Korsan yayıncılar panikte

Korsan kitapçılığa getirilen ağır cezalar yayınevlerini rahatlattı ama sorunlar bitmiş değil

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 81. maddesinde yapılan değişiklik, korsan yayıncıyı korkuttu. Yeni düzenleme ile korsan yayıncıya dört yıldan altı yıla kadar ağır hapis cezası ve 50 milyardan 150 milyara kadar ağır para cezasının getirilmesi sayılarının hızla azalmasına neden oldu. Ancak yayıncılar, bandrol konusunda yaşanabilecek kargaşadan tedirginler.

Kısaca Telif Yasası olarak bilinen Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 81. maddesinde yapılan değişiklikle korsan yayıncıya ağır cezalar getirilmesi yayınevlerine rahat bir nefes aldırdı.

Yeni yasa ile korsan yayın yapan ve satanlar dört yıldan altı yıla kadar hapis ve 50 milyar liradan 150 milyar liraya kadar ağır para cezasına çarptırılacak. Yasayla getirilen bu ağır cezaların temyiz edilemeyecek olması da korsan yayıncılar arasında paniğe yol açtı. Korsan yayıncılar şimdi ellerindeki kitapları büyük indirimler yaparak satmaya çalışıyorlar.

Yayınevleri, kitapta bandrol uygulamasına geçmek için bakanlığın bandrolle ilgili yönetmeliği hazırlamasını beklediklerini söylüyorlar. Yasa uyarınca Türkiye'de yayınlanan tüm süresiz yayınlar, boyutlarına ve ebatlarına bakılmadan bandrollenecek. Süresiz yayın tanımının içine dergi ve gazetelerin dışındaki her türlü yayının girmesi, yayınlanacak bir tanıtım broşürüne, el ilanına bile bandrol yapıştırılması gerekmesi yayıncılara büyük bir karmaşa yaşanacağını düşündürtüyor.

BANDROL KARGAŞASI

Kültür Bakanlığı'nın yeni yönetmeliği hazırlamak için meslek birlikleri ile önümüzdeki haftadan itibaren görüşmelere başlayacağı bildirildi. Türkiye Yayıncılar Birliği Genel Sekreteri Metin Celal, eğer yönetmelik hiçbir açık bırakmayacak bir şekilde ve ciddi olarak hazırlanırsa korsan yayıncıları bu işten caydırabileceğini söylüyor.

Celal bandrolün yasa yürürlüğe girdikten sonra yayınlanacak kitaplara uygulanmasını, geriye doğru yürütülmesi durumunda çok büyük kargaşanın yaşanacağını belirtiyor: ‘‘Yasa korsanla legal yayıncıyı birbirinden ayırmadı. En ufak kusurda bile büyük cezalar yemek söz konusu. Yönetmelik hazırlanırken çok dikkatli davranılması gerekiyor ve mutlaka yayıncılık sektörünün temsilcilerine danışılmalı. Daha şimdiden çok tedirgin edici haberler alıyoruz. Çeşitli illerdeki kültür müdürlüklerine başvuran kitapçılara hiçbir belgeye gerek duymadan bandrol satıldığını öğrenmiş bulunuyoruz. Yayıncılar dışındakilere bandrol satılması korsan yayının legalleşmesine neden olur. Korsan yayınlara bandrol yapıştırarak ceza almaktan kurtulabilirler. Kültür Bakanlığı bu konuda çok titiz olmalı, bandrol için başvuranlardan yayıncı olduklarını ispatlayan belge istenmeli.’’

Birkaç kişi ceza alırsa caydırıcı olur

Mehmet Yaşin (Doğan Kitapçılık)

Yeni çıkan yasa eskisine göre tabii ki daha caydırıcı. Ama çıkan bir yasa uygulanmazsa ne işe yarar ki? Birkaç tezgahın basılmasıyla korsan yayının önüne geçilebileceğini sanmıyorum. Bu işi yapanlar ve matbaalar bulunmalı. Birkaç kişi yasada belirtilen cezalara çarptırılırsa o zaman caydırıcı olabilir. Ben korsan yayınla mücadelede belediyelere çok iş düştüğünü düşünüyorum. Onlara kitap satış iznini belediyeler veriyor. Eğer yerel yönetimler buna izin vermeseler bir şekilde korsan yayıncılığın zaten önüne geçilmiş olur.

