Komutana Yüce Divan modeli
Güncelleme Tarihi:
Nuray BABACANBülent SARIOĞLU/ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Mart 30, 2010 00:00
Meclis Başkanlığı’na bugün sunulacak Anayasa paketinden son dakika sürprizi çıktı.
Genelkurmay Başkanı ile kuvvet komutanlarının, haklarında dava açılması durumunda Yüce Divan’da yargılanacakları bir model getirildi. Komutanların yargılanma izni de Başbakan’a bağlandı.
AK Parti’nin bugün Meclis Başkanlığı’na sunacağı Anayasa paketinde son dakika sürprizi, genelkurmay başkanı ile kuvvet komutanlarının Yüce Divan’da yargılamalarına ilişkin hüküm oldu. Son değişiklikle komutanlar, başbakan ve bakanlarla aynı konuma getirilirken meclis başkanı da aynı yargılama hükmüne tabi olacak. Son eklemelerle paketteki madde sayısı 23’ten 28’e yükseldi. Orman niteliğini yitiren arazilerin satışıyla ilgili 2-B düzenlemesi ise pakete alınmadı.
Sivil mahkemede yargı
Kamuoyuna açıklanan taslak metindeki, “Askeri yargı” bölümünde, askeri mahkemelerin sadece askerlerin görevleriyle ilgili işledikleri askeri suçlara bakabileceği düzenleniyordu. Taslakta, “Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür” deniyor. Bu durumda, darbe veya buna benzer suçlamalarla karşılaşan subaylar sivil mahkemelerde yargılanacak.
Son düzenlemeler
Taslağın ilk hali, genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanlarının yargılanma yöntemiyle ilgili boşluğu gidermiyordu. AK Partili hukukçuların geceli gündüzlü çalışması bu konu üzerinde odaklandı. Son düzenlemeyle genelkurmay başkanı ve komutanların, özel yetkili sivil mahkemeler yerine, başbakan ve bakanlar gibi Yüce Divan’da yargılanması modeli getirildi. Genelkurmay başkanı ve komutanların yargılanmasına izin verecek makamın da başbakan olması kararlaştırıldı. Taslakta, meclis başkanı’yla ilgili benzer boşluk da dolduruldu. Meclis başkanı da göreviyle ilgili suçlamalar karşısında Yüce Divan’da yargılanması düzenlendi. Mevcut Anayasa’da başbakan ve bakanlar düzenlenmesine karşın meclis başkanıyla ilgili hüküm bulunmuyor.
Siyasi grev yasağı kalkıyor
İşçi konfederasyonlarının ILO sözleşmesinden kaynaklanan bazı talepleri de pakete girdi. İşçilerin birden fazla sendikaya üyeliğini yasaklayan hüküm çıkarıldı. Sendika kurma hakkıyla ilgili 51’inci maddedeki “Aynı zamanda ve aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olunamaz” hükmü kaldırıldı. Ayrıca grev hakkı ve lokavtla ilgili 54’üncü maddeki haklar genişletildi. Buna göre, “Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grev ve lokavtı yapılamaz” hükümleri anayasadan ayıklanacak. Böylece uygulamada işlevsiz kalan siyasi grev ve dayanışma grevi yasağı kaldırılacak. Ayrıca memur sendikalarında olduğu gibi emeklilerin sendikalarına da toplusözleşme hakkı tanınıyor. Hükümet ve sivil toplumun ortak kararlar aldığı Ekonomik Sosyal Konsey, anayasal bir kurum haline getirildi.
Tutanak tutuldu
KÖŞK’te iki saat süren yemeğe, eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin, eski Yargıtay Başkanı Osman Arslan, eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ergun Özbudun, Sabancı Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu ile medyadan Tarhan Erdem ve Taha Akyol katıldı. Yemekte konuklara, zeytinyağlı kereviz dolması, etli patlıcanlı parmak börek, lagos şiş, Akdeniz yeşillikleri salatası ve limon parfe ikram edildi. Türk, Hürriyet’e, görüşlerin tutanak altına alındığı bilgisini verdi.
AK Parti’nin bugün Meclis Başkanlığı’na sunacağı Anayasa paketinde son dakika sürprizi, genelkurmay başkanı ile kuvvet komutanlarının Yüce Divan’da yargılamalarına ilişkin hüküm oldu. Son değişiklikle komutanlar, başbakan ve bakanlarla aynı konuma getirilirken meclis başkanı da aynı yargılama hükmüne tabi olacak. Son eklemelerle paketteki madde sayısı 23’ten 28’e yükseldi. Orman niteliğini yitiren arazilerin satışıyla ilgili 2-B düzenlemesi ise pakete alınmadı.
Sivil mahkemede yargı
Kamuoyuna açıklanan taslak metindeki, “Askeri yargı” bölümünde, askeri mahkemelerin sadece askerlerin görevleriyle ilgili işledikleri askeri suçlara bakabileceği düzenleniyordu. Taslakta, “Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür” deniyor. Bu durumda, darbe veya buna benzer suçlamalarla karşılaşan subaylar sivil mahkemelerde yargılanacak.
Son düzenlemeler
Taslağın ilk hali, genelkurmay başkanı ve kuvvet komutanlarının yargılanma yöntemiyle ilgili boşluğu gidermiyordu. AK Partili hukukçuların geceli gündüzlü çalışması bu konu üzerinde odaklandı. Son düzenlemeyle genelkurmay başkanı ve komutanların, özel yetkili sivil mahkemeler yerine, başbakan ve bakanlar gibi Yüce Divan’da yargılanması modeli getirildi. Genelkurmay başkanı ve komutanların yargılanmasına izin verecek makamın da başbakan olması kararlaştırıldı. Taslakta, meclis başkanı’yla ilgili benzer boşluk da dolduruldu. Meclis başkanı da göreviyle ilgili suçlamalar karşısında Yüce Divan’da yargılanması düzenlendi. Mevcut Anayasa’da başbakan ve bakanlar düzenlenmesine karşın meclis başkanıyla ilgili hüküm bulunmuyor.
Siyasi grev yasağı kalkıyor
İşçi konfederasyonlarının ILO sözleşmesinden kaynaklanan bazı talepleri de pakete girdi. İşçilerin birden fazla sendikaya üyeliğini yasaklayan hüküm çıkarıldı. Sendika kurma hakkıyla ilgili 51’inci maddedeki “Aynı zamanda ve aynı iş kolunda birden fazla sendikaya üye olunamaz” hükmü kaldırıldı. Ayrıca grev hakkı ve lokavtla ilgili 54’üncü maddeki haklar genişletildi. Buna göre, “Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grev ve lokavtı yapılamaz” hükümleri anayasadan ayıklanacak. Böylece uygulamada işlevsiz kalan siyasi grev ve dayanışma grevi yasağı kaldırılacak. Ayrıca memur sendikalarında olduğu gibi emeklilerin sendikalarına da toplusözleşme hakkı tanınıyor. Hükümet ve sivil toplumun ortak kararlar aldığı Ekonomik Sosyal Konsey, anayasal bir kurum haline getirildi.
Tutanak tutuldu
KÖŞK’te iki saat süren yemeğe, eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Mustafa Bumin, eski Yargıtay Başkanı Osman Arslan, eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ergun Özbudun, Sabancı Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu ile medyadan Tarhan Erdem ve Taha Akyol katıldı. Yemekte konuklara, zeytinyağlı kereviz dolması, etli patlıcanlı parmak börek, lagos şiş, Akdeniz yeşillikleri salatası ve limon parfe ikram edildi. Türk, Hürriyet’e, görüşlerin tutanak altına alındığı bilgisini verdi.