Kelaynak kuşlarına broşürlü tanıtım
Güncelleme Tarihi:
Kelaynak kuşlarına broşürlü tanıtım
Şanlıurfa'nın Birecik ilçesini mesken tutan kelaynak kuşlarını tanıtmak için Bşbakanlık GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı tarafından broşür yayınladı.
Broşürde, eski el yazması belgelerden, Avrupa'da 1504 yılından itibaren yaşadıkları anlaşılan kelaynakların, Orta Avrupa'da, Alpler'de barındığı ve ilk kez 1555'de yayınlanan Historia Animalium adlı eserde Corvus Sylvaticus adı altında C. Gessner tarafından tarif edildiği ve yaşam biçimleri hakkında bilgi veriliyor.
Daha sonra kelaynakların Avrupa'dan ayrılıp Ortadoğu ülkelerine ve Afrika'ya göç ettiklerine dikkat çekilen broşürde, şu bilgi yer alıyor:
''Şubat ayı ortalarında, Birecik'e gelen kelaynakların kayalıklarayerleşmeleri mart ayı ortalarını buluyor. Üremelerinin ardından yavrularını burada büyüttükten sonra temmuz ayı ortalarında Birecik'ten yavruları ile birlikte ayrılıyorlar. Bu hayvanların Birecik'e üreteme için gelmelerinin nedeni, buradaki kayalarda bulunan kalsit maddesinin kelaynakların üreme gücünü artırdığı şeklinde yorumlanıyor. Tek eşli olan kelaynak kuşları, her sene aynı eşle yuva yapar ve çiftleşir. Ergin olanlar yuva yapma gücünü gösterirler. Erginlik çağını doldurmaları için 5 yaşına ulaşmaları gerekir. Kelaynak kuşlarının ortalama ömürleri 25-30 yıldır.''
SAYILARI AZALDI
Broşürde, irecik'te 1950'lerin başında bini aşan kelaynak sayısının, 1954 yılından itibaren önemli ölçüde azaldığına dikkat çekiliyor. Bunun, zirai ilaçların fazla kullanılması ile böcekçil olan bu kuşların doğal beslenme dengesinin bozulması, uzun süren göç sırasındagerek avcılar tarafından vurulması gerekse soğuk hava koşullarından etkilenmelerinden kaynaklandığına değiniliyor.
Göç eden kelaynakların Lübnan-İsrail yolu ile Nil Vadisi veya Kızıldeniz sahiline gittikleri bildirilen broşürde, Kelaynak Üretme İstasyonu'na ilişkin şu bilgi veriliyor:
'Gidenlerin dönmemesinden kaynaklanan bu azalmayı ve nesillerinintükenmesini önlemek için Orman Genel Müdürlüğü'nce 1972 yılında Birecik'te Kelaynak Üretme İstasyonu kuruldu. Bu istasyonda önce 2 ergin ve 9 yavru kelaynak kuşu ağ ile tutularak kafese konuldu ve 1977'de üretime başlandı. Korunmaya alınan bu kuşlar siyah yağsız et, rendelenmiş havuç, haşlanmış yumurta ve yem karması ile besleniyor.
Şubat 1996'da üretme istasyonunda bulunan 52 kelaynak kuşu üreme için serbest bırakıldı. Üreme mevsimi sonunda 23 yavru ile toplam sayı75'e ulaştı. Yöresel olarak (keçelaynaklar) olarak adlandırılan kelaynak kuşları Birecikliler tarafından kutsal sayılıyor. Kelaynakların şubat ortalarında Birecik'e gelişlerini, ilçe halkı ilkbaharın geldiğinin işareti olarak yorumluyor. Kelaynaklar için son yıllarda ilçede festival düzenleniyor.''