Kendi çocuklarım yapsaydı yine kanunu uygulardım

Öğretmen isteyen çocuklara ceza isteyen savcı Atilla Ayvacı ilk kez konuştu

Atilla Ayvacı, 1998 yılında, Gazi Mahallesi Atatürk Çiftliği İlköğretim Okulu'nda boş geçen dersleri için ‘‘Öğretmen isteriz’’ diye pankart açan,

12 yaşındaki altı çocuğun iddianamesini hazırlayıp dava açtı. 18 aydan üç yıla kadar ceza istedi. Tutuksuz yargılanan altı çocuğun duruşması, 16 Şubat'ta yapılacak. İddianameyi hazırlarken üzüntü duyduğunu, çocuk ruhlarının örseleneceğini düşündüğünü anlatıyor. Basında yer alan bazı yazılar nedeniyle daha önce iki kez ameliyat olduğu midesindeki rahatsızlığın yeniden nüksettiğini, tedavi olduğunu söylüyor. ‘‘Kanunun emrettiğini uyguluyorum. Benim dava açmamak gibi takdir yetkim yok ki’’ diyor.

Yasanın emrettiği biçimde iddianameyi hazırlarken yüreğiniz ne diyordu? İki çocuk babası ve öğretmen eşisiniz aynı zamanda?

- Böyle küçük çocukların, üstelik de haklı bir nedenle okullarında boş geçen derslerine öğretmen atanmasını sağlamak amacıyla yürüyüş kararı alıp ellerinde pankartlarla yürümeleri sonuç olarak yargı önünde sanık sıfatıyla mahkeme huzuruna çıkmaları, bu küçük çocukların ruh yapılarını örseleyeceğini, zedeleyeceğini biliyorum. Çünkü benim de eşim öğretmen, benim de iki çocuğum var. benim de çocuklarım böyle bir olayın içinde olabilirlerdi.

Ne yapardınız o zaman?

- Yine kanunu uygulardım. Tabii bir baba olarak üzülürdüm. Bu çocuklara üzüldüğüm gibi. Çocuk olarak ayrıcalıkları var. O küçük yaştaki çocukların henüz mahkemenin, savcının ne yaptığını bilmeden mahkemeye çıkması, onlarda bir korku, panik yaratacağı muhakkak. Ama ortada uygulamak zorunda olduğumuz yasalar var. Eylem, haklı nedenle de yapılsa yasal olmadığı sürece suç olmaktan çıkmaz.

Hangi kanun maddesine karşı suç işledi bu çocuklar?

- 2911 Sayılı Toplantı ve Yürüyüş Yasası'na Muhalafet suçundan, aynı yasanın 28/1 maddesi uyarınca kamu davası açtık. Bunun cezası, Bir yıl altı aydan başlıyor.

EŞİM BİLMİYORDU

O akşam evde eşinizin tepkisi ne oldu?

- Eşim, bu davayı benim açtığımı bilmiyordu. Mesleki konularımı eve getirip konuşmam. Ertesi gün öğrendi basından. Ayrıntısını bana sordu. Ben de konuyu ayrıntılarıyla anlattım.

İddianamenizin kamuoyunda bu kadar yankı bulacağını tahmin etmiş miydiniz?

- Kamuoyunun bu konuya duyarlılığı, çocukların öğretmen istekleri amacıyla yürüyüş yapıp bu sebeple yargı önüne çıkarılmış olmaları.

İfadelerinde ne söyledi size çocuklar?

- Mesela G.K adlı kız öjğrencinin ifadesini bizzat ben aldım. Şöyle anlattı. ‘‘Ben yedinci sınıf öğrencisiyim. Bazı derslerimiz, öğretmen yokluğundan boş geçiyordu. Okul öğretmenlerimizden bir kısmı, sesimizi duyurmak için öğrenci velilerinin katılımıyla öğrencilerin yürüyüş yapmalarını söylediler. Biz de bu sebeple olay günü öğrenciler bir araya geldik. Ancak velilerden iki-üç kişi katılmıştı. velilerin çoğunluğunun katılmaması nedeniyle kalan veliler de evlerine gittiler. Öğrenciler olarak Cemevi'ne doğru yürüyüşe geçtik.’’

Öğretmen talebinin dışında neler vardı pankartlarda?

- ‘‘Çeteler mecliste, öğrenciler hapiste’’, ‘‘Savaş değil eğitime bütçe’’, ‘‘Öğrenciz, haklıyız, kazanacağız’’, ‘‘Yaşasın demokratik mücadelemiz’’, ‘‘Öğretmen öğrenci= Eğitim’’, ‘‘Öğrenci meclisleri gücümüzdür’’. Değerli basın, öğrencilerin çok masumane boş geçen derslerine öğretmen atanmasını sağlamak için yaptıkları bir yürüyüş olarak kamuoyuna yansıttı.

BELLİ KESİMLER YÖNLENDİRMİŞ

İyi de 12 yaşındaki çocuk cürmü kadar yer yakar. Bu yaştaki çocuk masum olmasa ne yapar?

- Bu çocukların yaşları itibariyle bu tür pankartları taşımış olması, içeriği bakımından bir düşünce ve hareket tarzı içinde olmadıklarını ben de sizin gibi düşünüyorum. Ama bu çocukların belli kesimler tarafından yönlendirildiği de açık ve kesin bir gerçektir.

