Oluşturulma Tarihi: Mayıs 01, 2005 00:00
Türkiye’nin modernleÅŸmesi üzerine çalışan Hollandalı tarihçi Erich Jan Zürcher, ilk modern siyasi partimiz Ä°ttihat ve Terakki Cemiyeti için şöyle diyor: ‘Modern Türk tarihini inceleyen herkesin, Türk toplumunda kiÅŸisel iliÅŸkilerin öneminin bilincinde olması gerektiÄŸini düşünüyorum. Benim izlenimim ancak akrabalık, dostluk, eÄŸitim ve himaye üzerine kurulan bu gayri resmi iliÅŸkileri kavradığımız zaman Jön Türk dönemi siyasal hayatını tam olarak anlayabileceÄŸimiz yolundadır.’ Tarihçi, hiçbir özel araÅŸtırma yapmamasına raÄŸmen, karşısına çıkan birkaç örnekten bahsediyor: Ali Fethi (Okyar), TeÅŸkilat-ı Mahsusa’nın ilk yöneticisi Süleyman Askeri’nin kayınbiraderi, Ali Fuat Cebesoy ile Kazım Karabekir akraba, Kazım Orbay, Enver PaÅŸa’nın kayınbiraderi vb.Akrabalık iliÅŸkileri, Ä°ttihat ve Terakki ile son bulmadı. Günümüze kadar siyaset sahnesine çıkan tüm partilerde gayri resmi önemini korudu. Türkiye hiçbir zaman ABD veya Yunanistan’a benzemedi; Kennedy, Bush, Papandreu, Karamanlis gibi, demokratik bir ortamda bile babadan oÄŸula geçen uzun süreli politik hanedanlar görülmedi. Ä°smet Ä°nönü’nün oÄŸlu Erdal Ä°nönü, Adnan Menderes’in oÄŸlu Aydın Menderes, Süleyman Demirel’in yeÄŸeniyle evlenen Ä°lhan Kesici, Turgut Özal’ın oÄŸlu Ahmet Özal veya daha az bilinen bir örnekte Kasım Gülek’in kızı Tayyibe Gülek milletvekili seçildiler; ama hiçbiri George W. Bush veya Andreas Papandreu gibi babalarını gölgede bırakacak güce sahip birer politikacı olamadı. Türk siyaset ailelerinde babadan oÄŸula dikey bir iliÅŸkiden çok, yatay iliÅŸkiler öne çıktı. Aileden biri en yüksek mevkiye geldiÄŸinde, kardeÅŸleri, kayınbiraderleri, bacanakları onun gölgesinde milletvekili, parti yöneticisi oluyor, ama ailenin reisi iktidardan uzaklaÅŸtığında bu etki yavaÅŸ yavaÅŸ kayboluyor. Türkiye’de çok sık rastlanan bir baÅŸka iliÅŸki de, iktidara gelen bir politikacının akrabalarının, devlet dairelerinde ve devlete baÄŸlı ÅŸirketlerde yöneticilik, yönetim kurulu üyeliÄŸi, baÅŸkanlık gibi görevler üstlenmesi. Siyaset sınıfının, kendi içinde özel iliÅŸkiler geliÅŸtirmesi, birbiriyle evlenmesi, aile üyelerinin büyükleriyle aynı mesleÄŸi seçmesi bir bakıma diÄŸer meslek gruplarında da karşımıza çıkan normal bir durum. Bu iliÅŸkilerin tümünü nepotizm, yani akraba kayırmacılığı olarak damgalamak doÄŸru deÄŸil. Ancak ÅŸiddetli bir mücadele süreci olan politikada, akrabalığın en garantili sadakat iliÅŸkisi olarak görüldüğü açık. Åžu anda Meclis’te bulunan iki parti (AKP ve CHP) üyeleri üzerine yaptığımız araÅŸtırma, Türkiye’de siyasi hayatın kendisi kadar eski olan bu 100 yıllık geleneÄŸin bugün de devam ettiÄŸini gösterdi. AKP’li bakan ve milletvekilleri kendi aralarındaki