Kız çocuklar ilkokuldan sonraki eğitimi 70 yaşındaki adamın yatağında mı yapacak?

Kadın örgütlerinden, AK Parti grup başkanvekilleri Nurettin Canikli, Mustafa Elitaş, Ayşe Nur Bahçekapılı, Mehmet Aydın ve Mahir Ünal’ın “222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ne, “çocuk yaşta evliliklerin önünü açtığı” için tepki geldi.

Bugün TBMM’ye iletilecek bir metni imzaya açan kadın ve çocuk alanında çalışan sivil toplum örgütleri, her fırsatta dile getirdikleri “Zorunlu eğitim/süresinin 8 yıldan 12 yıla çıkarılması” talebini karşılıyor gibi görünen yasa teklifinin, “4+4+4” formülüyle eğitim/öğretim sistemini geriye götürdüğünü belirtiyorlar. Özellikle kız çocukların eğitim hakkı açısından pek çok sakınca içerdiğini ifade ediyorlar.

CEDAW Türkiye Sivil Toplum Yürütme Kurulu, Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD), Haklı Kadın Platformu, KA.DER, Kadının İnsan Hakları-Yeni Çözümler Derneği, Kozadan İpeğe Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Kooperatifi, Pembe Hayat LGBTT Dayanışma Derneği, Türk Kadınlar Birliği, Türkiye İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Federasyonu, Uçan Süpürge’nin de aralarında olduğu kadın örgütlerine göre yasa teklifi, kız çocukların küçük yaşta evlendirilmesinin önünü açtığı gibi, 1930’dan beri en az 5 yıl olan zorunlu eğitimin süresini 4 yıla indiriyor. Ayrıca ilköğretimin ikinci kademesinden itibaren kız çocukları eğitim ortamından uzaklaştırıyor ve mesleki eğitimde hangi çocuğun hangi meslek alanına yönlendirileceğine Bakanlar Kurulu karar vermesiyle tek tip insan yetiştirmenin zeminini hazırlıyor.

İşte kadın örgütlerine göre yasa teklifinin yapacakları:

Zorunlu eğitim süresi gerçekte 4 yıla iniyor

Teklife göre, ilk kademe olan 4 yılın ardından çocuk bireyler örgün eğitimin dışına çıkacak ve ikinci 4 yıllık dilim açık öğretimle ilişkilendirilecek. Kadın örgütleri “Erkek çocuklar gitsin çırak olsun, kızlar da açık öğretimde evde otursun” anlamına gelen bu düzenlemenin kabul edilemez olduğunu söylüyor.  

Zorunlu eğitimin ‘kesintisiz’ niteliği yasa metninden kaldırılıyor

Teklif, halihazırda 8 yıl olarak uygulanan zorunlu eğitim süresini, “4+4+4” formülüne göre kesintili hale getiriyor. Bu durum sadece zorunlu eğitimi 4 yıla indirmekle kalmıyor, eğitimin bütünlüğünü de ortadan kaldırıyor. İmzacılar, “zorunlu kesintisiz 12 yıllık eğitim” talep ederken, bu yasayla ortaya çıkan şaşırtmacalara itiraz ediyor.

Okul öncesi eğitim kapsam dışı

Yasa değişikliği teklifi, “1 yıllık okul öncesi eğitimin zorunlu hale gelmesini” talebini de umursamıyor. Böylece çocuk gelişiminin önemli bir basamağı olan okul öncesi eğitimin kapsam dışı bırakılması da söz konusu.

Mesleki eğitimin programına Bakanlar Kurulu karar verecek

İlk 4 yıllık zorunlu eğitimden sonra çıraklık adı altında mesleki eğitime yönlendirmeyi öneren teklife göre, çırak çocuk yetiştirme eğitiminde programa Bakanlar Kurulu karar verecek. Kadın örgütleri, Yürütme’nin Yasama’nın önüne geçerek böyle bir inisiyatifi kullanmasının hukuka aykırı olduğunu belirtiyor.

11 yaşında, haydi çalışmaya

Teklif çıraklık yaşını da 14’ten yukarı çekmesi gerekirken tam tersine aşağı düşürüyor. 11 yaşındaki çocuğun cezai ehliyeti bile yokken çalıştırılmasının yasal olmadığını belirten kadın örgütleri, “Bu Uluslararası Çalışma Örgütü’nün belirlediği kriterlere aykırıdır. Ataerkil baskılar ve endişeler nedeniyle o yaşlardaki kız çocuklar mesleki eğitime gönderilmez, gönderilse bile bu eğitimin içeriği cinsiyet rolleri çerçevesinde kalacaktır (el becerisi, ev işleri gibi). Eğitimde cinsiyetçiliğin terk edilmesi gerekirken, yeniden üretilmesi kabul edilemez” diyor.