Klima ne zaman icat edildi? Klimanın tarihsel gelişimi

Klima sistemleri, tarih boyunca üzerinde durulan icatlar arasında yer alıyor. Yapay havalandırma ve yapay soğutma sistemleri eski çağlardan beri kullanılıyor. Eskiden insanlar kapı girişlerine ıslak hasırlar asarak ya da konutlarını (hava akımlarını, evin içine girmeden önce avludaki fıskiyelerin arasından geçirmek yoluyla) serinlik sağlayacak şekilde tasarlayarak çözüm arıyorlardı. 19. yüzyıla gelindiğinde havayı serinletmek için buzun önüne vantilatörler yerleştirilmeye başlanmıştı; ama Willis H. Carrier’in icadı olan bilimsel olarak tasarlanmış ilk klima için 1902′yi beklemek gerekti.

ARAÇ KLİMASI İÇİN İLK DENEME 1884 YILINDA YAPILDI

1884 yılında William Whiteley at arabası altında buz blokları yerleştirerek aksa bağlı bir fan vasıtasıyla üfleme yaptırarak bir deneme yaptı fakat motorlu taşıtlarda klima kullanımı 1938 yıllarına dayanmaktadır 1938'lerde denenen klima, soğutucu bir akışkanın basıncının yükseltilip, aniden düşürülmesi ile soğuması sağlanıyor, böylece taşıtın içi soğutulabiliyordu. Ama gerçek bir soğutma sistemi ile ilk otomobil 1939 Packard oldu.

KLİMANIN TARİHSEL GELİŞİMİ

Klima ısıtma, soğutma, temizleme, sirkülasyon yaptırma ve havanın nem miktarının belirli bir oranda tutulması işlevinin sürekli olarak temin ve tesis edilmesi işlemidir Klimanın tarihsel gelişimine bakıldığında milattan sonra 1500’lü yıllarda Leonard da Vinci, Milano dükü olan patronunun hanımının odasını soğutmak için, su ile çalışan bazen de köleler tarafından çevrilen ilk fanı yapmıştır. Bu sistem kapalı bir mekanın koşullarını otomatik olarak değiştirmek için ilk uygulanan ilk girişimdir. Benzer bir cihaz olan tavandan asılı yelpaze Hindistan’da kullanılmıştır. Başlangıçta uç kısmından iple bağlı ve insan gücü ile hareket ettirilirken daha sonra makine kullanılmıştır. Her ne kadar, bunlar günümüzde çok ilkel bulunsa bile, bugün insanların yaşadıkları ortamın havasını kontrol etme çabalarındaki, kat etmiş oldukları aşamayı çok iyi bir şekilde özetlemektedir.

19. Yüzyıldan sonra vantilasyon ve merkezi ısıtma sanatı büyük bir aşama kaydetmiştir. Fanların, kazanların, radyatörlerin icadı ile bu işlemler hemen kabul görmüş ve yaygınlaşmıştır. 1844 yılında Amerika’da Apalachicola Deniz Hastanesi Müdürü John Gorrie, ilk soğutma makinesi projesini anlatarak 1851 yılına kadar 8080 hastanın bağışı ile dünyadaki ilk endüstriyel tip soğutma/klima makinesi icadını gerçekleştirmiştir. Gorrie’nin bu makinası tüm dünyada kabul görmüştür. 1880 yılına dek Gorrie’nin makinasında bir dizi iyileştirmeler yapılmış ve pistonlu kompresörün bulunması ile yeni yeni buz makineleri, et paketleme, balık işleme makinaları soğutma, endüstriye tamamen yerleşmiştir. Bütün bu gelişmelerin ardından Amerika’da soğutma mühendisliği profesyonel bir mühendislik olarak kabul edilmiş ve 1904 yılında 70 üyesi ile ASRE (Amerikan Soğutma Mühendisleri Birliği) şekillenmiştir.

Klima sisteminin baş geliştiricisi olarak 1876-1950 yılları arasında yaşamış olan Willis H. Carrier’in olduğu, bugün bu sektördeki birçok profesyonel ve tarihçi tarafından kabul edilmektedir. 1911 yılında, bugün klima hesaplarının temelini teşkil eden ve havanın sıcaklık, rutubet ve ısı tutumu arasındaki ilişkiyi gösteren psikrometrik tabloyu icad eden Carrier, 1922 yılında ilk santrfüj soğutma makinesini
icat etmiştir.

Klima sektöründeki bir diğer büyük gelişme; 1930 yılında Dsi Pont fırmasının fiorokarbon freon soğutucu gazları geliştirmeleri ile gerçekleşmiştir.1935 yılınd, ilk hermetik kompresörü piyasaya sürülmüştür. 

İkinci Dünya Savaşından sonra gelişen teknoloji ve refah düzeyi ile dünyadaki paket tipi klima cihazlarının üretimi ve kullanımında büyük bir artış olmuştur.