Kimse bizden bunu beklemesin
Güncelleme Tarihi:
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Kıbrıs konusunda yeni bir fırsat penceresi açıldığını belirtirken, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de kıyıları bulunan bir ülke olarak araştırmalar yapmaya hakkı bulunduğunu söyledi ve “Kimse Türkiye’nin kuşatılmış kalmasını kabul etmesini bekleyemez” dedi.
Davutoğlu, Yunan Kathimerini gazetesine verdiği uzun demeçte Türkiye’nin görüşlerini çarpıcı sözlerle net bir şekilde ortaya koyarken, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Yunan Başbakanı Andonis Samaras arasında iyi bir kimya oluştuğunu vurguladı. Yunan mevkidaşı Dimitris Avramopulos için ise “Dostum, kardeşim” diye bahsetti.
Türkiye’nin, Kıbrıslı Rumların enerji kaynaklarını Kıbrıslı Türkleri “cezalandırmak” için kullanmalarına izin vermeyeceğini de kaydeden Davutoğlu, Batı Trakya’da müftünün, İstanbul’daki Patrik gibi özerk olmasını istediklerini belirtti.
Davutoğlu şunları söyledi:
TÜRK-YUNAN İLİŞKİLERİ
Dostum, kardeşim Dimitri’ye (Yunan Dışişleri Bakanı Dimitris Avramopulos) anlattım. Meselenin yüzde 70’i psikolojik, özü ise yüzde 30. Psikolojik engeller olmazsa realist çözümler bulunur. Eğer iki taraf duygusal ve mantık dışı tepki gösterirlerse, çok küçük konular bile savaş nedeni olabilir.
EGE ANLAŞMAZLIKLARI
İki ülke dışişleri heyetleri arasında 54 tur istikşafi görüşme yapıldı. Hayli ilerleme kaydettik. Ancak, anlayışla karşıladığımız siyasi durum nedeniyle (Yunanistan’ı kastediyor) daha fazla ilerlemedik. Şimdi devam edebiliriz. Bu görüşmelerin belkemiği Uluslararası Hukuk ve ulusal egemenliğe saygıdır. Ancak bir kimsenin Uluslararası Hukuk’u nasıl tanımladığı önemlidir. Ege binlerce adası ve Akdeniz’in bir parçası olması nedeniyle özel bir durumdur. Türkiye’nin Akdeniz’de uzun bir kıyı şeridi vardır. Kimse Türkiye’nin kuşatılmış kalmasını kabul etmesini bekleyemez. Tüm adaların ve Akdeniz’de en uzun kıyı şeridi olan Türkiye’nin çıkarlarının dikkate alınacağı bir çözüm bulunabilir.
MÜNHASIR EKONOMİK BÖLGE (MEB)
MEB nasıl belirlenir ya da başka hassas konularda Yunanistan ile farklı görüşlerimiz ve yaklaşımlarımız var. Eğer bu farklı görüş ve yaklaşımları Berlin duvarı gibi engel olarak tesis edersek, bu ne mantıklı ne de etik olur. İkinci seçeneğimiz ise kazan-kazan durumudur. Türkiye Doğu Akdeniz’de bir kıyı ülkesi olarak araştırma yapma hakkı vardır.
YUNAN BAŞBAKANI SAMARAS
Benim kendisi ile ilgili izlenimlerim çok olumlu. Başbakan Erdoğan ile de kimyaları çok uyuştu. İstanbul’daki toplantıda bir sürü espriler yaptılar. Samaras çok deneyimli bir siyasetçi ve iyi niyetli. Bir kişinin “sert” olduğunu söylerken, “sertlik” ile neyin kastedildiği önemli.
EKONOMİK İLİŞKİLER
Türk ve Yunan ekonomileri günün birinde entegre olabilir. Türkiye AB üyesi olduğunda Türk ve Yunan işbirliği Avrupa’ya güç katar. Türkiye, Yunanistan ve birleşik Kıbrıs, Baltık ülkeleri gibi ayrı bir bölge oluşturmalıdır. Enerjimizi birbirimiz ile rekabet yerine işbirliğine harcamalıyız.
KIBRIS SORUNU
Çözüm için samimi ve zaman sınırlaması olan yeni bir müzakere turu başlatılmalı. Rum tarafında Nikos Anastasiadis’in seçilmesi bir “fırsat penceresi” açıyor. Anastasiadis, 2004 yılında Annan çözüm planına “evet” dediğinden selefi Dimitris Hristofyas gibi “hayır”cı bir ortamda göreve başlamıyor. 2004’de “evet” diyen biri şimdi ilerleyelim derse tutarsızlıkla suçlanamaz. Yunan Başbakanı Samaras da bu konuda ilerleme sağlanmasını istiyor. Yunanistan şimdi çözüm istiyor gibi görünüyor. Annan Planı’ndan 9 yıl sonra artık hepimiz siyasetlerimizi yeniden gözden geçirebilecek tecrübeye sahibiz.
Kıbrıs Rum Kesimi’nde bazı aşırı uç kimseler Türkiye’nin AB yoluna engel çıkarabileceklerine inanıyorlarsa sonuç alamayacaklar. Türkiye önümüzdeki yıldan itibaren adaya su sevkiyatına başlayacak. Birçok adaya sahip Yunanlılar suyun altın gibi kıymetli olduğun biliyor. Kıbrıslı Rumlar da adaya ulaşacak bu sudan yararlanabilirler. Su ve doğalgaz iki toplumun da yararlanabileceği önemli avantajlar. Kıbrıslı Rumlar enerji kaynaklarını Kıbrıslı Türkleri “cezalandırmak” için kullanmak istiyorlarsa, bunu yapmalarına izin vermeyeceğiz.
AZINLIKLAR
Biz Rum Patriği’ne hiçbir şeyi dikte ettiremeyiz. Mesela Patrik seçimi Hristiyanların bir meselesidir. Türk hükümeti niye müdahale etsin? Batı Trakya’da Müslüman Müftü. İstanbul’daki Rum Patrik gibi özerk (otonom) olmalı. Biz bunu istiyoruz. Bu meselenin halledileceğine iyimserim. Yunanistan ile görüş teatisinde bulunuyoruz. Bir Türk ya da bir Müslüman bir Hristiyan Ortodoks için neyin iyi olduğunu bilemez ve istemediği bir şeyi kabul ettiremez. Aynı şekilde Yunan Hükümeti de Batı Trakya’da, Rodos’ta ya da başa bir yerde Müslüman geleneklerini, neye izin verildiğini neye verilmediğini ve neyin iyi olduğunu bilemez.