<b>Arzu ÇAKIR</b>
Oluşturulma Tarihi: Eylül 03, 2004 23:57
ABD’de 2 Kasım’da yapılacak başkanlık seçimlerinin kampanyası pazarlama ve marka danışmanlığı şirketleri tarafından yürütülüyor. Pazarlama uzmanlarının gözünde başkan adayları ‘ürün’, seçmenler de ‘tüketici’. Sonuçları belirleyecek olan da tüketicilerin hangi marka ürünü daha çok tercih ettiği. Kararsız seçmenlere göre Bush ‘eski, bildik, tanıdık ve güvenilir’ Ford, rakibi Kerry de ‘yenilikçi, meydan okuyan, sıradışı’ BMW.
Wall Street Journal’ın yer verdiği bir araştırmanın sonuçlarına göre, ‘yenilikçi, meydan okuyan, sıradışı’ kategorisine giren ‘tüketiciler’ daha çok Demokrat Parti’nin adayı John Kerry’ye oy verecek. Cumhuriyetçi Parti’nin adayı Başkan George W. Bush’u tekrar seçeceğini belirten ‘tüketiciler’ ise ‘yeniliklere ve risklere karşı temkinli, bildik ve güveniliri’ seçme eğiliminde.Küçük çocukların alfabeyi markalar yardımıyla çözdüğü günümüzde, markaların gücünü tartışmak bile abes. Üç yaşındaki oğlum harfleri Honda’nın H’si, Toyota’nın T’si, Danone’nin D’si diye tanıyorsa, bize markalar karşısında teslim bayrağını çekmek kalıyor.
Nitekim 2 Kasım’da yapılacak ABD seçimleri de bir başkanlık yarışından çok markalar mücadelesine benzetiliyor.
Seçim kampanyalarını pazar araştırma ve marka danışmanlığı şirketleri yürütüyor. Durum bu olunca başkan adayları ‘ürün’, seçmenler de ‘tüketici’ olarak değerlendiriliyor. Sonuçları belirleyecek olan da tüketicilerin hangi marka ürünü daha çok tercih ettiği veya hangi markanın daha çok sattığı. Markanın imajı, tüketici alışkanlıkları üzerinde belirleyici oluyor.
MC DONALD’S, SUBWAY’E KARŞI
Marka Danışmanlığı şirketi WPP Group’s Landor ve ağırlıklı olarak siyasi partilerin kampanya çalışmalarını yürüten pazar araştırma şirketi Schoen&Berland Associates’in yaptığı araştırmada Bush ‘iyi tanınan bir liderlik markası’, Kerry ise daha ‘az tanınan, meydan okuyan bir marka’.
Kararsız seçmenlere göre Bush ve Kerry’nin temsil ettiği ve çağrıştırdığı markalar şöyle:
Kahvaltıda Bush Dunkin Donuts, Kerry Starbucks; öğle yemeğinde Bush McDonald’s, Kerry Subway sandviçi; gazete-dergide Bush Business Week, Kerry People dergisi; bilgisayarda Bush IBM, Kerry Apple Computer. Otomobil markasında ise Bush Ford, Kerry BMW!
Araştırmayı değerlendiren uzmanlar, Başkan Bush’un çağrıştırdığı markaların ‘eski güvenilir, bildik, tanıdık’ imaja sahip olduğunu, bunun avantaj olabileceği gibi, bazı kararsız seçmenler üzerinde ‘demode, yeniliklere kapalı’ olma etkisi yaratabileceğini de belirtiyor. Kerry’le özdeşleştirilen markaların ise yine bazı kararsız seçmenler tarafından ‘riskli ve denenmemiş’ olarak değerlendirilebileceği kaydediliyor.
PARTİLERDEN YORUM YOK
John Kerry’nin kampanya sözcüleri araştırmayla ilgili yorum yapmayı reddederken, Bush’un seçim kampanyasını yürüten şirket ise görüşme taleplerine hiç yanıt vermemiş.
Schoen&Berland’ın hazırladığı ve 6-11 Ağustos arasında yapılan ankete bin 262 kayıtlı ve Kasım seçimlerinde oy kullanacağını söyleyen seçmen katılmış.
