Kıdem tazminatı nedir, nasıl hesaplanır? Kıdem tazminatına hak kazanma koşulları nelerdir?

Kıdem tazminatı her işçinin emeğinin karşılığını alması durumudur. 4857 sayılı İş Kanunu ile şartları belirlenen kıdem tazminatı, çalışanlara maddi güvence sağlarken işverenlere de çalışan sirkülasyonunun önüne geçme imkânı tanımaktadır.

Kıdem tazminatı nedir, nasıl hesaplanır, hangi şartlarda hak kazanılır gibi tüm çalışanların merak ettiği konuya dair detaylı bilgileri haberimizde bulabilirsiniz.

Kıdem Tazminatı Nedir?

Çeşitli sektörlerde çalışan işçiler çalıştıkları sektörde tüm hizmet süreleri boyunca belli bir emek verirler. İşçilerin çalıştıkları bu sektörde verdikleri emeğin karşılığını almaları için kıdem tazminatı verilir. Kıdem tazminatı, yasalar ile teminat altına alınan yasal bir sistemdir. Bu kıdem tazminatlarını almak için bazı durumlarda belli şartlar aranır. İşçiler tüm yıllarda çalıştıkları süre boyunca büyük bir emek vermekteler. Yıllarca aynı sektörde çalışıp emek veren işçilerin kıdem tazminatı hakkı doğar.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İş Kanunu’na tabi bir işyerinde en az bir yıl çalışmış olan işçinin işyerinde kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde ayrılması halinde çalıştığı her yıl için kendisine 30 günlük en son brüt ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Her yıl için ödenecek olan kıdem tazminatı miktarı tavan rakamını geçmemektedir.

Tam yıl dışında kalan süre için ise, 30 gün üzerinden oranlama yapılarak tazminat miktarı hesaplanır. Bunun yanında kıdem tazminatının tavan tutarının da bilinmesi gerekir.

2021 yılı birinci yarısı için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen kıdem tazminatı tavan tutarı 7.638,96 TL’dir. Yani brüt ücreti bu rakamdan yüksek olan işçilerin alabileceği tazminat yıllık olarak bu tutarda olacaktır.

Kıdem tazminatı Gelir Vergisi Kanunu''nun 25. maddesine göre gelir vergisinden, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu''nun 77. maddesine göre de sigorta priminden muaftır.

Kıdem Tazminatı Hesaplama

- Çalışanın çalıştığı toplam süre belirlenir.

- Çalışanın çalıştığı toplam yıl sayısı ile aldığı son brüt ücret (yol, yemek ve diğer yan ödemelerle birlikte) çarpılır.

- Tam yıl sürenin dışında kalan sürenin toplam gün sayısı belirlenir ve günlük brüt ücretle çarpılır.

- Ortaya çıkan tutardan %0,759 oranında damga vergisi kesilir ve geriye kalan tutar, kıdem tazminatı tutarını gösterir ve çalışana bu tutar ödenir.

Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?

Her çalışanın hakkı olan kıdem tazminatını alabilmek için bazı şartlar gerekmektedir. Özellikle 1475sayılı İş Kanunu'nun 14'üncü maddesi baz alındığında 4857 sayılı iş kanununa göre çalışanlar işverenlerinden kıdem tazminatı alırlar. Bunun için de yasa ile 7farklı hal belirtilmiştir. Bu sebepler ise şöyle sıralanabilir;

-İşçinin haklı bir sebep ile işi bırakması

- İşçinin haklı bir sebep olmadan da işten çıkarılması

- İşçinin emekli olmak için işi bırakması

- Erkek işçilerin de askerlik yapmak için işlerini bırakmaları

- İşçilerin emeklilik ile ilgili diğer şartları tamamladıktan sonra emeklilik yaşını beklemeleri için işçinin işini bırakması

- Kadın işçinin de evlendikten sonra bir yıl içinde işi bırakması durumu

- İşçinin ölmesi ile birlikte de kıdem tazminatı verilir. Tüm bu belirtilen durumlarda her çalışma yılına göre işçiye brüt maaşı kadar bir kıdem tazminatı ödenmektedir.