Güncelleme Tarihi:
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bursa'da koronavirüs ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Bakan Koca, "Anadolu'da ise ilk zirve eylülde görülmüştü, ikincisini şimdi yaşıyoruz." dedi. Diğer yandan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca aşı için aralık-ocak-şubat aylarını işaret etti. İşte, ayrıntılar.
YERLİ AŞIDA SON DURUM
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bursa'da koronavirüs ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Aşı çalışmalarıyla ilgili Bakan Koca şunları söyledi;
Pfeizer'ın ve Çin Snovak aşısının faz 3 çalışmaları ülkemizde yapılmakta. Sanırım kasım sonunda bu konuda bilgilenmemiz söz konusu olur. Bağışıklık durumunun nasıl seyrettiğini daha net görebiliriz.
Faz-3 çalışmasına izin verirken aşıların ülkeden ülkeye farklılık gösterebileceğini, vatandaşımız üzerindeki etkilerini görerek erken dönemde bir aksiyon alma şartıyla izin vermiştik.
Aralıkta eğer beklentimiz şeklinde bu bağışıklık düzeyinin geliştiğine kanaat getirirsek aralık ayılarından bu aşılardan birisini Türkiye'de uygulamayı düşünüyoruz ve bağlantılarımızı da bu çerçevede yaptık. Muhtemelen aralıkta 5 milyon gibi bir aşılamayı yapabiliriz.
Ocak ve şubat için de devam etmiş olur aynı şekilde. Yerli aşımız için şu anda 16 çalışma devam ediyor.
Tek tip aşı çalışmaları değil bunlar. Birden çok tip çalışılıyor. Gelecek haftadan sonra, bu arada seçilmiş olan kişilere ilk uygulamamızı başlatmış olacağız.
Sanırım mart veya nisan gibi faz-3 çalışması bir noktaya gelmiş olur. Aralık-ocak-şubat döneminde yurtdışından uygun, güvenli gördüğümüz bir aşıyı uygulayabiliriz.
ABD'DE YENİ GELİŞME
ABD'de biyoteknoloji şirketi Moderna'nın Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsünün (NIAD) desteğiyle geliştirdiği potansiyel yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısının klinik denemelerinin sonuca yaklaştığı bildirildi.
"Clinical Trials Arena" internet sitesinde yer alan habere göre, şirket, yaptığı açıklamada, "mNRA-1273" adlı Kovid-19 aşı adayının üçüncü aşama klinik denemelerinde 26 bin 650 deneğe iki doz halinde uygulandığını duyurdu.
Açıklamada 30 bin kişinin katılması planlanan deneme için gönüllü kayıtlarının da tamamlandığı, deneklerin aşılanmasının kısa sürede bitirileceği kaydedildi.
Şirket, aşılama işleminin tamamlanmasının ardından 151 vakaya odaklanacak bir etkililik analizi değerlendirmesi yapmayı planlanıyor.
İnsanlar üzerinde denenen ilk Kovid-19 aşı adayı
Merkezi Boston kentinde bulunan Moderna, Çin'in Kovid-19'un genetik dizilimini açıklamasından sadece iki gün sonra potansiyel bir aşı geliştirdiğini bildirmişti.
ABD Gıda ve İlaç İdaresinin (FDA) onay vermesinin ardından aşının 1'inci aşama klinik denemeleri, 17 Mart'ta Washington eyaletinde başlamış; mRNA-1273, "insanlar üzerinde denenmeye başlanan ilk potansiyel Kovid-19 aşısı" olmuştu.
Aşı adayı için 27 Temmuz'da 3'üncü aşama klinik denemelerin başladığı duyurulmuştu.
Ribo Nükleik Asit (RNA) temelli aşı, virüsün insan hücresine tutunmasını sağlayan "çivi proteini" adı verilen enzimi baskılayarak vücutta bağışıklık sağlamayı hedefliyor.
Halen ABD’de 38 merkezde sürdürülen klinik denemelerden, 2020 sonu veya 2021 başlarında sonuç alınması umuluyor.
Klinik denemeler 3 aşamada yapılıyor
Bir aşının yaygın kullanılabilmesi için insanlar üzerinde 3 aşamada test edilmesi gerekiyor.
Klinik denemelerin ilk aşamasında, az sayıdaki gönüllü sağlıklı denek üzerinde aşının güvenli olup olmadığı ve insanlar üzerindeki muhtemel yan etkileri araştırılıyor. İkinci aşamada, aşının bağışık tepkilerini uyandırmadaki etkinliği 100’den fazla denek üzerinde test ediliyor. Üçüncü ve son aşamada ise aynı işlem binlerce denekle tekrarlanıyor. Tüm bu süreç aylar hatta yıllar alabiliyor.
Dünyada 44 aşı adayı klinik deneme aşamasında
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, 19 Ekim itibarıyla dünya genelinde Kovid-19'a karşı 44 aşı adayı klinik deneme, 154 aşı adayı ise klinik öncesi değerlendirme aşamasında bulunuyor. Klinik denemeleri yürütülen aşıların 10'u üçüncü, 14'ü ikinci, 20'si ise birinci aşamada insanlar üzerinde test ediliyor.