Seçim sonuçlarına ilişkin anketlerde Demokrat Kerry Cumhuriyetçi Bush’un çok az farkla önünde görünüyor. Ancak kararsızların son dakikadaki ruh hali seçim sonuçlarını belirleyecek. İnsanların kendilerini güvensiz ve endişeli hissettiklerinde tanıdık, bildik, güven duyulan markaları tercih ettiklerinin altını çizen pazarlama uzmanları, bu durumda Bush’un kazanma şansının artacağını belirtiyor.
ABD’de başkanlık yarışını Ford mu kazanacak, BMW mi? Dünyanın gözü kulağı bu yarışta.
Coca Cola’yla Pepsi’nin tadı ne kadar farklıysa onlar da o kadar farklıFortune Dergisi’nde Geoffrey Colvin imzasıyla yer alan yorumda, George W. Bush ve John Kerry arasındaki başkanlık yarışı Coca-Cola ile Pepsi arasındaki rekabete benzetiliyor. Coca-Cola ile Pepsi’nin tadını ayırt etmek nasıl zorsa, başkan adaylarını da birbirinden ayırmak o denli güç.
Bush ve Kerry, kampanyalarında iddia ettiklerinin tersine, aslında birbirlerinden fazla farklı değiller. Onlar yalnızca modern pazarlama yasalarına, yani halkın neyi satın aldığını ortaya koyan araştırmaların sonuçlarına göre şekillendirilmiş birer ürün. Pazarlama stratejileri, daha en baştan tüketicilerin Coca-Cola ile Pepsi arasında bir tercih yapmalarına neden oluyor.
SİYASİ DURUŞ
Aynı şekilde, Amerikalı seçmenlerin Bush ve Kerry arasında yapacakları tercihi etkileyen şey, adayların siyasi duruşları değil seçim kampanyaları. Örneğin dışarıdan bakıldığında Kerry’nin Bush’tan tamamen farklı bir Irak politikası izleyeceği sanılabilir. Oysa Kerry şimdi Bush’un yerinde olsaydı kendisinin de Irak’ta askeri bir müdahaleye izin vereceğini, ancak bunu Bush’tan farklı olarak ‘daha düşünceli ve duyarlı’ yapacağını söylüyor. Yani temelde bir fark yok.
Pazarlamacılar siyaset konusunda uzmanlaştıkça başkan adayları da daha çok birbirine benziyor.
Bush karşıtlarından siber kampanya Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı George W. Bush’un yeniden seçilmesini engellemek isteyen Bush karşıtları, partinin geçen hafta yapılan kurultayını protesto etmek için teknolojinin nimetlerini kullandı. Eylemciler New York sokaklarında ‘Bush’u seçmeyin; Bomba atacağına, Bush’u at’ gibi afiş ve sloganlarla seçmenlerin dikkatini çekmeye çalıştı. Polisin müdahalesine karşı, göstericiler cep telefonları ve SMS yardımıyla haberleşerek polisin olmadığı kavşakları birbirlerine
haber verdi ve oralarda toplandı. Gösterilere katılmak ve SMS yoluyla son durum hakkında bilgi edinmek isteyenler www.txtmob.com adlı internet sitesine kayıt yaptırıyor, e-posta adresi ve cep telefonu numarasını bırakıyor.
Protestoları engellemek için harekete geçen güvenlik güçleri de aynı yöntemi kullanarak, protestocuları SMS’le tuzağa düşürdü. Web’de yazılan mesaj hattına giren polis, eylemcileri istediği yere yönlendirdi ve protesto eylemini bozdu. Cumhuriyetçi Parti Kurultayı süresince bin 760 kişi geçici olarak gözaltına alındı.
New York’lu bir grup sanatçı ise Başkan Bush’un adına sahte bir web sitesi kurdu. www.georgewbush.org adlı sitede, Başkan ‘Beni tekrar seçin, bana ikinci bir şans tanıyın’ diye seçmenlere yalvarıyor. Bush’un kaleminden çıkmış gibi yazılan yazıda ‘Kardeşim, arkadaşlarım ve babamın hatırlı arkadaşlarının yardımıyla ABD’nin Başkanı oldum’ gibi itiraflarda bulunuyor.
Resmi web sitesi www.georgewbush.com’un tasarımına benzeyen sahte web sayfasında Bush’un kafası bir general üniformasının üzerine yerleştirilmiş ve sayfanın çeşitli yerlerinde ‘Bush Arapları öldürüyor’ gibi yazılar yer alıyor.