Güncelleme Tarihi:
Sayın Bakan, koalisyon müzakereleri sırasında ve hükümet kurulduktan sonra çifte vatandaşlık üzerine sert tartışmalar yaşandı. Geçen hafta nihayet uzlaşı sağlandı. Madde madde sayacak olursanız, kimler opsiyon mecburiyetinden kurtuldu ve çifte vatandaş olabilecek?
Burada doğan ve sekiz yıldır Almanya’da yaşayan veya altı yıl Almanya’da bir okula giden, ya da Almanya’da bir okul veya meslek eğitimini bitiren göçmen kökenli gençler çifte vatandaş olabilecek. Bu düzenleme burada doğan gençlerin yüzde 90’ından fazlasını kapsıyor. Benim için en önemli olan, opsiyon mecburiyetini gerçekte kaldırmış olmamız ve gençlerin şartı yerine getirdiklerini yetkili daireye belgelemek zorunda olmamaları. Bunu ilgili daireler yapmak zorunda. Eğer ilgili daire söz konusu gencin çifte vatandaş olarak kalması için şartı yerine getirmediği kanısındaysa, bunu yetkili daire kendisi araştıracak ve söz konusu gence yazacak. Şartı yerine getirmiyorsa, o zaman opsiyon mecburiyeti doğacak. Bu da çok küçük bir grup. Bu anlamda biz gerçekte opsiyon mecburiyetini kaldırdık. Şartları göçmen kökenli gençlerin yüzde 90’dan fazlası yerine getiriyor.
ÖNCE BAŞVURABİLİR Mİ?
Söz konusu genç çifte vatandaşlığının devamı için 21 yaşından önce başvuruda bulunabilir mi?
Gençlerin çifte vatandaş olarak kalmaları için herhangi bir şey yapmaları gerekmiyor. Şartı yerine getirip getirmediğini yetkili daire kontrol ediyor ve getiriyorsa, 21 yaşından sonra da çifte vatandaşlığı devam ediyor. Ama bir genç 21 yaşından önce, “Acaba şartı yerine getiriyor muyum?” diye merak ederse, başvuru yapabilir. Fakat bunun için de bir belge sunmak zorunda değil. Bu, yetkili dairelerin işi.
Şuna dikkat çekmek istiyorum. Burada okulu bitirmiş olanlardan Almanya’da kaç yıldır yaşıyor olduğu şartı aranmıyor. Bu, bir okulu ya da meslek eğitimini bitirmiş olanlar için de geçerli. Bir okulu bitirmek, dili biliyor, ülkeyi tanıyor demektir. Bu yüzden şartlar çok kolay. Bir kez daha şunu vurgulamakta yarar var. Kimse bu şartı yerine getirdiğini yetkili dairelere ispat etmek zorunda değil. Bu görevi yetkili daire yapacak. Yetkili daire sadece yasanın istediği şart eksikse, söz konusu gence yazıp sorabilir.
BURADA DOĞMUŞ OLMAK
Bu yasa Almanya’da doğmamış olan gençleri de kapsıyor mu? Hangi tarihten itibaren Almanya’da doğan gençler bu yasadan yararlanabilecek?
Şartın başında Almanya’da doğmuş olmak geliyor. Burada doğmayanları kapsamıyor. Hangi doğum yılından itibaren sorusuna gelince, yaşa göre bu ve 21 yaşına kadar olanlar için geçerli. Yılda bu durumda olan 3 bin 500 genç var. Ancak bu sayı 2018 yılından itibaren yılda 40 bine ulaşacak. Çifte vatandaşlıktan yararlanacak olan gençlerin sayısı gelecek yıllarda dramatik ölçüde artacak. 40 binin yüzde 90’dan fazlası çok basit bir yöntem ve kolay şartla çifte vatandaşlıktan yararlanmış olacak. İki pasaportu da kaybetmek istemeyen gençler için bu çok önemli bir kolaylık. Gençlerin hem köken hem de Alman vatandaşlığına sahip olmaları açısından çok iyi bir sonuç.
MEMNUN MUSUNUZ?
SPD opsiyon şartının genel olarak kaldırılmasını ve genel çifte vatandaşlığın tanınmasını vadetti. SPD Genel Başkanı Sigmar Gabriel, Leipzig’teki konuşmasında çifte vatandaşlık olmazsa büyük koalisyon da olmaz dedi. Siz ne kadar memnunsunuz, bu uzlaşıdan?
Ben çok memnunum. Çünkü opsiyon mecburiyetini gerçekte kaldırdık. Eğer yüzde 90’dan fazlası opsiyon kararı vermek zorunda değilse, ve hiçbir şey yapmadan doğrudan iki pasaportu da muhafaza edebiliyorsa, bu vaadimizi yerine getirmiş sayılırız. Ben buna çok seviniyorum. Özellikle de 2018’den itibaren yılda 40 bin gence bu imkanı sunmak, çok büyük bir başarı.
TARTIŞMA OLUR MU?
Taslak Federal Meclise gelince, ateşli bir tartışma bekliyor musunuz?
Bu konu Alman politikasını uzun süre uğraştırdı. Hessen eyalet seçimlerinde o zaman Roland Koch’un imza kampanyasını hatırlıyorum. Bu düzenlemeyle Almanya’da uzun yıllardır çifte vatandaşlık üzerine sürdürülen çok ateşli tartışmaları sona erdirmiş olacağız. Opsiyon mecburiyeti kalkıyor.Almanya bu yeni düzenlemeyle bir parça daha modernleşti. Bunun üzerine konuşulması gerek.