Yönlendirilseler ne yapıp neyi yıkacaklar?

- Yıkmayacaklar ama ortada 2911 Sayılı Yasa, izin alacaksınız diyor. Çocuk olunca yürüyen, kanunu ihlal edenler hakkında dava açmamamız gibi bir lüksümüz, yetkimiz mi var savcı olarak?

Peki 2253 Sayılı Çocuk Yargılamaları Usulü Kanunu ne diyor?

- 12. Maddesi, 15 yaşından küçüklerin yargılanmasını düzenleyen ve Çocuk Mahkemelerinin kuruluşuna ilişkin bir yasadır. Bu çocuklar için Gaziosmanpaşa Adli Tıp Şube Müdürlüğü'nün 09.10.1998 tarihli sanıklar hakkında, 2911 Sayılı Yasaya muhalefet suçundan farik ve mümeyyiz olduklarına dair bir raporu var.

Adam bıçaklasalardı, bu yasaya göre ne kadar ceza alırlardı?

- 2253 Sayılı Yasa'ya göre idam cezası dışında en fazla alacakları ceza yedi yıldır. Büyükler hakkında verilen bir yıl ceza, bu yasaya göre otomatikman yarıya indiriliyor. Kanun, adam öldürseler bile yedi yılla sınırlamıştır.

Ne olacak bu çocuklar? Manisalı çocuklar gibi mi olacak sonları?

- Bu çocuklar için 18 aylık ceza 1/2 indirimle dokuz aya düşürülecek. Mahkeme 59. maddedeki takdir yetkisini kullanırsa 1/6 oranında düşürecek. sonunda verilecek ceza paraya çevrilip tecil edilecektir. Mahkeme,‘‘ bunların suç işleme kasıtları yoktur, öğretmen istedikleri’’ kanaatiyle beraatlerini de isteme noktasında karar verebilir. Bunları, mahkemenin kararını etkilemek anlamında değil, çıkabilecek sonuçlar açısından çeşitleme olarak söylüyorum.

ÖĞRETMEN EŞİM BİLE KİM BU SAVCI DİYE SORDU

Böyle küçük çocukların, yargı önünde sanık sıfatıyla mahkeme huzuruna çıkmaları, bu küçük çocukların ruh yapılarını örseleyeceğini, zedeleyecek, biliyorum. Çünkü benim de eşim öğretmen, benim de iki çocuğum var. benim de çocuklarım böyle bir olayın içinde olabilirlerdi.

Kimdir?

Atilla Ayvacı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni 1982'de bitirdi. İlk Görev yeri, Hatay Cumhuriyet Savcı Yardımcılığı. Türkiye'nin birçok il ve ilçesinde Cumhuriyet Savcılığı yaptı. 1997 Aralık Kararnamesi'yle İstanbul Cumhuriyet Savcılığı'na atandı ve İstanbul Çocuk Mahkemeleri 1 no.lu Çocuk Mahkemesi'nde Cumhuriyet Savcısı oldu. Gebze-Darıca doğumlu. Evli. Eşi öğretmen. İlköğretim üç ve sekizinci sınıfta okuyan

iki oğlu var.

Yeni Çocuk Suçları Yasa Tasarısı hazır

İki yıldır İstanbul Çocuk Mahkemesi Savcısı Atilla Ayvacı, çocuk suçlarındaki artışı gözlemlemiş. İlk sırada hırsızlık. Yüzde 80 civarında. yaralama, gasp ve ırza geçme de en çok işlenen suçlar arasında. İki yıl içinde siyasi çocuk suçuyla ilk kez ‘‘Pankartçı çocuklar’’ nedeniyle karşılaşmış. Ayvacı, bir çocuğun Çocuk Mahkemesi'nde yargılabilmesi için 11 ile 15 yaş arasında olması gerektiğini söylüyor. ‘‘Uzman bir hekimden işlediği suçtan farik ve mümeyyizi olduğuna dair belge alması, yani yaptığı işin sonuçlarını akli, bedeni ve ruhi bakımdan idrak etmesi, sonuçlarını anlayabilmesi gerektiğini söyledi.

Atilla Ayvacı, Çocuk Suçlarıyla ilgili yasa hakkında şu bilgileri verdi.

İstanbul'da bir, Türkiye'de dört Çocuk Mahkemesi var. Geçtiğimiz ay, tüm Çocuk mahkame savcı ve hakimleri sempozyuma katıldık. Yurtdışından Avusturyalı bir bayan hakim de katıldı. Sempozyum sonunda kanaat ve sonuç bildirgesini sayın bakanımıza sunduk. Çocuk Yasası, 1982'de kabul edilmiştir. Aradan geçen süre içinde yasanın eksik olan yönleri de gözlemlenmiştir. Bakanımız, bu olay nedeniyle basına yaptığı açıklamada, yeni Çocuk Mahkemeleri yasa tasarısı hazırlandığını, Meclis gündemine getirildiğini söyledi. Yeni yasayla çocukların cezai ehliyet yaşı olan 11 yaşın 12'ye çıkarılması ve suç işleyen çocukların ceza istemiyle mahkeme huzuruna çıkarılmasından çok birtakım tedbirlerin uygulanmasını öngören, çocukları topluma kazandırmaya yönelik tedbir kararının uygulanması ağırlıklı bir tasarının Meclis'te olduğunu belirtti.