aile iliÅŸkilerinin yanı sıra, birçok bürokratla politikacı arasında da yakın baÄŸlar var. Ä°ktidarda olmamasına raÄŸmen CHP içinde de akrabalık iliÅŸkileri görülüyor. Akrabalık, bazen siyasi parti ayrımını da ortadan kaldırabiliyor. ÖrneÄŸin AKP’li Enerji Bakanı Hilmi Güler’in eÅŸi, eski bir CHP milletvekilinin kızı olmakla kalmıyor, DSP’li eski DışiÅŸleri Bakanı Sina Gürel’in de kuzeni. Bu, politikanın bir dünya görüşü olduÄŸu kadar bir iÅŸ ve meslek olduÄŸunu da bize hatırlatıyor.HÃœKÃœMETRECEP TAYYÄ°P ERDOÄžAN BAÅžBAKANAmcaoÄŸlu Ali ErdoÄŸan: BaÅŸbakan’ın korumalarından sorumlu.ABDULLAH GÃœL DEVLET BAKANI, BAÅžBAKAN YARDIMCISI, DIŞİŞLERÄ° BAKANIHalaoÄŸlu ve eniÅŸtesi Mehmet Sayım TekelioÄŸlu: AKP Ä°zmir Milletvekili ve AKP Kurucu Ãœyesi. Gül’ün kızkardeÅŸi Hatice Gül ile evli.HalaoÄŸlu Mustafa Sayım: AKP Kayseri Ä°l Genel Meclisi Ãœyesi.CEMÄ°L ÇİÇEK - ADALET BAKANIAmcaoÄŸlu Mehmet Çiçek: AKP Yozgat Milletvekili.BÄ°NALÄ° YILDIRIM ULAÅžTIRMA BAKANIOÄŸlu Erkan Yıldırım Ä°talyan ÅŸirketi Santour’dan 445 bin Euro’ya yolcu gemisi aldı. Bakanlığa baÄŸlı Ankara Feribotu’nun ihalesiz ve günlüğü 9 bin dolardan Santour’a verilmesi, oÄŸluna ‘torpil’ yaptığı iddialarına neden oldu.ABDÃœLKADÄ°R AKSU İÇİŞLERÄ° BAKANIBabası Muzaffer Aksu Milli Nizam Partisi Diyarbakır TeÅŸkilatı kurucusu.KardeÅŸi Azmi Aksu: Türkiye Åžeker Fabrikaları AÅž Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu BaÅŸkanı.Annesinin amcaoÄŸlu Yusuf Ziya Göksu Ä°zmir Valisi.Dünürü Eyüp Cenap Gülpınar: Kızı Åžehnaz Gülpınar, Murat Aksu ile evli. Eski Devlet Bakanı dört dönem ANAP Åžanlıurfa Milletvekili. Åžimdi AKP üyesi.Bacanağı AKP Ä°zmir Milletvekili Tevfik Ensari Aksu’nun eÅŸi Emine Hanım ile Ensari’nin eÅŸi Elmas Hanım kardeÅŸ.Bacanağın kardeÅŸi Aykut Ensari: Pratisyen hekim - Ä°zmir Karşıyaka Devlet Hastanesi BaÅŸhekim Yardımcısı.Bacanağın kızkardeÅŸi Asuman Seder: Biyokimya Uzmanı- Ä°zmir Karşıyaka Devlet HastanesiAKP MECLÄ°S GRUBUSALÄ°H KAPUSUZ - AKP GRUP BAÅžKANVEKÄ°LÄ°YeÄŸeni Ä°brahim Kapusuz BaÅŸkent Elektrik AÅž (BEDAÅž) Genel Müdür Yardımcısı.NEVZAT PAKDÄ°L - TBMM BAÅžKANVEKÄ°LÄ°KardeÅŸi Nihat Pakdil: Tarım Bakanlığı Koruma ve Kontrol Müdürü.KEMALETTÄ°N GÖKTAÅžTBMM Ä°DARE AMÄ°RÄ°YeÄŸeni Hasan KöktaÅŸ BaÅŸbakanlık ÖzelleÅŸtirme Ä°daresi BaÅŸkan Yardımcısı.MEHMET YILMAZCAN KAHRAMANMARAÅž MÄ°LLETVEKÄ°LÄ°, TBMM ADALET KOMÄ°SYONU ÃœYESÄ°EÅŸi Nesrin Yılmazcan: Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürü, Yargıtay Ãœyesi.TURHAN ÇÖMEZ BALIKESÄ°R MÄ°LLETVEKÄ°LÄ°EniÅŸtesi Ahmet Dere Elektrik Ãœretim AÅž (EÃœAÅž) Genel Müdürü.FUAT ÖLMEZTOPRAK MALATYA MÄ°LLETVEKÄ°LÄ°KardeÅŸi Sami Ölmeztoprak: BaÅŸbakanlık ÖzelleÅŸtirme Ä°daresi BaÅŸkan Yardımcısı.YÃœKSEL ÇAVUÅžOÄžLU KARAMAN MÄ°LLETVEKÄ°LÄ°KardeÅŸi Faik