Çin'de ortaya çıkan Kovid-19, 200'den fazla ülke ve bölgeye yayılarak küresel salgına dönüştü. Dünya genelinde vaka sayısı 42 milyonu aşarken 1 milyondan 143 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
Almanya'dan getirilen Kovid-19 aşısı Sakarya ve Kocaeli'de gönüllülere uygulanmaya başlandı
Almanya'dan getirilen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı, Kocaeli ve Sakarya'da sağlık çalışanı gönüllülere uygulanmaya başlandı.
Dünyada 44 bin kişi üzerinde denenmesi planlanan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı, Türkiye'de 9 merkezde 70'er kişiye uygulanması ön görülüyor.
Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Rektörü Prof. Dr. Sadettin Hülagü, gazetecilere, aşı çalışmalarının sürdüğünü söyledi.
Daha önceki aşının Çin'den geldiğini ve sağlık çalışanları üzerinde test edildiğini hatırlatan Hülagü, uygulamasına bugün başlanan aşının ise Almanya'dan getirildiğini aktardı.
Hülagü, yerli aşı çalışmalarında da sona yaklaşıldığını belirterek, şöyle devam etti:
"Ülkemizdeki aşı çalışmalarının da 2 hafta içinde yürürlüğe gireceğini biliyoruz. Tabii bu çalışmaların faz dönemleri var, 1, 2, 3, 4 diye. Şu an faz 3 çalışması. Bu çalışmaların sonucunda, önümüzü biraz daha göreceğiz. Aşıya karşı vücuttaki antikorların ne düzeyde oluştuğu, ne kadar süre koruyucu olacağı gibi... Bu süreç toplumsal bağışıklık açısından da önemli. Kendi aşımızın da inşallah 2 hafta sonra insan çalışmaları başlıyor. Önceki Çin aşısında bir yan etki görülmedi, bunda da göreceğimizi sanmıyorum."
Uygun aşının bulunması halinde temini ve uygulamasında herhangi bir sıkıntı olacağını düşünmediğini ifade eden Hülagü, öncelikle sağlık çalışanları ve yüksek risk altındakilerden başlamak üzere toplumda aşı çalışmalarının sürdürüleceğini kaydetti.
Hülagü, aşının yanında ilaç çalışmalarının da devam ettiğini vurguladı.
KOÜ Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Nuh Zafer Cantürk de "Aşı yapılıyor diye koruyuculuğu ilanihaye devam edecek anlamına gelmiyor. Bu koruyuculuğun belli bir süresi olacaktır. Onun için genel kural olarak temizlik, maske ve mesafe kuralına özen gösterilmesinin altını özellikle çizmek istiyorum." diye konuştu.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sıla Akhan ise Almanya'dan gelen aşının faz 3 çalışmasının yapıldığına işaret ederek, şu bilgileri verdi:
"Ülkemizde 9 merkezde aynı anda başlıyor. Her merkez 70 kadar sağlıklı gönüllü alacak. 89 yaşa kadar üst sınır var. 18'den 89 yaş arası... Herhangi bir kronik rahatsızlık olması da önemli değil, yapılabiliyor. Aşıların ikinci dozu 21. günde yapılacak. Sürekli tarayacağız ve kontrollü bir şekilde gidecek, yan etki ve enfektiviteyi göreceğiz."
Gönüllülerden Hakan Kutlu, hiçbir endişe duymadığını dile getirerek, "Gönüllü olarak bu işe katkı sağlamak istedim. Umarım güzel sonuçlanır. Çalışmanın Türkiye'de yapıldığını duyar duymaz 'Ben bunun içinde olmalıyım, tarihi ana en önde tanıklık etmeliyim.' dedim." ifadelerini kullandı.
"Risk grubunun aşılanması büyük önem arz ediyor"
Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi (SAÜEAH) Başhekimi Doç. Dr. Fikret Halis de Kovid-19 ile mücadelede ilk gönüllülerin hastanelerinden çıkmasının kendilerini mutlu ettiğini anlattı.
Böyle bir çalışmaya katkı sağlamanın önemine işaret eden Halis, "Birçok basamağı olan çok merkezli bir aşı. Gerek yurt içinden gerek yurt dışından birçok merkezin dahil olduğu çalışma. Hastanemizde 32 kişilik gönüllü grubumuza aşıyı uygulayacağız." şeklinde konuştu.
Halis, aşı yapılan gönüllülerin belli bir dönem takibinin yapılacağını aktararak, "Herhangi bir sağlık sorunu ortaya çıktığında erken müdahale açısından sürekli gözetim altında olacaklar. Özellikle risk grubundaki hastaların aşılanmasını önemsiyoruz." açıklamasında bulundu.
Gönüllü aşı yaptıran Tıp Fakültesi Kardiyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Harun Kılıç da aşıya güvendiğini ve önemini vurgulamak için gönüllü olduğunu dile getirerek, "Bu çalışmaların inşallah herkese, bilime ve insanlığa faydası olur." dedi.