KOM nedir?

Türkiye’nin uluslararası alandaki önemi; toplumsal, ekonomik, siyasal ve jeopolitik özellikleri ile yakından bağlantılıdır. Türkiye; devamlı yenilenen dünya politikası ile coğrafi konumunun kendisine sağladığı rolü dikkatli ve akılcı politikalarla daha da geliştirerek bölgenin ve dünyanın saygın ülkeleri arasına girmeyi başarmıştır.

Siyasi manevraların ve akıl oyunlarının çokça yapıldığı bir coğrafyada, ülkemizin çıkarları adına ele alınması gereken konuların başında ülkelerle ilişkilerin geldiği göz ardı edilmemelidir.

Geçmişte olduğu gibi günümüz dünyasında da ülkelerle ilişkiler karşılıklı çıkar üzerine kurulmaktadır. Güvenlik, sosyo-kültürel ve ekonomik etkenler toplumların genel yapısını ve siyasetini biçimlendiren en önemli unsur olarak geçerliliğini korumaktadır.

Özellikle, ülkemiz ile en uzun kara sınırına sahip olan komşumuz Suriye’de devam eden iç savaş ortamı ile ortaya çıkan terör örgütleri ve göçmen sorunu yalnızca bulunduğumuz Orta Doğu coğrafyasını değil tüm dünyayı etkilemeye başlamış, fakat ülkemizin izlediği bütünleyici ve barışçıl politika ile güvenlik alanında attığı akılcı ve stratejik adımlar sayesinde Türkiye, bu denli sert bir coğrafyanın en güvenli ülkelerinden biri olduğunu tüm dünyaya kanıtlamıştır.

Hızla gelişen günümüz dünyasının sunduğu imkânlardan en üst düzeyde faydalanan suç örgütleri ile mücadelenin ulusal sınırları aştığı yadsınamaz bir gerçektir. Birçok yasadışı faaliyet aynı anda birden fazla ülkede işlenebilmekte, yasadışı ekonomi daha büyük ve kârlı bir alana dönüşmektedir. Dolayısıyla, sınıraşan suçlarla mücadelede ülkelerin tek başına sürekli ve etkili bir başarı elde etmeleri mümkün değildir.

Suçla mücadelede sağlam temellere dayanan kapsamlı ve etkin işbirliği, ülkemizin coğrafi konumu itibariyle farklı güvenlik dinamiklerinin kesişme noktalarından birinde bulunması, komşu ülkelerde yaşanan savaş ortamı ve siyasi belirsizlik, küresel bazda yaşanan sosyo-ekonomik değişimler ve daha birçok faktörün, ülkemizin güvenlik alanında diğer ülkelerle yürüttüğü ikili ve çok taraflı işbirliğinin önemini geçmiş yıllara kıyasla daha da artırmıştır.

Bu bilinçle hareket eden KOM Daire Başkanlığı, sınıraşan kaçakçılık, mali ve organize suçlarla mücadele faaliyetlerinin etkinliğini artırmak amacıyla birçok ülkenin kanun uygulayıcı birimleriyle çok boyutlu stratejik ve operasyonel işbirliğine gitmektedir.

Uluslararası ve Bölgesel Kuruluşlarla İlişkiler

Uluslararası politika ile ilgilenirken uluslararası politikayı etkileyen aktörlerden birisi olan uluslararası ve bölgesel kuruluşları da mutlaka tanımak gerekmektedir. Uluslararası kuruluş, uluslararası düzeyde faaliyet gösteren, devletler tarafından kurulmuş veya sivil toplum örgütleri tarafından oluşturulmuş kuruluşlara verilen addır.

Son 20 yıl içerisinde ülkeler arasında bilgi ve tecrübe paylaşımı ile suçun önlenmesi ve soruşturulmasına katkı sağlamak üzere yapılan istihbarat ve operasyonel bilgi değişimlerini esas alan uluslararası/bölgesel kuruluşlar, girişimler ve inisiyatiflerde büyük bir artış görülmektedir.

Uluslararası mevzuat hazırlanması, stratejiler belirlenmesi, eylem planları oluşturulması, tehdit değerlendirmesi, sınıraşan suçlarda trendler hakkında raporlar yazılması gibi stratejik seviyede rehberlik vazifesi yürüten uluslararası kuruluşlar, taktik seviyede operasyonel bilgi paylaşımı, görevli değişimi, personel eğitimi, irtibat ağı oluşumu gibi fonksiyonlar da icra etmektedir.