ÇavuÅŸoÄŸlu ÖzelleÅŸtirme kapsamındaki Sümer Holding’e baÄŸlı Karaman Bulgur Sanayi AÅž (BUMAÅž) Yönetim Kurulu Ãœyesi.SEMA RAMAZANOÄžLU AKP KURUCULAR KURULU VE MKYK ÃœYESÄ°KızkardeÅŸi Selma Kavaf: AKP Genel Merkez Kadın Kolları BaÅŸkanı ve MKYK Ãœyesi.YAHYA AKMANÅžANLIURFA MÄ°LLETVEKÄ°LÄ°KardeÅŸi Sait Akman Ä°mam - Birecik Devlet Hastanesi Müdürü.HÄ°LMÄ° GÃœLER - ENERJÄ° VE TABÄ°Ä° KAYNAKLAR BAKANIEÅŸi Mehtap Güler 5. Dönem CHP MuÄŸla Milletvekili Hasan Fehmi Ä°lter’in kızı.EÅŸinin kuzeni Şükrü Sina Gürel DSP’li Eski DışiÅŸleri Bakanı.Kayınbiraderi Osman Ä°lter AliaÄŸa Rafinerisi Yönetim Kurulu BaÅŸkanı.Dünürü Çevre ve Orman Bakanı Osman Pepe: Hilmi Güler’in kızı Åžeyma Güler, Osman Pepe’nin oÄŸlu Ä°smail Pepe ile niÅŸanlı.Personel de kendi içinde akrabaHilmi Güler’in Özel Kalem Müdürü Renan CicioÄŸlu’nun eÅŸi Anıl CicioÄŸlu, AKP Ä°stanbul Sosyal Ä°ÅŸlerden Sorumlu Ä°l BaÅŸkan Yardımcısı. Renan CicioÄŸlu’nun kayınbiraderi Hikmet Bulduk, BaÅŸbakan Tayyip ErdoÄŸan’ın Özel Kalem Müdürü. Baldızı Işıl Bulduk ise ErdoÄŸan’ın yasaklı döneminde sekreteriydi.ANAMUHALEFET PARTÄ°SÄ° CHPDENÄ°Z BAYKAL CHP GENEL BAÅžKANITeyzeoÄŸlu Mehmet UÄŸur NeÅŸÅŸar: CHP Denizli MilletvekiliGÃœLDAL OKUDUCU - CHP Ä°STANBUL MÄ°LLETVEKÄ°LÄ°, KADIN KOLLARI BAÅžKANI, MKYK VE PARTÄ° MECLÄ°SÄ° ÃœYESÄ°KardeÅŸi Åžinasi Öktem CHP Ä°stanbul Ä°l BaÅŸkanıTACÄ°DAR SEYHAN - CHP ADANA MÄ°LLETVEKÄ°LÄ°, PARTÄ° MECLÄ°SÄ° ÃœYESÄ°KardeÅŸi Serdar Seyhan: CHP Adana Ä°l BaÅŸkanıONUR ÖYMEN - CHP GENEL BAÅžKAN YARDIMCISIAmca kızı Gülden Öymen HacaloÄŸlu’nun kayınbiraderi Algan HacaloÄŸlu: CHP Milletvekili ve CHP Genel Sekreter YardımcısıAmcasının torunu Örsan Kunter Öymen CHP Parti Meclisi ÃœyesiABDÃœLLATÄ°F ÅžENER BAÅžBAKAN YARDIMCISIAÄŸabeyi Abdullah Åžener: Türkiye Gübre Fabrikaları AÅž (TÃœGSAÅž) Denetim Kurulu BaÅŸkanı.ALÄ° BABACAN DEVLET BAKANIAmcaoÄŸlu Aziz Babacan: Tarım ve KöyiÅŸleri Bakanlığı MüsteÅŸar Yardımcısı, Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi Ãœyesi.ALÄ° COÅžKUN - SANAYÄ° VE TÄ°CARET BAKANIOÄŸlu Osman Yıldırım CoÅŸkun: Aycell Yönetim Kurulu ÃœyesiEÅŸi Asuman Nuran CoÅŸkun’un yeÄŸeni Kemal Güven Önder: Türkiye Åžeker Fabrikaları Genel Müdür Yardımcısı.KEMAL UNAKITAN MALÄ°YE BAKANIKayınbiraderi Cihanser Erel: SaÄŸlık Bakanlığı MüsteÅŸar Yardımcısı, Kızılay Yönetim Kurulu Ãœyesi.SAMÄ° GÜÇLÃœ - TARIM BAKANITeyzeoÄŸlu Hasan Ekiz: Tarım ve KöyiÅŸleri Bakanlığı MüsteÅŸar YardımcısıGÃœLDAL AKŞİT DEVLET BAKANIBabası Galip Demirel:ANAP Kurucusu, ANAP Malatya eski Milletvekili, ANAP Genel BaÅŸkan Yardımcısı (1990).Kayınpederi Avni AkÅŸit: AP Malatya Milletvekili (1961).EÅŸi Haluk AkÅŸit TBMM BaÅŸkanlığı BaÅŸdanışmanı.BEŞİR ATALAY DEVLET BAKANIYeÄŸeni Ä°brahim Atalay: Kültür Bakanlığı MüsteÅŸar Yardımcısı.Â
button