Küreselleşme, ekonomik krizler, hızlı değişim, gelişme ihtiyacı ve rekabet 'liderlerin' önemini her geçen gün artırıyor. Liderliğin öneminin farkına varan şirketler yöneticilerinin liderlik becerilerini geliştirmek için çalışmalar yapıyor.
Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de çok uluslu şirketlerde, büyük ölçekli holdinglerde, yönetici geliştirme ve lider yetiştirme programları yürütülüyor.
Doğuş Grubu'nda 2000 yılından beri lider geliştirme programları uygulanıyor. Garanti Bankası dahil tüm Doğuş Grubu şirketlerinde, liderlik yetkinliği potansiyeline sahip orta düzey yöneticiler 'Geleceğin Doğuşu' programında üst kademe pozisyonlar için eğitiliyor.
ŞAHENK SPONSOR OLDUGaranti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ali Fuat Erbil, programın sponsorluğunu Doğuş Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk'in yaptığını söylüyor. 25 kişiden oluşan programın üçüncü ekibinin seçiminin 2004'ün ikinci yarısında yapılacağını belirtiyor. Programda Garanti Bankası'ndan beş, Garanti Bankası iştiraklerinden 10 yönetici bulunuyor. 'Geleceğin Doğuşu' programı sınıf içi eğitimler yanında, yönetici koçluğu ve deneyimle öğrenme yöntemleriyle beş yıllık bir süreye yayılıyor.
Garanti Bankası 2003’te tüm birim, bölge ve şube müdürlerine yönelik olarak 'yönetim kültürü programları' gerçekleştirmiş. Programa toplam 400 yönetici katılmış. Ayrıca bankada yöneticilere koçluk desteği vermek amacıyla 'Değerlendirme ve Geliştirme Merkezi' kurulmuş. Bu merkezden 132 kişi yararlanmış.
KOÇLUK TAZELEMEArçelik'te 1990'ların başından beri yönetici ve yönetici adayları için liderlik eğitimleri veriliyor. Yeni yöneticiler için dokuz günlük, yönetici adayları için ise üçer günlük eğitimler düzenleniyor. Eğitimlerde bireysel ilişkilerin öğrenilmesi, temel yönetim becerileri liderlik, yönetim simülasyonu üzerinde duruluyor. Arçelik ayrıca orta kademe yöneticiler için iki yılda bir 'Koçluk tazeleme' eğitimleri düzenliyor.
HP Türkiye'de liderlik ve yönetici geliştirme konusunda 1989’dan beri çeşitli programlar uygulanıyor. 'Dinamik Liderlik', 'Değişimi Yönetmek', 'Liderliğin Yapıtaşları', 'Liderin Gelişimi ve Değişimi' başlıkları altında liderlik eğitim ve seminerleri düzenleniyor. Ayrıca liderlikte sürekli performans gözlemi ve gelişimini desteklemek amacıyla 'Liderlik Değerlendirme' programları var.
HP’DE KURULUŞTAN BERİ VARHP Türkiye İnsan Kaynakları Direktörü Adnan Erdoğmuş, Türkiye'de kuruldukları tarihten beri genel merkezleri paralelinde yöneticilere ve yönetici adaylarına yönelik liderlik ve koçluk eğitimleri düzenlediklerini belirtiyor. Orta ve üst düzey yöneticiler HP'de koçluk ve mentorluk eğitimleri de alıyor.
Ernst & Young Eğitim Danışmanı Zeynep Anamur Perek çok sayıda şirketin kendi liderlerini kendileri yetiştirme yoluna gittiğini söylüyor: ‘‘Firma içinden liderler yetiştirilmesi sürecinde önemli maddi ve yönetsel kaynaklar ayrılıyor. Ama dışarıdan lider transfer edilmesi durumunda yüksek transfer ücretleri ödeniyor. Kurum dışından lider tranferi durumunda değişimin çok iyi biçimde yönetilmesi kritik bir unsur oluşturuyor.‘‘
Gelişim programları Anadolu Endüstri Holding sistematik bir programa sahip olmamakla beraber üst ve orta düzey yöneticilerine ihtiyaçlarına göre liderlik eğitimleri aldırtıyor. Anadolu Endüstri Holding İnsan Kaynakları ve Endüstriyel İlişkiler Koordinatörü Lütfi Fırat, beş yıldır liderlik eğitimlerine önem verdiklerini ve eğitimlerin şirkete katkı sağladığını söylüyor.
Turkcell'de üç yıldır sistematik bir şekilde tasarlanmış, sürekliliği olan yönetim geliştirme programı uygulanıyor. 2003'den beri dış ortamı, piyasa ihtiyaçlarını, şirket başarısında fark yaratacak, geleceğin liderlerini yetiştirmek amacıyla 'Liderlik Gelişim Programı'nı hayata geçirmişler. Turkcell lider yöneticiler yetiştirmek için bu yıl yeni bir program daha başlatmış. Şirket içinde yüksek performansı ile fark yaratan ve lider olma potansiyelindeki çalışanlara yönelik iki yıllık Liderlik Gelişim Programı uygulanmaya konmuş.
Astra Zeneca liderlik programını performans değerlendirme sistemine entegre bir şekilde uyguluyor. Böylece Astra Zeneca Liderlik Programı'nda öğrenilenlerin iş ortamında sürekli kullanılması sağlanıyor. Ekim 2003'den beri uygulanan programa 70 kişi katılmış. Eğitim müdürü Dr. Yeşim Arabacıoğlu, bu programla yöneticilerin liderlik becerilerini en iyi düzeye çıkarmayı hedeflediklerini söylüyor.
