Kelaynaklar Türkiye'yi sevdi

Åžanlıurfa`nın Birecik Ä°lçesi`nde kurulu Kelaynak Ãœreme Ä°stasyonu`ndaki kelaynak kuÅŸlarının, Türkiye`nin ekolojik dengesine uyum saÄŸladıkları, sayılarının son 5 yılda 75`e ulaÅŸtığı bildirildi. GAP Bölge Kalkınma Ä°daresi (BKÄ°) Bölge Müdürlüğü ile Birecik Kelaynak Ãœreme Ä°stasyonu yetkililerinin verdiÄŸi bilgiye göre, 1950`lerde Birecik`te binden fazla olan kelaynak kuÅŸlarının sayısında, 1954 yılından itibaren önemli ölçüde azalma görüldü.  Nesli tükenmekte olan kelaynakların, azalma nedenlerini, zirai ilaçlar, ekolojik dengenin bozulması ve avcılar tarafından vurulmalarıolarak bildiren yetkililer, göç eden kelaynak kuÅŸlarının, Lübnan-Ä°srail yoluyla Nil Vadisi veya Kızıldeniz sahiline gittiklerine iÅŸaret ettiler.  Yetkililer, kelaynakların nesillerini korumak için 1972 yılında Orman Genel Müdürlüğü`nce Birecik`te Kelaynak Ãœreme Ä°stasyonu`nun kurulduÄŸunu anımsatarak, ÅŸunları söylediler:    "Bu istasyonda önce 2 ergin ve 9 yavru kuÅŸ aÄŸ ile tutularak kafese konuldu. Ãœreme, 1977 yılında baÅŸladı. RendelenmiÅŸ siyah yaÄŸsız et, havuç, haÅŸlanmış yumurta ve yem karması ile beslendiler. Åžubat 1996 tarihinde üreme istasyonunda bulunan 52 kelaynak kuÅŸu üreme için serbest bırakıldı. Ãœreme mevsimi sonunda 23 yavru ile toplam sayı 75`eyükseldi. Yöre halkı tarafından (Keçelaynak) olarak adlandırılan kuÅŸlar, kutsal sayılır. Kelaynaklar, ayrıca Birecik`e geliÅŸleriyle birlikte baharı müjdelerler."Yetkililer, ÅŸubat ayında Birecik`e gelen kelaynakların, üremelerini yaptıktan sonra temmuz ayında bölgeden göç ettiklerini belirterek, "Tek eÅŸli olan ergin kelaynaklar, her yıl aynı eÅŸle yuva yapar. Erginlik çağını doldurmaları için 5 yaşına ulaÅŸmaları gerekmektedir. Ortalama ömürleri ise 25 ile 30 yıl arasındadır" diye konuÅŸtular.       KELAYNAKLARIN TARÄ°HÇESİ       El yazması belgelerden, kelaynakların Avrupa`da 1504 yılından itibaren yaÅŸadıkları tespit edildi. Orta Avrupa`da Alpler bölgesinde yaÅŸayan kelaynaklar, ilk kez 1555 yılında Gassner`in  "Historia Animalium" adlı eserinde "`Corvus Sylvaticus" adıyla tarif edildi veyaÅŸam biçimleri hakkında bilgi verildi.   Daha sonraları Avrupa`da kaybolun kuÅŸların, OrtadoÄŸu ülkelerine veAfrika`ya göç ederek buralarda yaÅŸadıkları belirlendi.Â