'Köprüde dört halat koparsa facia olur'

Makine Mühendisleri Odası Ä°stanbul Åžubesi'nin düzenlediÄŸi ‘‘BoÄŸaz Köprüsü halatı niçin koptu’’ adlı söyleÅŸide, BoÄŸaziçi Ãœniversitesi Ä°nÅŸaat MühendisliÄŸi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Semih Tezcan, ‘‘Kopan halat küçümsenemez. Yan yana dört halat koparsa facia olur’’ dedi.YURT içi ve dışında aldığı ödüllerle tanınan, 1973-79 yılları arasında BoÄŸaziçi Köprüsü'nü denetleyen ekibin başında olan Prof. Dr. Semih Tezcan, köprüde kopan halatın küçümsenemeyeceÄŸini belirterek, ‘‘Köprü tabliyesinde birbirlerine kaynakla baÄŸlı 60 boÄŸum bulunmaktadır. Trafik yükü ile birlikte her bir tabliye boÄŸumunun (Segment) ağırlığı 304 ton olup, bu yükü sadece dört askı taşımaktadır. Aynı yakada birbirine baÄŸlı dört askı halatı birden koptuÄŸu takdirde, domino etkisi yaratacak ve diÄŸer komÅŸu halatların da kopmasına neden olacaktır.’’ diye konuÅŸtu.KAÇ ASKI KOPABÄ°LÄ°RKamuoyunda kopan askı halatının yaratabileceÄŸi tehlikenin boyutunu azaltabilmek için, Karayolları yetkililerinin, ‘‘Bir halatın kopması ile bir ÅŸey olmaz, endiÅŸeye gerek yok’’ dediklerini söyleyen Prof. Dr. Tezcan, şöyle konuÅŸtu: ‘‘Asma köprülerin titreÅŸimi üzerinde ihtisas sahibi bilim adamı, AKP Trabzon Milletvekili Prof. Dr. Aydın DumanoÄŸlu ise bir gazeteye verdiÄŸi beyanatta, 'Bir simülasyon çalışması yaptık. Dört askı halatı bile kopsa köprüye yine bir ÅŸey olmaz’’ deme gafletini göstermiÅŸtir. Gaflet, diyorum, çünkü, facianın eÅŸiÄŸinde olduÄŸumuzun farkında deÄŸildir. Birer atlayarak 16 halat gevÅŸerse bir ÅŸey olmaz ama, yan yana dört halat koparsa iÅŸte o zaman facia olur''Alınması gereken tedbirlerProf. Semih Tezcan'a göre, ÅŸu tedbirlerin acilen alınması gerekiyor:1- Kısa vadede, askı halatlarının baÄŸlantılarında yüksek fırtına nedeniyle yeni kırılmalara meydan vermemek için, tüm baÄŸlantı plakaları bayrak levhaları kullanılarak, usulünce hızlanacak detay projelerine göre takviye edilmeli.2- Tabliyenin enine salınmalarının genliÄŸini azaltmak için, ana kabloların çekmeye karşı büyük dirençlerinden yararlanılmalı ve bu amaçla tabliye, açıklık ortasında, ana kablolara ters V ÅŸeklinde çelik konstrüksiyonlarla, her iki yanda, sıkıca baÄŸlanmalıdır. 3- Uzun vadede V askıları muhakkak surette düşey askılarla deÄŸiÅŸtirilmeli, böylece, askılardaki yorulma olgusu ve hastalığı köprünün sırtından kaldırılmalıdır. 4- V askılar yerine düşey askılar konduÄŸu zaman, bu yeni düşey askıların tabliyeye baÄŸlantı yerlerinde hem boyuna hem de enine salınımlara olanak veren, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'ndeki gibi iki yönlü üniversal mafsallar kullanılmalıdır. Â