Güncelleme Tarihi:
Tutuklu sanıklar, yoğun güvenlik önlemleri altında Diyarbakır Adliyesine getirildi.
BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Genel Başkan Yardımcısı Gültan Kışanak, DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, Türkiye Barolar Birliği Başkanı Ahsen Coşar, Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Genel Başkanı Ahmet Türk, Eğitim-Sen Genel Başkanı Zübeyde Kılıç, BDP milletvekilleri Sırrı Sakık ve Emine Ayna, eski İstanbul Barosu Başkanı Turgut Kazan ile aralarında milletvekillerinin de bulunduğu bazı yabancı heyetler de duruşmayı izlemek üzere adliyeye geldi.
Bu arada, daha önceki duruşmalara sanık avukatı olarak katılan CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu da bugünkü duruşmada izleyici olarak yerini aldı.
SANIK DURAKLADI, BAŞKAN ESPRİYLE İĞNELEDİ
Duruşmada yoklamanın ardından Mahkeme Başkanı Menderes Yılmaz, iddianamenin okunduğu duruşmalarda bulunmayan tutuklu sanık Seyithan Haran ile ilgili suçlamaları okudu. Kürtçe konuşan ve kimlik tespiti yapılan Haran, doğum tarihinin söylenmesini isteyince durakladı. Bunun üzerine Mahkeme Başkanı Yılmaz, "Sanırımı karıştırdın" diyerek espri yaptı.
Sanık avukatlarından Mehmet Emin Aktar, müvekkillerinin tutulduğu nezarethanelerin çok soğuk olduğunu belirterek, hakim tayin edilerek, insan sağlığına elverişli olup olmadığını incelemelerini istedi. Mahkeme bu talebi reddederek, sanıkların duruşma salonunda bekletilmesine karar verdi.
"KÜRTÇE OLDUĞU DÜŞÜNÜLEN DİL"
Mahkeme Başkanı Menderes Yılmaz, sanıkların savunmalarına geçeceklerini belirterek, "Daha önce Kürtçe savunma ısrarla talep edildi. Biz de yasalar çerçevesinde karar verdik. Her sanığa söz vereceğiz. Söz alan sanık, Kürtçe demiyorum Türkçe dışında da herhangi bir dilde konuşursa, diğer sanığa geçeceğiz" uyarısında bulundu.
İlk sözü alan sanıklardan kapatılan DTP’nin eski Genel Başkan Yardımcısı Kamuran Yüksek, konuşmasına Kürtçe başladı. Mahkeme Başkanı ise mikrofonun sesini kapatarak, "Sanık Kürtçe olduğu düşünülen dilde konuştu" diyerek, diğer sanığa söz verdi.
AVUKAT KOZAĞAÇLI: KÜRTÇE SORGU İSTİYORLAR
Bu sırada söz alan sanık avukatlarından Selçuk Kozağaçlı, sıkıntı ile karşı karşıya olduklarını söyledi. Kanunların müvekkillerine, ’Biz hakim karşısına çıkmak, suçlamalarla ilgili açıklama yapmak istiyoruz’ hakkı tanıdığını söyleyen Kozağaçlı, "Benim müvekkillerim sorgu vermeyi, Kürtçe sorgu vermeyi istiyorlar. Ara kararla bunu sonuca bağlamış sayılmazsınız. Biz yargılamanın burada tıkanması taraftarı değiliz. Ağır bir hak ihlali ile karşı karşıyayız. Bu işlem tamamlanmayıncaya kadar avukatlar olarak söz almayacağız" dedi.
MAHKEME BAŞKANI: KÜRTÇE SAVUNMA KARARINA SAYGI DUYARIZ
Sanıkların söz vermeyi sürdüren Mahkeme Başkanı Menderes Yılmaz’ın, avukatlardan söz alan olup olmayacağı yönündeki birkaç yaptığı çağrı üzerine, avukatlar itiraz etti. Avukat Meral Danış Beştaş, yargılamanın hızlı yapılabilmesi için, her sanıktan sonra avukatların söz almayacakları yönünde karar aldıklarını bildirdi. Başkan Yılmaz da, "Her karara saygımız var. Kürtçe savunma hakkına da saygı duyarız" dedi.