Kendi aralarında en az kanun uygulayıcı birimler kadar işbirliği ve diyalog içerisinde bulunan çıkar amaçlı suç örgütleri ile mücadelenin olmazsa olmaz koşulu çok taraflı uzun vadeli bir stratejinin geliştirilmesi ile uluslararası işbirliği, eşgüdüm ve koordinasyondur. Sınıraşan organize suçlarla mücadelede ülkelerin tek başlarına yetersiz kalmaları, uluslararası/üstü işbirliğini kaçınılmaz kılmıştır.

Dolayısıyla, sınıraşan organize suç tehlikesine karşı ülkelerin tek başına yürüteceği çalışmalarla sürekli ve etkili bir başarının sağlanması mümkün değildir. Böyle bir başarı için ülkelerin önkoşulsuz ve sağlam temellere dayalı ortak işbirliği anlayışını, kapsamlı güvenlik perspektifiyle geliştirmesi ve güçlendirmesi gerekmektedir. Bu bilinçle hareket eden uluslararası toplum güvenlik işbirliği kavramını hayata geçirecek birçok inisiyatife öncülük etmektedir.

KOM Daire Başkanlığı tarafından; görev ve faaliyet alanı kapsamında birçok uluslararası ve bölgesel kuruluşla işbirliği içerisinde düzenlenen birçok faaliyete iştirak edilmektedir.

Avrupa Birliği (AB) ile İlişkiler

AB, Avrupa halklarını kendi istekleriyle bir araya getirmeye, ekonomik refahlarını kurdukları ekonomik birlik ile artırmaya, Avrupa’da insan haklarına ve çağdaş değerlere saygılı demokratik rejimleri yerleştirmeye yönelik bir projedir.

Türkiye, bu projeye ilgisiz kalmayarak, 31 Temmuz 1959’da bu hareketin en önemli örgütlenmesi olan Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET, bugünkü adıyla Avrupa Birliğine) başvurmuştur.

Avrupa’daki polisiye işbirliği, Avrupa entegrasyon sürecine paralel bir gelişim seyri izlemiştir. Avrupalı ulusların hem ortak pazara geçişten, serbest dolaşımın sağlanmasından ve iç sınırların zamanla ortadan kalkacak olmasından kaynaklanabilecek yeni güvenlik sorunlarıyla baş edebilmek, hem de taraflar arasında gerekli güven ortamını tesis ederek uluslararası suçlarla daha etkin bir biçimde mücadele edebilmek için bir takım kurumsal ve hukuksal yapılar oluşturdukları görülmektedir. 1970’li yıllarda başlayan bu çabalar, ciddi nitelikteki örgütlü suçlarla mücadele alanında polisiye işbirliğinin gelişimine önemli katkılar sağlamıştır.

KOM Daire Başkanlığı; ülkemizin AB’ye katılımına yönelik olarak sürdürülen çalışmalarda üstlenmiş olduğu proje çalışmaları ile kendi görev alanına giren konularda gerek mevzuat ve uygulamaların geliştirilmesi gerekse bilgi ve deneyim paylaşımına yönelik çalışmalarda bulunmaya devam etmektedir.

Sonuç

İlgili uluslararası ve bölgesel kuruluşların yanında, diğer ülkelerin uzman kolluk birimleriyle suç ve suçlulukla mücadelede ortak hareket edilerek; operasyonel bilgi değişimi, eğitim ve tecrübe paylaşımı konularına odaklanmış işbirliği faaliyetlerine ağırlık verilmektedir.

Gerek KOM Daire Başkanlığı görev alanındaki mevzuatın uyumlaştırılması gerekse personelin bilgi ve tecrübesinin artırılması bakımından önemli olduğu düşünülen AB faaliyetlerine azami ölçüde katılım sağlanmaya devam edilmektedir.

Uluslararası iltisakları olan suç organizasyonlarının yurtdışı bağlantılarıyla birlikte deşifre edilmesi amacıyla, polisiye işbirliği çerçevesinde ilgili ülkelerle bilgi alışverişi mekanizmaları etkin olarak kullanılmakta, böylece sınıraşan suç örgütleriyle ulusal sınırların ötesinde kesintisiz mücadele yürütülmektedir.