MAĞDURLAR NE OLACAK
Opsiyon mecburiyeti nedeniyle şimdiye kadar köken ya da Alman vatandaşlığını kaybeden mağdur gençlerin durumu ne olacak?
Bu konuda yasada bir düzenleme yok. Ama yasada ağır mağduriyet durumunu gözeten bir şart var. Ağır mağduriyet, mesela Almanya’da beş yıl okula gittikten sonra ailesiyle başka bir ülkeye göçen orada okula devam eden gençleri kapsıyor. Opsiyondan birine karar vermiş olan gençler, yeni yasaya göre bir vatandaşlığı seçmek zorunda değiller. Bu durumda olan gençler ağır mağduriyetten nasıl yararlanırlar, onları kapsar mı, bilemiyorum. Belki durumdan duruma değişebilir. Bunu yetkili dairelerin incelemesi gerekiyor. Bu konuda yasada bir açıklık yok. Yasa sadece gelecektekiler için geçerli.
YASA NE ZAMAN YÜRÜRLÜĞE GiRECEK
Yasa taslağı gelecek hafta bakanlar kuruluna sunulacak. Ardından Federal Meclis’e gelecek. Ben yaz tatilinden sonra yürürlüğe gireceğini sanıyorum. O zamana kadar yaş süresi dolan gençler iki vatandaşlıktan birini seçmek zorunda kalacak. Yasa yürürlüğe girinceye kadar öyle. Ama bu süre zarfında karar vermek zorunda kalanlar ağır mağduriyetten yararlanabilir mi, bakmak lazım.
TWITTER, YOUTUBE YASAĞI BENDEKİ ÇAĞDAŞ TÜRKİYE İMAJINA UYMUYOR
Berlin’de hükümet çevreleri ve kamuoyunda hemen herkes seçim sonuçlarını ilginç buluyor ve şu soruyu soruyor: “Siz nasıl açıklıyorsunuz?...” Adalet Bakanı Heiko Maas da “Türkiye’de siyaset arenası çok hareketli. Seçim sonuçlarını siz nasıl değerlendiriyorsunuz” diye bana sordu... Ben de Bakan’a kendisinin Türkiye’deki gelişmeleri nasıl gördüğünü sordum. Maas’ın yanıtı şöyle:
Ben defalarca Türkiye’de, Ege sahillerinde tatil yaptım. Bu gezilerimde çağdaş bir Türkiye gördüm. Almanya’da birlikte futbol oynadığım, çalıştığım Türk arkadaşlarım çağdaş insanlar. Türkiye geçen yıllarda önemli gelişmeler kaydetti. Ekonomik gücü, toplumsal süreçte kaydettiği gelişmeler sonucu Türkiye bende çağdaş, çok olumlu bir imajı bıraktı. Twitter veya Youtube yasağı bendeki çağdaş Türkiye imajına uymuyor. İnsanlar arasında iletişimi yasaklamak, bizim buradaki değer ölçülerine göre zaten kabul edilemez. Ama bu tür yasaklar benim Türkiye’de edindiğim çağdaş imaja da yakışmıyor.
BAĞIMSIZ YARGI
Başbakan Erdoğan’ın yerel seçimlerden güçlü çıkması, size sosyal medyada daha fazla yasakların geleceği endişesi veriyor mu?
Yasakların insanların hoşuna gideceğini sanmıyorum. Sosyal medya genç insanların hayatının çok önemli bir bölümü. Burada sadece siyasi iletişim söz konusu değil. İnsanlar arası çağdaş iletişim türü bu. Bu iletişimi bu tür önlemlerle engellemek, nereye götürür bilemem.
Başbakan Erdoğan’ın Berlin ziyaretinde Başbakan Merkel yargı bağımsızlığının güçlendirilmesi için iki ülke adalet bakanlıkları arasında bir işbirliği önerisinde bulundu. Bu konuda bir gelişme var mı?
Türkiye Adalet Bakanıyla bir araya gelerek, bu konu üzerine konuşmayı kararlaştırdık. Ama ne zaman, bir süre henüz belirlenmedi.
EN GENÇ BAKANLARDAN
Adalet Bakanı Heiko Maas, hükümetinin genç bakanlarından. 1966 doğumlu. Bakan olmadan önce Saarland Eyaleti Ekonomi, Çalışma, Ulaştırma ve Enerji Bakanıydı. Triatlon sporu yapıyor. Bakan olduğu için Berlin’e yerleşmeye çalışıyor. Memleketi Saarland, Fransa’ya sınır. Ben de Berlin’e bir yıl önce yerleştiğimi söyleyince, bir ara Berlin üzerine sohbet ediyoruz.
Bakan Maas, “Fransa bize 10 kilometre... Günübirlik Fransa’ya geçiyorduk” diyor ve Berlin’de bunu özleyeceğini söylüyor. Bakanlık binası Fransız ve Alman katedralinin bulunduğu Berlin’in tarihi meydanı Gendarmenmarkt’ın yanı başında. Çalışma odası boydan boya cam. Karşı binadaki bürolarda çalışanları görünce, onlar da benim çalıştığımı görüyorlar diye düşündüğünü anlatıyor. Çalışma odasında canlı kırmızı, pembe, mavi tonların ağırlıkta olduğu, bahar havası veren tablolar asılı. Çalışma masası tarihi... “Çok eskiden beri Alman adalet bakanlarının çalışma masası bu” diyor. Bir süre kaybolmuş ama tekrar bulunarak yeniden yerine konulmuş. Sorularıma çok sıcak ve içtenlikle cevap veren Bakan Maas, söyleşinin sonunda bizi asansöre kadar yolcu ediyor.