da öngörüyor. Tasarı ile manevi hakların ihlali ile ilgili cezalar yeniden düzenlenirken yargının takdir yetkisi geniÅŸletiliyor. Buna göre, manevi hakları ihlal eden kiÅŸilere 2 yıldan 4 yıla kadar hapis veya 50 milyar liradan 150 milyar liraya kadar ağır para cezası ya da her iki cezanın birlikte verilmesi hükmolunacak. SözleÅŸmeye aykırı olarak bir eser veya iÅŸlenmelerinin kendi tarafından çoÄŸaltılmış nüshalarını satan veya dağıtanlara 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya 10 milyar liradan 50 milyar liraya kadar ağır para cezası ya da her iki ceza birlikte verilecek. Hak sahibinin izni olmaksızın bir eseri ve çoÄŸaltılmış nüshalarınısatan kiÅŸilere 3 ay ila 2 yıl arasında hapis veya 5-50 milyar lira arasında ağır para cezası ya da her iki ceza birlikte hükmolunacak. Hak sahibinin izni olmaksızın bir eseri iÅŸleyen, çoÄŸaltan, yayan yasal veya yasal olmayan yollardan ülkeye sokan, ticaret konusu yapan,topluma açık yerlerde gösteren veya temsil eden dijital iletim de dahil olmak üzere her çeÅŸit iÅŸaret, ses veya görüntü iletimine yarayanaraçlarla yayan veya yayımına aracılık eden kiÅŸilere de 2-4 yıl hapis,50-150 lira ağır para cezası veya her iki para cezası birlikte verilecek.     ESERLERÄ°N TIPKI BASIMINI YAPAN VE ÇOÄžALTANLARA CEZA                     Kanuna aykırı olarak çoÄŸaltıldığını bildiÄŸi veya bilmesi gerektiÄŸibir eserin nüshalarını ticari amaçla elinde bulunduranlar, hakkı ve yetkisi olmadığı halde eser üzerindeki mali hak ve ruhsatı baÅŸkasına devreden veya veren ya da herhangi bir tasarruf konusu yapanlar da cezalandırılacak. Yegane amacı bir bilgisayar programını korumak için uygulanan bir teknik aygıtın geçersiz kılınmasına veya izinsiz ortadan kaldırılmasına yarayan herhangi bir teknik aracı, ticari amaçla elindebulunduran veya dağıtan kiÅŸilere 2-4 yıl hapis, 5-150 milyar lira ağırpara cezası ya da her iki ceza birlikte verilecek. Eser nüshalarının, yapımların ve fonogramların tıpkıbasım ve yayımını yapanlara da 3-6 yıl hapis, 20-200 milyar lira para cezası veya her iki ceza birlikte uygulanacak. Suçun tekrarı üzerine verilen hapis cezası ertelenemeyecek, para cezasına veya tedbire çevrilemeyecek. Öngörülen suçlara unsurları taşıması halinde Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu'nun hükümleri uygulanacak.         KORSAN YAYINLARIN Ä°MHASI     Korsan basım, yayım ve dağıtımı yapılan materyal hakkında mahkeme tarafından bir daha kullanılmamak üzere imha kararı verilebileceÄŸi gibi aynen veya vasıfları bozularak hammadde olarak satışı da hükmolunabilecek. Buna iliÅŸkin esaslar yönetmelikle belirlenecek. Tasarı radyo televizyon kuruluÅŸlarının gerçekleÅŸtirdikleri yayınlar üzerindeki yetkilerini de düzenliyor. Sözkonusu kuruluÅŸlar; yayınlarının tespit edilmesine diÄŸer yayın organlarınca eÅŸ zamanlı, gecikmeli veya yeniden iletimine, uydu veya kablo ile dağıtımına izin verme ve yasaklama hakkına sahip olacak. Ayrıca, özel kullanımlar hariç olmak üzere yayınlarının doÄŸrudan veya dolaylı bir ÅŸekilde çoÄŸaltılmasına ve dağıtılmasına izin verebilecekleri gibi bu eylemleri yasaklayabilecekler. Radyo ve televizyonlar kendi yayınlarının üçüncü kiÅŸi ve kuruluÅŸlar tarafından umuma iletilmesi ve ÅŸifreli yayınlarının çözülmesine iliÅŸkin izin verme veya yasaklama hususlarında da hak sahibi olacaklar.         