Klasik müzik sevenlere kötü haber

‘‘FLORIDA FİLARMONİ ORKESTRASI yöneticisi Trey Devey, Wagner ve Çaykovski'nin eserlerinin çalınması bittikten sonra, podyuma çıktı, salondaki 1.300 dinleyiciye dönerek aşağıdaki üzücü konuşmayı yaptı:‘Bu bizim son konserimiz olabilir. Bize yardım edecek gücünüz varsa ve kahraman olmak istiyorsanız bizi arayın. Bir kahramana ihtiyacımız var.'Ne yazık ki, dinleyiciler içinde o kadar parası olan bir kahraman yoktu. Bunun üzerine Devey, orkestranın bir süreliğine işleri askıya aldığını ve müzikçilerin işlerine son vermek zorunda kaldığını açıkladı.’’Yukarıda okuduğunuz bölüm, uzun süre Türkiye’de muhabirlik yapan Stephen Kinzer'ın New York Times'ta (14 May 2003) yayınlanan, ‘‘Fonlarla birlikte orkestralar da kalkıyor’’ ('As Funds Disappear, so do Orchestras') yazısının ilk paragrafıydı.Devamını okuyunca, dağılan orkestra sayısının, insanı umutsuzluğa sevk edecek kadar bir hayli kabarık olduğu anlaşılıyor.Kasım ayında San Jose Senfoni Orkestrası kapanmış. Onu Tulsa Filarmoni, Colorado Springs Senfoni ve San Antonio Senfoni izlemiş.Pittsburg Senfoni'nin zararı 2 milyon dolar. 66 yıllık Louisville Orkestrası'nın müzikçileri aylardır maaş alamadıklarından iş bulma bürosunda oturup, teklif bekliyorlar.New York Filarmoni Orkestrası da acil yardım sağlayamazsa belki gelecek mevsim dinleyicinin karşısına çıkamayacak.Bizim gibi ülkelerde devlet güvencesinin sanatçının lehine olduğu tartışılmaz, sanatın aleyhine mi, sorusu akla gelebilir.* * *STEPHEN KINZER'ın yazısındaki tablo, klasik müziğin geleceği konusunda çoğumuzu karamsarlığa sürükleyebilir.Ancak o yazıdaki bazı saptamalardan bizim orkestra yöneticilerinin de ders çıkarmaları gerekir.Ekonomik kriz, Kuzey Avrupa kültürü ile doğrudan bağlantısı olmayan şehirlerde, bu tür müziğin fazla dinleyici bulmaması sonucunu doğuruyor, saptamasının yanı sıra, böyle bir sonuca ulaşılmasında dinleyicinin klasik müzikle geleneksel bir bağ kuramaması da önemli bir paya sahip.Avrupa'da birçok aile, operaya abonedir, sahip oldukları locaya birkaç kuşak devam eder.Oysa kuşaktan kuşağa geçecek böyle bir sürekliliğin Amerika'da olduğunu sanmıyorum.Orkestra yöneticilerinden biri, düşüncesini şu cümleyle açıklamış:‘‘Eğer bir şehir senfoni orkestrasını parasal açıdan desteklemiyorsa, bu bir orkestraya ihtiyaçları olmadığı anlamına gelir.’’* * *KLASİK müziğin daha çok kişiye ulaşabilmesi için ne yapmalı?Bu sorunun cevabı bir başka yazı konusu.