Sanıklar ve avukatları ile Mahkeme Başkanı arasında da zaman zaman ilginç diyaloglar yaşandı. Sorgu için öğleden önceki bölümde söz verilen 31 sanığın tümü Kürtçe yaptıkları konuşmada, mahkeme heyetine "Kürtçeyi engelliyorsunuz, zulüm ediyorsunuz" diye tepki gösterdi. Sanıklardan Mehmet Abbasoğlu’na söz sırası geldiğinde savunmasını Kürtçe yapacağını, söyledi. Mahkeme Başkanı ise, "Daha önce Kürtçe bilmediğinizi söylemiştiniz’ dedi.
Avukat Mehmet Emin Aktar, yeniden söz alarak, tutanaklara "Sanık Kürtçe olduğu düşünülen dilde konuştu" şeklinde geçtiğini bunun, sadece ’Kürtçe’ olarak geçmesini talep etti. Mahkeme Başkanı ise, talebe karşılık, "Benim onu demem için Kürtçe biliyor olmam gerekiyor" diyerek talebi reddetti.
Tutuksuz yargılanan Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir ile tutuklu yargılana İHD Diyarbakır Şube Başkanı Muharrem Erbey’in avukatı İbrahim Tali Uysal da, "Siz ne kadar inkar ederseniz edin, milyonlarca insan Kürtçe konuşuyor" sözleri üzerine Başkan Menderes Yılmaz, "Biz milyonlarca insanın Kürtçe konuştuğunu kabul ediyoruz. Bununla ilgili bir tavrımız yok. Söylenenler doğru değil" karşılığını verdi.
BAŞKAN YILMAZ: KÜRTÇEYE SAYGILIYIZ
Ayrıca, sanıklardan Temer Tanrıkulu, Kürtçe konuşarak, "Ben savunmamı anadilde Kürtçe yapmak istiyorum. Türkçe’ye saygılıyım. Hani kardeşlik, hani barış" dedi. Mahkeme Başkanı Menderes Yılmaz da, sanığın bu sözleri üzerine "Bizde Kürtçeye saygılıyız" karşılığını verdi.
Duruşmaya daha sonra 14.30’a kadar ara verildi.
CHP’Lİ TANRUKULU DA KATILDI
CHP yönetimine giren avukat Sezgin Tanrukulu, daha önce duruşmalara sanık avukatı olarak katılırken, bugünkü duruşmayı CHP Genel Başkan Yardımcısı sıfatıyla izledi.
DEMİRTAŞ: SAVUNMA HAKKI İHLALİ
Duruşmaya verilen aranın ardından BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ile yardımcısı Gültan Kaşınak, gazetecilerin sorularını yanıtladı. Demirtaş, mahkeminin sürdüğünü ve nasıl sonuçlanacağını bilmediklerini belirterek, şöyle dedi:
"Bu tutum savunma hakkının ihlalidir, Adil yargının ihlalidir. Adil yargılanma hakkının ihlalidir. Türkiye’de ana dille ilgili bu kadar pozitif tartışma varken, bu pozitif tartışmanın mahkemeye yansımamış olması üzücüdür. Tabi ki, temennimiz bugün burada ana dille ilgili sorunun çözülmesi idi ama maalesef bu sorunun çözülmediği görülüyor, Günün ilerleyen saatlerinde ne olur bilmiyoruz ama, bugün zaten bir mitingimizde var. Anadilde eğitim hakkı, ana dilde savunma hakkının önemini bir kez daha hep birlikte vurgu yapacağız. Sonuç itibariyle bütün arkadaşlarımızın tahliye edilmesini de bekliyoruz."