BANDROL ZORUNLU HALE GELÄ°YOR    Tasarı, musıki ve sinema eserlerinin çoÄŸaltılmış nüshaları ile süreli olmayan yayınlara bandrol yapıştırılmasını zorunlu tutuyor. Ayrıca, kolay kopyalanmaya müsait diÄŸer eserlerin çoÄŸaltılmış nüshalarına da eser veya hak sahibinin talebi üzerine bandrol yapıştırılmasını zorunlu kılıyor. Bandrollerin Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca bastırılıp satılmasını öngören tasarı, bakanlıkça belirlenen fiyat üzerinden meslek birlikleri aracılığıyla da bandrol satışı yapabileceÄŸi hükmünü getiriyor. Bandrollenmesi zorunlu olan nüshalar ve süreli olmayan yayınlar bandrollü olup olmadıkları bakanlık ve mülki idare amirlikleri tarafından her zaman denetlenebilecek. Cumhuriyet Savcısı 3 gün içindeusulsüz çoÄŸaltılmış nüsha veya yayınlara el koyabilecek, imhası, araç gerecin mühürlenmesi, satışı ve usulsüz çoÄŸaltıldığı yerin kapatılmasını mahkemeden isteyebilecek.     SOKAK SATIÅžLARINA AÄžIR CEZA     Tasarıya göre, yol, meydan, pazar, kaldırım, iskele, köprü ve benzeri yerlerde satışı yasaklanan bandrollü nüshalara, genel kolluk ve zabıta güçleri gördüğü yerde el koyacak. Toplanan nüshalar yetkili mercilere gönderilecek. Bu ÅŸekilde toplanan nüsha ve yayınların nasıl deÄŸerlendirileceÄŸi, ilgili meslek birliklerinin de görüşleri alınarak bakanlıkça belirlenecek. Eser, icra ve yapımların tespit edildiÄŸi kaset, CD, VCD ve DVD gibi taşıyıcı materyaller ile süreli olmayan yayınları yasak olan yerlerde bandrol almaksızın satanlara, 3 ay ila 2 yıl hapis veya 5-50 milyar lira ağır para cezası ya da her ikisi birden verilecek.   Bandrol almaksızın çoÄŸaltan, yayan veya eser sahibi ile baÄŸlantılıhak sahibinin haklarını ihlal edecek ÅŸekilde bedelsiz yayan, bandrolleri yapıştırmadan bedelli veya bedelsiz yayan kiÅŸilere de 2-4 yıl hapis, 50-150 yıl ağır para cezası veya zararın ağırlığı ve kastınyoÄŸunluÄŸu dikkate alınarak her iki ceza birlikte uygulanabilecek. Sahte bandrol imal eden, kullanan veya sahte bandrolden ticari menfaat saÄŸlayan kiÅŸiler de 3-6 yıl hapis, 150-250 milyar lira ağır para cezası veya her iki cezaya birden çarptırılacak. Tasarı, AB müktesebatına uyum saÄŸlamak amacıyla veri tabanlarında koruma saÄŸlamaya yönelik düzenlemeler de içeriyor. Buna göre, veri tabanı yapımcısına, aleniyet tarihinden itibaren 15 yıl koruma saÄŸlanacak. Veri tabanının içeriÄŸinde esaslı bir deÄŸiÅŸiklik getiren ve yeni bir yatırım gerektiren nicelik ve nitelik açısından yapılan her türlü ekleme, çıkarma veya deÄŸiÅŸiklik sonucu bu yeni yatırımdan doÄŸan veri tabanı kendi koruma koÅŸullarına hak kazanacak.     İDARÄ° PARA CEZALARI     Tasarıda, bazı suçlara da idari para cezaları öngörüldü. Buna göre, kanun kapsamında korunan yasal olarak çoÄŸaltılmış bandrollü nüshaların yol, meydan, pazar, kaldırım, iskele, köprü ve benzeri yerlerde satışını yapanlara 300 milyar lira idari para cezası verilecek. Zorunlu sertifikaları almaksızın faaliyet gösteren, taahhütnamelerin bir kopyasını almaksızın bandrol alınması zorunlu fikir ve sanat eserlerini çoÄŸaltan iÅŸletmelere 10 ila 100 milyar lira para cezası uygulanacak. İdari para cezaları gerekçesi belirtilerek mülki idare amirliklerince verilecek. TebliÄŸden itibaren de 10 gün içinde ödenmeyen cezalar 2 katına çıkacak ve 10 gün daha süre uzayacak. Ancakbu süre içinde de ödenmeyen cezalar 3 katına yükselecek. Para cezalarına karşı tebliÄŸ tarihinden itibaren 10 içinde idare mahkemelere itiraz edilebilecek. Ancak itiraz iÅŸlemleri durdurmayacak.Mahkemenin kararı kesin olacak.     ÖZÃœRLÃœLERE Ä°STÄ°SNA     Komisyonda verilen bir baÅŸka önerge ile de özürlülerin, fikri iserleri, ticari amaç gütmeksizin körler alfabesi veya kasetlere çıkmayoluyla izinsiz kullanmalarına olanak saÄŸlandı.  Â
button