Koronasözlük
Güncelleme Tarihi:
Dünyayı durma noktasına getiren koronavirüs, bir numaralı gündemimiz oldu. Nasıl korunuruz, ya biz de kaparsak endişesiyle gözümüz kulağımız 24 saat uzmanlarda. Ama terminolojiyi de anlamak zor. İşte o yüzden koronavirüsle ilgili terim, kavram ve anlamları derledik...
Koronavirüs: Bu tek bir virüs değil bir virüs ailesinin genel adı. Soğuk algınlığından MERS ve SARS’a kadar çok daha ağır hastalıklara yol açabilen bir grip virüsü ailesi için kullanılıyor.
Sars-Cov-2: Bu ailenin gündemdeki salgınlara yol açan son üyesi.
COVID 19: Sars-Cov-2’nin yol açtığı hastalığın adı. ‘Corona, virüs ve disease (hastalık) kelimelerinin birleşiminden oluşuyor.
SARS-CoV: 2003 yılında ortaya çıkan Uzakdoğu’da Misk kedileri kaynaklı virüs.
MERS-CoV: 2012’de Arap Yarımadası’nda develerden yayılan virüs.
Pnömoni: Zatürrenin tıbbi adı
Korona: Latince ‘taç’ anlamına geliyor. Virüsün üzerindeki çubuksu protein uzantıları virüsü taca benzettiği için böyle bir adlandırma yapılmış.
Seyahat öyküsü: Virüs şüphesiyle hastaneye başvuranların son 14 gündeki seyahatlerine dair sorgulama.
Temas öyküsü: Virüslü bir hastayla bağlantılı kişinin, o hastayla fiziki yakınlık durumuna dair sorgulama.
Endemi: Yerel ölçekli salgın hastalık.
Epidemi: Büyük çaplı bölgesel salgın.
Pandemi: Bütün dünyayı etkileyen küresel salgın.
Epidemiyoloji: Salgın hastalıklarla ilgilenen bilim dalı.
Asemptomatik: Hastalığın semptom-belirti vermeyen, sessiz seyreden hali.
Kontamine: Bulaşma.
Fatalite hızı: Hastalık nedeniyle tanı konulmuş hastalar için ölüm oranı.
Zoonotik: Hayvanlardan insanlara bulaşan hastalık veya virüsler için kullanılan sıfat.
Patojen: Hastalığa neden olan her türlü organizma ve madde.
14 gün kuralı: Seyahat veya temas öyküsünden şüphelenilen hastanın takip ve gözlem süresi. Virüsün ortaya çıkma süresine göre belirlendi.
Şüpheli vaka: Somut teşhis konulamamış durum.
Olası vaka: Henüz kesin tanı konulmamış ancak belirtiler görülen durum.
Kesin vaka: Tanımlanmış, teşhisi konulmuş hasta.
Vaka takip algoritması: Sağlık Bakanlığı’nın virüsün teşhis ve tedavi sürecine dair detaylı rehberi
Temaslı: Virüslü bir vakayla fiziki yakınlığı olan kişi.
Uçak temaslısı: Virüs şüphelisi kişiyle aynı uçakta iki ön, iki arka ve iki yan koltuktaki yolcu.
İzolasyon odası: Teşhisli vakaların konulduğu özel yalıtımlı bölüm.
1. Basamak sağlık kuruluşu: Sağlık ocağı veya aile hekimlikleri gibi kurumlar.
2. Basamak sağlık kuruluşu: Devlet hastaneleri ve özel hastaneler.
3. Basamak sağlık kuruluşu: Eğitim ve araştırma ile üniversite hastaneleri.