'Köprüde dört halat koparsa facia olur'
Güncelleme Tarihi:
Tamer YÜKSEL/ISTANBUL
Oluşturulma Tarihi: Mart 12, 2004 02:41
Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi'nin düzenlediği ‘‘Boğaz Köprüsü halatı niçin koptu’’ adlı söyleşide, Boğaziçi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Semih Tezcan, ‘‘Kopan halat küçümsenemez. Yan yana dört halat koparsa facia olur’’ dedi.
YURT içi ve dışında aldığı ödüllerle tanınan, 1973-79 yılları arasında Boğaziçi Köprüsü'nü denetleyen ekibin başında olan Prof. Dr. Semih Tezcan, köprüde kopan halatın küçümsenemeyeceğini belirterek, ‘‘Köprü tabliyesinde birbirlerine kaynakla bağlı 60 boğum bulunmaktadır. Trafik yükü ile birlikte her bir tabliye boğumunun (Segment) ağırlığı 304 ton olup, bu yükü sadece dört askı taşımaktadır. Aynı yakada birbirine bağlı dört askı halatı birden koptuğu takdirde, domino etkisi yaratacak ve diğer komşu halatların da kopmasına neden olacaktır.’’ diye konuştu.
KAÇ ASKI KOPABİLİR
Kamuoyunda kopan askı halatının yaratabileceği tehlikenin boyutunu azaltabilmek için, Karayolları yetkililerinin, ‘‘Bir halatın kopması ile bir şey olmaz, endişeye gerek yok’’ dediklerini söyleyen Prof. Dr. Tezcan, şöyle konuştu: ‘‘Asma köprülerin titreşimi üzerinde ihtisas sahibi bilim adamı, AKP Trabzon Milletvekili Prof. Dr. Aydın Dumanoğlu ise bir gazeteye verdiği beyanatta, 'Bir simülasyon çalışması yaptık. Dört askı halatı bile kopsa köprüye yine bir şey olmaz’’ deme gafletini göstermiştir. Gaflet, diyorum, çünkü, facianın eşiğinde olduğumuzun farkında değildir. Birer atlayarak 16 halat gevşerse bir şey olmaz ama, yan yana dört halat koparsa işte o zaman facia olur''
Alınması gereken tedbirler
Prof. Semih Tezcan'a göre, şu tedbirlerin acilen alınması gerekiyor:
1- Kısa vadede, askı halatlarının bağlantılarında yüksek fırtına nedeniyle yeni kırılmalara meydan vermemek için, tüm bağlantı plakaları bayrak levhaları kullanılarak, usulünce hızlanacak detay projelerine göre takviye edilmeli.
2- Tabliyenin enine salınmalarının genliğini azaltmak için, ana kabloların çekmeye karşı büyük dirençlerinden yararlanılmalı ve bu amaçla tabliye, açıklık ortasında, ana kablolara ters V şeklinde çelik konstrüksiyonlarla, her iki yanda, sıkıca bağlanmalıdır.
3- Uzun vadede V askıları muhakkak surette düşey askılarla değiştirilmeli, böylece, askılardaki yorulma olgusu ve hastalığı köprünün sırtından kaldırılmalıdır.
4- V askılar yerine düşey askılar konduğu zaman, bu yeni düşey askıların tabliyeye bağlantı yerlerinde hem boyuna hem de enine salınımlara olanak veren, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'ndeki gibi iki yönlü üniversal mafsallar kullanılmalıdır.
KAÇ ASKI KOPABİLİR
Kamuoyunda kopan askı halatının yaratabileceği tehlikenin boyutunu azaltabilmek için, Karayolları yetkililerinin, ‘‘Bir halatın kopması ile bir şey olmaz, endişeye gerek yok’’ dediklerini söyleyen Prof. Dr. Tezcan, şöyle konuştu: ‘‘Asma köprülerin titreşimi üzerinde ihtisas sahibi bilim adamı, AKP Trabzon Milletvekili Prof. Dr. Aydın Dumanoğlu ise bir gazeteye verdiği beyanatta, 'Bir simülasyon çalışması yaptık. Dört askı halatı bile kopsa köprüye yine bir şey olmaz’’ deme gafletini göstermiştir. Gaflet, diyorum, çünkü, facianın eşiğinde olduğumuzun farkında değildir. Birer atlayarak 16 halat gevşerse bir şey olmaz ama, yan yana dört halat koparsa işte o zaman facia olur''
Alınması gereken tedbirler
Prof. Semih Tezcan'a göre, şu tedbirlerin acilen alınması gerekiyor:
1- Kısa vadede, askı halatlarının bağlantılarında yüksek fırtına nedeniyle yeni kırılmalara meydan vermemek için, tüm bağlantı plakaları bayrak levhaları kullanılarak, usulünce hızlanacak detay projelerine göre takviye edilmeli.
2- Tabliyenin enine salınmalarının genliğini azaltmak için, ana kabloların çekmeye karşı büyük dirençlerinden yararlanılmalı ve bu amaçla tabliye, açıklık ortasında, ana kablolara ters V şeklinde çelik konstrüksiyonlarla, her iki yanda, sıkıca bağlanmalıdır.
3- Uzun vadede V askıları muhakkak surette düşey askılarla değiştirilmeli, böylece, askılardaki yorulma olgusu ve hastalığı köprünün sırtından kaldırılmalıdır.
4- V askılar yerine düşey askılar konduğu zaman, bu yeni düşey askıların tabliyeye bağlantı yerlerinde hem boyuna hem de enine salınımlara olanak veren, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'ndeki gibi iki yönlü üniversal mafsallar kullanılmalıdır.