Mahkemede yoklamada herhangi bir gerginlik yaşanmadığını belirten Demirtaş, "Kürtçe yoklama sırsısında arkadaşlar herhangi bir sıkıntı yaşamadı. Şu ana kadar mahkemede her hangi bir sıkıntı yok. Ancak, mahkemenin tutumu devam ediyor. Yargılananların tutumu devam ediyor bir değişiklik yok" dedi.
KIŞANAK: HERKES ANA DİLDE SAVUNMA HAKKINA SAHİPTİR
BDP Genel Başkan Yardımcısı Gültan Kışanak, gazetecilere nasıl soru sormaları gerektiğini söyledi. Kışanak, gazetecilere, "Kürtçe savunma talebi sürecek mi?" sorusu yerine, "Mahkeme bu hukuksuzluğa devam edecek mi?" diye sormalarını gerektiğini ve doğrusunun da bu olduğunu söyledi. Kışanak, şöyle devam etti:
"Çünkü ortada evrensel insan haklarına göre en doğal, en vazgeçilemez hakkından bahsediyoruz. Ve bu hakkı kullanma hakkından bahsediyoruz. Türkiye’nin altına imza koyduğu söylemlerden doğan yükümlülükleri var. Lozan sözleşmesinden doğan yükümlülüğü var. Bu kadar bariz, net tanımlanmış bir hakkı ihlal eden bir durum söz konusu. Doğru soru mahkeme hukuku ihlal etmekte ısrar edecek mi sorusudur. Yoksa insanların kendi ana dillerinde konuşmalarını talep etmeleri bir ısrar etme konusu değildir. Bir tercih ya da tutum değildir. Her insan kendi ana dilinde kendisini savunma hakkına sahiptir. Bunu kullanmasını engellemek anormal bir şeydir."- Cem EMİR
İDDİANAME
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan 7 bin 578 sayfalık iddianamede, 104'ü tutuklu 152 sanık hakkında TCK'nın “devletin birliğini ve bütünlüğünü bozma', “terör örgütü üyesi ve yöneticisi olma” ve “terör örgütüne yardım ve yataklık etme” suçlarından 15 yıl ile ağırlaştırılmış müebbet arasında değişen hapis cezaları isteniyor. Hakkında yakalama kararı bulunan terör örgütü PKK'nın sözde Avrupa sorumlusu Sabri Ok'un ilk şüpheli olarak yer aldığı iddianamede, kapatılan Demokratik Toplum Partisi'nin (DTP) 28 yöneticisi ve Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir'in de aralarında bulunduğu 12 belediye başkanı, 2 il genel meclisi başkanı ile 2 belediye meclisi üyesi de şüpheliler arasında bulunuyor.
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesinde son duruşması 11 Kasım 2010'da yapılan davanın 26'sı kadın 104 tutuklu sanığı arasında Batman Belediye Başkanı Nejdet Atalay, Diyarbakır'ın Kayapınar Belediye Başkanı Zülküf Karatekin, Şırnak'ın Cizre Belediye Başkanı Aydın Budak, Şanlıurfa'nın Suruç Belediye Başkanı Ethem Şahin ve Viranşehir Belediye Başkanı Leyla Güven, Mardin'in Kızıltepe Belediye Başkanı Ferhan Türk'ün yanı sıra kapatılan DTP'nin eski genel başkan yardımcıları Kamuran Yüksek, Bayram Altun ile Selma Irmak, eski Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Ali Şimşek, İHD Genel Başkan Yardımcısı ve Diyarbakır Şube Başkanı Muharrem Erbey, kapatılan DEP'in eski milletvekili Hatip Dicle, eski Dicle Belediye Başkanı Abdullah Akengin, eski Batman Belediye Başkanı Hüseyin Kalkan, eski Viranşehir Belediye Başkanı Emrullah Cin, eski Ergani Belediye Başkanı Nadir Bingöl, DİSKİ Genel Müdürü Yaşar Sarı, Ramazan Dede ve Abbas Çelik bulunuyor.