Hologramın korsan yayını engelleyeceğini sanmıyorum

İnci Asena (Adam Yayınları)

Bir ülkenin kültür bakanına sormuşlar: ‘‘Kültür yayıncılığının işini güçleştirmek, yayıncıları aşağılamak için ne yapabiliriz?’’

‘‘Güvenlik hologramı yasası yapın,’’ diye yanıtlamış bakan. Bu hologram işine ben böyle bakıyorum. Vurgulayarak söylüyorum, telif suçu bence önemli bir suçtur, cezası da büyük olmalıdır. Ama 'hologram yapıştırmama suçu' diye bir şey olamaz, yıllardır özveriyle iş yapan yayıncılar 'kafadan telif suçlusu' sayılıp topluma böyle sunulamazlar. Testi kırılmadan çocuk dövülmez. Bunu 'ayıp' olarak değerlendiriyorum. Öte yandan hologramın korsan yayıncılığı önleyeceğini düşünmüyorum. Cezalar engelleyici olabilir, ama hologramın engelleyiciliği kısıtlı olacaktır. Ben hala karar veremedim. Önemli olan okura kitap ulaştırabilmektir, bu ayıbı da görmezden mi gelmeli, yoksa birkaç dostla birlikte hapiste mi yatmalı... Yönetmeliği bekliyorum, en azından hala belki bir umut taşıdığım için.

Uyuşturucu taciri muamelesi yapılmalı

Ahmet Tevfik Küflü (Bilgi Yayınevi)

Korsan yayın satanlar bunu öylesine pervasızca yapıyorlar ki, neredeyse megafonla bağırarak satacaklar. Sattığı yayının korsan olduğunu özellikle belirtiyor. Artısını da zaten buradan alıyor. Bir kitabevi günde 800 adet kitap satıyorsa, şimdi ancak 400 tane satabiliyor. Alıcının yarısı korsan yayına kaymış durumda. Tırlarla Anadolu'ya kitap götürüyorlar. 1970'lerde 14 bin kitapçı varken, bu sayı günümüzde bin taneye kadar düştü. Yasa geçici bir göz korkusu verebilir ama vazgeçireceğini sanmıyorum. Bu işi yapanlara uyuşturucu taciri muamelesi yapılmalı.

Korsanla yayıncı aynı kefeye konuyor

Hüsnü Terek (Altın Kitaplar)

Yasanın korsan yayıncıları korkuttuğu belli. Bunun önüne de geçebileceğini düşünüyorum. Yalnız yasa yayıncıyla korsanı aynı kefeye koyuyor. Bu yüzden bizi rahatsız eden yanları var. Bir kitaba yanlış bir bandrol bile konsa yayıncı hapse girecek. Bu anlamda çok ağır olduğunu düşünüyorum. Anayasanın yayın özgürlüğü yasasına da aykırı olduğunu düşünüyorum. Dünyada hiç uygulanmayan bir yöntem bu. Kitap yayıncısı hırsızdır düşüncesiyle bir yasa çıkartılırsa ancak böyle olur.

Ben yasadan umutluyum

Tuğrul Paşaoğlu (İletişim Yayınları)

Korsan yayınlarla bir dönem Yayıncılar Birliği olarak da mücadele etmiştik. Her zaman savunduğumuz devletin bu konuda daha ciddi yaptırımları gündeme getirmesiydi. Yeni yasa ile bu gerçekleşti ve korsan yayıncılar panik yaşandı. Birçoğu ellerindeki kitapları büyük indirimlerle satıp, kurtulmaya çalışıyorlar. Düşünün şu anda daha yönetmelik hazırlanmadığı için bandrol uygulaması yok. Böyle olduğu halde bile korsanın önüne geçilmeye başlandı. Ben yasanın ciddiyetle uygulandığında korsan yayıncıyı bu işten caydıracağına inanıyorum.