Güncelleme Tarihi:
ABD’de Pazartesi günü FBI yetkilileri, SVR tarafından ABD’deki politika yapıcı çevrelerle ilişki kurmak ve Moskova’daki merkeze istihbarat sızdırmak amacıyla gönderildiği iddia edilen 10 şüpheliyi tutukladı.
Eğer bu haber kulağa Soğuk Savaş yıllarında geçen bir casus romanı gibi gelse de şaşırtıcı değil çünkü Komünizm’in yıkılmasına rağmen SVR kapsamlı istihbarat çalışmalarını sürdürdü. Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Soğuk Savaş döneminde Doğu Almanya’da yaşadığı sırada KGB için çalışıyordu. Bugün de SVR Rusya’nın modern stratejisinin temellerinden birini oluşturuyor.
SVR’nin internet sitesinde kurumun misyonu şöyle tanımlanıyor: “SVR yetenekli, hedef odaklı, vatana ve askeri görevlere sadık kişilerin çalıştığı modern bir özel servistir. SVR’nin ana hedefi Rusya’nın ulusal güvenliğine yönelik tehditlerin zamanında ortaya çıkarılmasıdır.”
Geçtiğimiz hafta Almanya İçişleri Bakanlığı’nın hazırladığı ve Moskova’da şaşkınlık yaratan bir rapora göre, 13 bin çalışanı olan SVR, halen Almanya’daki faaliyetlerini sürdürüyor. SVR ajanları ülkede diplomat ve gazeteci kimlikleriyle hareket ediyor.
Açılımı Sluzhba Vneshnei Razvedki (Yabancı İstihbarat Servisi) olan SVR, yurtdışında istihbarat toplanmasıyla ilgili faaliyetlerde bulunurken, KGB’nin yerine kurulan diğer kurum FSB (Federal Güvenlik Servisi) karşı-istihbarat meseleleriyle ve iç güvenlikle uğraşıyor.
SVR bu yıl 90’ıncı kuruluş yıldönümü kutladığını gururla ifade ederken, kurumun kökenleri 1920’lerde kurulan Sovyet istihbarat ajansı NKVD’nin çatısı altındaki “Dış Bakanlık”a dayandırılıyor.
Kurumun adı ve kısaltması, Komünizmin ilk yıllarıyla İkinci Dünya Savaşı ve Soğuk Savaş yıllarında sık sık değişti. 1954’e gelindiğinde kurumun ismi Devlet Güvenlik Komitesi Birinci Ana Direktörlüğü (PGU KGB) olarak belirlenmişti. Bu isim Sovyetler Birliği’nin 1991’deki yıkılışına kadar kullanıldı. Daha sonra kurum SVR olarak tanınmaya başlandı.
Putin, 1985-1990 yılları arasında Almanya’nın Dresden şehrinde ajan olarak görev yaptı. Putin, geçtiğimiz yıl bu deneyimiyle ilgili olarak "geçmişe özlem" duyduğunu belirtti.
SVR, Sovyetler Birliği’nin yıkılmasından sonra görevlerinin temelden değiştiğini ve Soğuk Savaş yıllarında uygulanan “küreselcilik”, yani Batılı gizli servislerin faaliyette bulunduğu her ülkeye bir ajan yerleştirme, politikasının bir kenara bırakıldığını ifade ediyor. Kurumun bu dönemde sadece, “Rusya’nın hayali olmayan, gerçek çıkarlarının bulunduğu bölgelerde” çalıştığı belirtiliyor.
SVR’yi şu an eski Başbakan Mikhail Fradkov yönetiyor. Fradkov hükümetin başındayken de çok fazla dikkat çekmeyen bir yönetim sergilemişti.
Alman İçişleri Bakanlığı’nın 21 Haziran’da yayımlanan raporuna göre Rus istihbaratı Almanya’da “kuvvetle temsil ediliyor” ve bir çok ajan diplomatik konumları sayesinde kazandıkları dokunulmazlıklardan faydalanıyor.
Raporda, Rusya’nın istihbarat bilgilerinin büyük bir kısmının kamu kaynaklarından geldiği ancak “komplo metotları”nın da özellikle hassas bilgileri elde etmek için hala kullanıldığı ifade edildi.
Raporda ayrıca Rusya’nın Berlin büyükelçiliği çevresine yerleşen ajanların, bağlantı kurdukları kişilerle sık sık restoranlarda buluştukları, dostane bir hava yarattıkları ve karşılarındaki kişiye “önemli olduğunu hissettirdikleri” belirtildi.
Rusya’nın Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Andrey Nesterenko, Pazartesi günü rapora sert tepki gösterdi. Nesterenko kanıtlanamayan bu suçlamaların Soğuk Savaş yıllarına dayandığını ve Rus elçiliklerinin “casus yuvası” olduğu imasını taşıdığını belirtti.