Metro Cash&Carry (MCC), 2002'den beri Metro Yönetici Geliştirme Programı'nı uyguluyor. 14 ay süren programda tüm yönetici adayları şirketin faaliyet gösterdiği 28 ülkede çalışabilecek şekilde eğitimler alıyor. Şirket bu programla ortak lisan ve yetkinliklere sahip yeni yönticileri bünyesine katmayı hedefliyor.
Doğuş Grubu: Liderlik yetkinliği potansiyeline sahip orta düzey yöneticiler 2000'den beri 'Geleceğin Doğuşu' programında üst kademe pozisyonlar için eğitiliyor.
Garanti Bankası: 2003’te, tüm birim, bölge ve şube müdürlerine yönelik 'yönetim kültürü programları' gerçekleştirildi. 'Değerlendirme ve Geliştirme Merkezi'nde yöneticilere koçluk desteği veriliyor.
Arçelik: 1990'dan beri yöneticilerin ve yönetici adaylarının liderlik becerilerini geliştirmek için eğitimler düzenliyor. Yeni yöneticiler için dokuz, yönetici adayları için üç günlük eğitim programları var.
HP Türkiye: 1989’dan beri 'Dinamik Liderlik', 'Değişimi Yönetmek', 'Liderliğin Yapıtaşları', 'Liderin Gelişimi ve Değişimi' başlıkları altında liderlik eğitim ve seminerleri düzenleniyor.
Anadolu Endüstri Holding: Beş yıldır, orta ve üst düzey yöneticilere ihtiyaçlarına göre liderlik eğitimleri aldırılıyor.
Turkcell: Üç yıldır sistematik bir şekilde tasarlanmış yönetim geliştirme programı uygulanıyor. 2003'de 'Liderlik Gelişim Programı'nı yürürlüğe koydu. Programı koçlukla destekliyor.
Astra Zeneca: Ekim 2003'ten beri performans programıyla entegre bir şekilde Astra Zeneca Liderlik Programı'nı uyguluyor. Bu programda öğrenilenlerin iş ortamında sürekli kullanılması sağlanıyor.
Metro Cash&Carry: 2002'den beri uygulanan Metro Yönetici Geliştirme Programı'yla gelecekteki yönetici adayları yetiştiriliyor. 14 ay süren programda tüm yönetici adayları eğitiliyor.
Çalışma tarzını değiştirdi
HP Türkiye Hizmetler Bölümü Müdürü Resan Yüner, bir yıldır executive leadership programlarına katılıyor. 360 derece değerlendirildikten sonra programa katılmaya hak kazanan Yüner'e
koç ve mentor tayin edilmiş. Eğitim HP merkezi tarafından şirketin bütün ülkelerden gelen yöneticilerine veriliyor. Yüner, liderlik eğitiminin kendisine katkılarını şöyle anlatıyor: ‘‘Liderliğin tam olarak ne olduğunu öğreniyorsunuz. İş yapış tarzımı değiştirdi. Kötü bir durumda nasıl yola devam edileceği gibi konulara katkısı oldu. Liderlik günlük operasyonel işler dışında strateji geliştirme işi. Bir yönetici olarak strateji geliştirmenin önemini anlıyorsunuz.’’
Farklı bakmayı öğrendi
Turkcell Çalışan İlişkileri Yönetimi Bölüm Yöneticisi Meltem Kalender, Turkcell'deki Liderlik Gelişim Programı'nın kendisine katkıları konusunda şunları söylüyor: ‘‘Program sayesinde objektif bir yöntemle lider olarak nasıl algılandığımı gördüm. Güçlü ve geliştirmem gereken yönlerimi keşfettim. Bir anlamda gerçekle karşılaşma anı gibi düşünülebilir. Koçluk süreci sayesinde hem tepe yönetimin liderlik konusundaki beklentilerini daha yakından görme, hem de tüm değerlendirmeleri birlikte analiz ederek yönlendirme alma fırsatım oldu.‘‘
Değişimle başa çıkmak
Fed Training Danışmanı Faysal Amelman, ülkelerin ve şirketlerin gelişiminin ancak kuvvetli, ne yaptığını bilen liderlerle gerçekleşebileceğini söylüyor. Amelman, lider yetiştirilmesinin şirketlerin değişimle başa çıkmasını kolaylaştırdığını vurguluyor: ‘‘Kurumun içinde liderlik vasıfları yüksek olan insanların yaygınlığı, şirketin radikal değişimleri kolaylıkla göğüslemesini sağlıyor.’’
Şirketlerin değişimle başa çıkmasını kolaylaştırıyor.
Kurum kültürünün oluşmasında ve devam etmesinde etkili oluyor.
Tüm çalışanların ortak hedeflere yönelmesini sağlıyor.
İş dünyasının performansının yükselmesine katkı sağlıyor.
Şirketin entelektüel sermayesinin etkinliğini artırıyor.Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Canan Çetin, Türkiye'de daha çok liderlikte ‘dış cilayla’ ilgilenildiğini, lider seçiminde karizmadan çok karaktere bakılması gerektiği söylüyor. Çetin'e göre bir lider net değerlere sahip olmalı, olumsuzluklardan ders almalı ve dayanıklı olmalı. Bir liderin başarılı olabilmesi için çalıştığı organizasyonun ve ortamın da buna uygun olması gerektiğini kaydediyor.