Kitap

Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Sanat Fikri
Susie Hodge
Çev.: Emre Gözgü
Domingo Kitap
Sanat

İsminden de anlaşılacağı gibi, ‘gerçekten bilmeniz gereken’ şeylerin başında geliyor sanat. Eksper olun, uzman olun, Barok opera binaları yapın demiyoruz elbette. Ama bienallerde, galerilerde karşımıza çıkan ‘kavramsal sanat’ eserlerine, çağdaş sanatla daha da yoğunlaşan ‘eleştirel’ birtakım sorgulamaların ürünü sanat eserlerine bakarken, sergileri gezerken bazı temel bilgilere sahip olmanız gerekiyor. Ki, sergiden çıktığınızda “ne var yani, bunu ben de yaparım,” dedikten sonra kuracağınız cümlelerinizi ona göre kurun… Susie Hodge’un hazırladığı kitap ‘Tarih Öncesi’nden bugüne kadar dünya sanat tarihine yön vermiş 50 fikri, anlayışı, manifestoyu, dönemi ‘bilmeniz gereken, önemli’ yönleriyle aktarıyor. Nasıl ortaya çıktı, seçkin sanatçıları kimlerdi, hakkında neler söylendi, temel dayanağı nedir, ne değildir şeklinde ilave bilgi bölümleriyle eksiksiz bir hal alan kitabın önemli bir tarafı da kimi sayfalardaki ‘zaman dizin’ bölümü. Örneğin 1915-1939 yılları arasında karşımıza çıkan bir sanat anlayışının hüküm sürdüğü dönemdeki önemli yılları, olayları aktardığı bu bölüm, yüzlerce sayfanın yaptığı işi tek hamlede gerçekleştiriyor. Sadece Avrupa-Amerika odağında kalmayan, dünyayı etkileyen Mısır, Japon ve Çin sanatlarına ve modern akımlarına değinen kitabı Türkçeye çeviren Emre Gözgü, yazarın keyifli olduğu kadar ciddi üslubunu korumayı başarmış. Yeni yılda, serinin devam kitaplarını bekleyin. Her kitaplıkta olması gereken, eksiksiz bir müracaat kitabı.

İki Cihanın Bekçisi
Berrak Yurdakul
Nar Kitap
Roman

Meşhur türküdür, bilirsiniz: “Gitme Yemen’e Yemen’e / Karışın Toza Dumana / Bari Mektubunu Gönder / Anamı(Bizleri) Koyma Gümana” diye başlar. Berrak Yurdakul’un üçüncü romanı ‘İki Cihanın Bekçisi’ türkülere konu olmuş Yemen’in romanı! Osmanlı Yemen’inin, üstelik Osmanlı’nın da son dönemlerinin, bundan yüz sene öncesinin Yemen’i. Açlığın, sefaletin ve insanlıktan uzak olayların işgali altındadır Yemen! Çünkü imparatorluk ordusu ağır bir yenilgi almıştır cephede. İstanbul’da yiğitliği ile nam salmış Tevfik Bey’in istikbali de Yemen’de çizilecektir. Osmanlı’nın art arda mağlubiyetlerde zedelenmiş onuruna bekçilik yapmak için mücadele veren Tevfik Bey, oğlu Mehmet’in de ölümüyle ‘iki cihanın bekçisi’ne imanı seçer... Osmanlı İmparatorlu’ndan tarihsel malzemenin romanlarda kullanıldığına çok tanık olduk, ancak Berrak Yurdakul az kullanılan, önemli bir malzemeyi oldukça ustalıkla yeniden kurgulamış. ‘İki Cihanın Bekçisi’ ihmal edilmemesi gereken bir roman.

Tanrı'nın Yüzü
İgor Bogdanov, Grichka Bogdanov
Çev.: Taceddin Köseoğlu, Aksel Köseoğlu
Gita Yayınları
Bilim

23 Nisan 1992'de Amerikan Fizik Kurumu genel merkezinde, fizikçi Georges Smoot, 18 Kasım 1989'da yörüngeye oturmuş kısa adı COBE olan uydunun ilettiği görüntüleri ve önemini, bir basın toplantısında bildiriyordu. COBE 'evrende yayılmış ilk ışımanın' fotoğrafını çekmişti ve bu arkaik parlaklık 13 milyar yıldan daha yaşlıydı. Kozmoloji biliminin başladığı bu noktada aslında 'ilk evren' dünyanın gözleri önündeydi. Smoot, konuşmasını şöyle sürdürdü; "bu dindar insanlar için Tanrı'nın yüzünü görmek gibi bir şeydir!" Tüm evren içinde görüntülenebilmiş en yaşlı bu hadiseyi, bir fizikçi ancak bu şekilde aktarabilirdi. Fizikçi İgor ve Grichka Bogdanov, Smoot'un sözünden ilham aldıkları kitapları 'Tanrı'nın Yüzü'nde 'big bang'i, evreni, evrenin oluşumunu, kara delikleri, astrofizik ve kozmolojiye dair her şeyi, tüm yönleriyle ve çok güzel bir dille anlatıyorlar.

Ok, Balta ve Mancınık
C.W.C. Oman
Çev.: İsmail Yavuz Alogan
Kitap Yayınevi
Tarih / İnceleme

Tarih boyunca birçok savaş vardır ki, binlerce piyade, yüzlerce süvariden oluşan dev gibi ordular, birkaç yüz piyadelik bir ordu karşısında büyük hezimete uğramıştır. Bunu açıklamak için sadece 'kahramanlık' sözü yeterli gelemez ne yazık ki. Çünkü ordunun başındaki komutanın taktik dehası ve geliştirdiği stratejilerden kullanılan silahlara, ordunun sahip olduğu fiziksel şartlara kadar çok şey etkendir. Ankara Savaşı'nda örneğin, ordusu fillerden oluşan Timur'u dağa çekemeyip ovada kalan Yıldırım, büyük bir hezimet yaşar! C.W.C. Oman'ın savaş tarihi klasiği olan 'Ok, Balta ve Mancınık' kitabı 378-1515 yılları arasında yani Ortaçağ'da savaş sanatını anlatıyor, en can alıcı örnekleriyle. Kalkanları yaran balta seslerini duyacağınız bir inceleme.

Gezi, İsyan, Özgürlük
Der.: Kemal İnal
Ayrıntı Yayınları
Güncel / Politika

Daha gezi olayları yaşanırken doğan furyada yayımlanan ve çoğu kâğıt israfından ibaret kitaplardan sonra birbiri ardına, son derece nitelikli 'Gezi Kitapları' yayımlandı. Yılın son günlerinde, yine çıtayı yükseğe koyan bir kitap 'Gezi, İsyan, Özgürlük'. Kemal İnal, demokrasi, siyaset, dil ve dayanışma bağlamlarında irdeleyip dört ana bölüme ayırdığı derlemesinde alanında uzman isimlerin yazılarıyla Gezi Direnişi'ni masaya yatırıyor. Gezi Direnişi'nin başladığı günden sonrasına, barındırdığı etnik ve sosyolojik unsurlardan sahip olduğu mizah ve zekâsına, ülkede yarattığı etkiden uluslararası etkisine kadar tüm yönleriyle Gezi Direnişi'nin otopsisi...