Kim bu Nakşidil Sultan?
Güncelleme Tarihi:
Nakşidil Sultan'ın yaşamını Dilek Türker-Tiyatro Ayna sahneye taşıdı. Toplumun ve medyanın kültürel rehabilitasyona ihtiyacı olduğunu söyleyen Türker ile bugün başlayacak oyun ve Nakşidil Sultan hakkında konuştuk.
Proje nasıl doğdu?
Tiyatro Ayna-Dilek Türker tam onuncu yılını doldurdu bu sene. Oyun aynı zamanda bir onuncu yıl kutlaması. Ben yurtdışından gelip bu tiyatroyu kurduğumda iki önemli şey vardı, birincisi toplumsal kaygıları dile getirmek ve bir mesaj verebilmekti. İkincisi bunu estetik bir biçimde yapmaktı. Bir de Türk Tiyatrosu'nun var olabilmesi ve ileri gidebilmesi için Türk yazarlarının oyunlarının oynanması gerekiyordu. Ben sadece oyuncu değilim, aynı zamanda bir dramaturg, bir yönetmen, yani bir tiyatro yorumcusuyum.
Yani oyunların yaratım sürecine de mi katılıyorsunuz?
Evet, daima bir fikrim vardır ve bu malzemeyle oyun yazılıyor. Aziz Nesin'in oyununu bunun dışında tutuyorum. Nakşidil Sultan Osmanlı'nın 700. yılı kutlamalarıyla gündeme geldi. Ben kendi değerlerimizin çağdaş dünya tiyatrosu biçimleriyle buluşmasından yanayım. Yani noktası konmuş hazır metinler benim ilgimi çekmiyor. Profesyonel yazarla oturup konuşuyorum, Nezihe Araz böyle bir yazar, ‘‘Nakşidil Sultan diye bir kadın var, kim bu kadın?'' diyorum.
Kim bu Nakşidil Sultan?
Resmi tarihe göre 2. Mahmut'un annesi, 2. Abdülhamit'in cariyelerinden ve 3. Selim'le de bir aşk yaşamış falan filan. Ama yabancı kaynaklara baktığımız zaman bu kadın üzerine Fransa'da romanlar yazılmış, filmi çekilmiş. Hikáyesi bana çok ilginç geldi. Fransız asıllı, Cezayirli korsanlara esir düşmüş ve Osmanlı Sarayı'na hediye edilmiş bir kadın.
Yaşamı çok dramatik...
Çok doğru. Saraya köle olarak giriyor ve köleliğe baş kaldırıyor. Açlık grevi yapıyor, kaçmaya ve kendini öldürmeye kalkıyor, başa çıkamıyor ama 3. Selim'in de aşık olduğu kadın oluyor. Tarih kitapları bunu kabul etmiyor ama bizim hikáyemizde Nakşidil 2. Mahmut'un annesi değil onu yetiştiren kadın. Onun yenileşme hareketlerine ve 2. Mahmut'un din özgürlüğü tanımasına etkisi de dramatik bir öykü. Ölürken, Mahmut'a Hıristiyan olarak gömülmek istediğini söylüyor, Sultan'ın cevabı ‘‘Tanrı ile kul arasına girilmez''. Türkiye'de, belki de dünyada ilk kez modern bir konseptle tarihi oyun yapıyoruz. 25 kişilik bir oyunu sadece dört kişiyle oynuyorum.
Bu sizin tercihiniz mi, yoksa şartların dayatması mı?
Benim tercihim. Fakat önümüzdeki engellerin giderek çoğaldığını görüyorum.
Ne tür engeller?
Ben bu yıl 15 tane tiyatro galasına gittim. Onlarca gazeteci vardı ve herkes Sevda Demirel'in memelerini çekmeye çalışıyordu. Bizler kenarda kaldık. Bizi halkımızla buluşturmak için başka şeyler istiyorlar.
Sansasyon mu talep ediyorlar?
Yani birdenbire şu kıyafetin yakasını bir yırtsam, eh benim de iri memelerim var, ‘‘Dilek Türker sinir krizi geçirdi. 90 kiloluktur ama bakın böyledir'' diye bütün televizyonlara çıkarım. Bu toplumda güzellikler varken onlara değer verilmiyor. Ben Mayıs'ta Berlin'de Yunus Emre'yi Almanca oynayacağım, bütün Anadolu'yu geziyorum. Halkımız sanata o kadar aç ki, bana bir azize filan gibi davranıyorlar. Bu haksızlıklara dur demenin zamanı geldi. Medyanın ve toplumun kültürel rehabilitasyona ihtiyacı var. Benim hayatında hiç tiyatroya gitmeyen insanlara ulaşacağım diye bir iddiam var. Bunu için çalışıyorum, bakınız Nakşidil çok zor bir oyun. Nakşidil'in gençliğini, yaşlılığını, Mihrişah'ı ve 3. Selim'i oynuyorum.
Bu durum oyunculuk virtüozitesi gerektirmiyor mu?
Süper, Albert Finney'in Shakespeare oynaması gibi bir şey bu. Bunu yapabilecek babayiğit Türkiye'de çok az. Tabii ben kendimi kanıtlamışım, artık umrumda değil...
Oyunun künyesi
Yazan: Nezihe Araz Yöneten: Mahmut Gökgöz Yapımcı ve sanat yönetmeni: Dilek Türker. Müzik: Okay Temiz. Dekor ve kostüm: Osman Şengezer
Koreografi: Gülüm Pekcan Işık tasarımı: Yüksel Aymaz
Oyuncular: Dilek Türker, Hülya İniş, Gonca Konuklar, Süreyya Güzel.
Oyun 31 Mayıs'a kadar her Salı, Çarşamba ve Perşembe saat 21.15'te Akatlar Kültür Merkezi'nde görülebilir.
l Zeytinoğlu Cad. 8, Etiler. Tel: (0212) 282 57 80