Keçe, Topkapı Sarayı’na bacadan girecek

17yıldır Anadolu'dan keçe toplayan ve keçe yapan Selçuk Gürışık, Topkapı Sarayı'nda sergi açıyor. Sanat yönetmeni Selçuk Gürışık'ın elinden çıkan 300 metrekarelik devasa tasarımlar 27 Haziran-6 Eylül arasında Topkapı Sarayı mutfağının bacalarından yükselecek. Bu Gürışık'ın ilk sergisi deÄŸil. 2002 AÄŸustosu'nda, Londra'da British Museum'da daimi bir sergi açtı. 49 parça eser ÇaÄŸdaÅŸ Anadolu Keçeleri ismiyle meraklılarına sunuldu.600 KUZU KIRPILDISelçuk Gürışık'ın keçeyle macerası 1986 yılında bir Afyon ziyareti sırasında baÅŸlamış. Ä°lk tanışıklığın ardından on yıl boyunca hafta sonları Afyon'a giderek keçe yapmanın inceliklerini öğrenmiÅŸ. Halen Londra'da Central Saint Martin's College'de keçe üzerine doktora yapan Gürışık, doktora araÅŸtırması için gittiÄŸi Topkapı Sarayı'nda ilgiyle karşılanınca burada bir keçe sergisi açma fikri doÄŸmuÅŸ. Sponsorluk denemeyecek kadar paylaşılmış küçük katkılarla hazırlanan sergi için, Afyon'daki dört atölyede 10 kiÅŸi bir buçuk aydır aralıksız keçe dövüyor. Çünkü sadece bacalar için gereken 300 metrekare keçe 300 kilo yün demek. Bu da kırpılacak 600 kuzu anlamına geliyor.ÖNCE TEPÄ°P SONRA PİŞİRÄ°YORLARHiç kış geçirmemiÅŸ kuzuların yünleri kırpılıp, tarama makinesinde tarandıktan sonra, kızılcık aÄŸacından yapılan çubukla hasır üstüne yayılıyor. Ä°ÅŸin ustalık gerektiren kısmı bu. Yani yünü hasırın üstüne düzgün bir biçimde yayabilmek. Bu iÅŸleme yün dökme adı veriliyor. Yayılan yün hasırla birlikte sarılıp ıslatılarak dövme aÅŸamasına geçiliyor. Buna da tepme adı veriliyor. Son aÅŸama ise piÅŸirme denen sıcak su ve sabunla keçeyi son haline getirme iÅŸlemi. Bu yolla mozait keçe adı verilen tür elde ediliyor.DEFÄ°LE VE KONFERANS YAPILACAKTopkapı Sarayı'nda 27 Haziran'da yapılacak açılışın ardından 28 Haziran'da yine Topkapı Sarayı'nda uluslararası bir keçe konferansı toplanacak. Sergi 6 Eylül'de hem sarayda bulunan keçe örneklerinden hem de Selçuk Gürışık'ın tasarladığı giysilerden oluÅŸan bir defileyle son bulacak. Sergi, Osmanlı Sarayı ile keçenin barışması anlamına da geliyor. Çünkü Osmanlı elitleri geçmiÅŸini unutup keçeyi yüzyıllar boyunca horgördü ve keçe ancak, kaplan kürkleriyle süslenip, nakışlarla iÅŸlenip padiÅŸahın yer yaygısı olarak girebildi Topkapı'ya. Gürışık'a göre bu sergi kapıdan kovulan keçenin nihayet bacadan saraya giriÅŸi.DÃœNYANIN Ä°LK TEKSTÄ°L ÃœRÃœNÃœKeçenin oldukça eski bir tarihi var. Bazı kaynaklar ilk keçenin Anadolu'ya Türkler tarafından Malazgirt Savaşı'ndan hemen önce getirildiÄŸini iddia ediyor. DiÄŸer kaynaklara göre ise keçe Anadolu'nun Hititler gibi yerli halkları tarafından M.S. 3. yüzyıldan beri kullanılıyor. Bir efsaneye göre keçe ilk kez köy köy dolaÅŸan bir Hıristiyan misyoner tarafından bulunmuÅŸ. Keçe aynı zamanda dünyanın ilk tekstil ürünü. Ä°nsanoÄŸlu yünden kumaÅŸ elde ederek, kışın soÄŸuktan yazın sıcaktan korunmanın yolunu aradı.TV’den kazanıp keçeye yatırıyorlarSelçuk Gürışık, 1954 Ä°stanbul doÄŸumlu. Ä°TÃœ Mimarlık Bölümü'nü 4. sınıfta bırakarak yurtdışına gitti. Tekstil ve moda eÄŸitimi aldı. New York, Londra ve Ä°stanbul üçgeninde yaşıyor. Central Saint Martins College of Art Design'ın Tekstil Bölümü mezunu ve Manchester Metropolitan Ãœniversitesi Sanat Bölümü'nde master yaptı. Mimar Sinan Ãœniversitesi Tekstil ve Moda Bölümü'nde öğretim görevlisi oldu. 1986'dan beri keçe ile ilgileniyor. Televizyon dizileri ve reklamlarda sanat yönetmenliÄŸi yapıp kazandığı parayı keçeye yatırıyor. Afyonlu usta Åžerafettin Arapözü'nün çıraklığını yaptı. Zeynep FadıllıoÄŸlu'nun Londra'da açtığı Çintemani adlı Osmanlı lokantasının dekorasyonunu keçe ile yaptı. Doktorasını Anadolu'da keçenin macerası üzerine yapıyor. Bir atölye açıp hevesli gençlere keçeciliÄŸi öğretmek istiyor.Ä°ngiltere’de dernekleri varKeçeden giysi ve ayakkabı yapılabileceÄŸi gibi halı, duvar halısı, manto ve dökme keçeden, heykel, satranç taşı gibi eÅŸyalar yapılabilir. Keçenin en önemli özelliÄŸi kürkün yerini tutan doÄŸal bir madde olması. Bu yüzden sadece Türkiye'de deÄŸil, Rusya, Hollanda, Kanada, Ä°sviçre, Danimarka gibi ülkelerde de kullanılıyor. Yetersiz koruma politikaları yüzünden Anadolu'da keçecilik endüstrileÅŸemiyor. Bugün Ä°zmir Tire, Kula, Afyon, Konya, Urfa, Mardin ve Balıkesir'de yapılıyor. En önemli ustaları Selçuk Gürışık'la da çalışan Afyonlu Åžerafettin Arpaözü ile YaÅŸar KocataÅŸ, Konyalı Mehmet Girgiç ve Ä°zmir-Tireli baba-oÄŸul Cemil ve Arif Cön.Â